Het is belangrijk om bij patiënten met hartfalen de kennis over hun ziekte te vergroten. De hulpverlener moet voldoende ingaan op de voor- en nadelen van de behandeling die de patient kan ervaren en voorschriften moeten zo eenvoudig mogelijk zijn. Hierdoor volgen patiënten de voorgeschreven leefregels beter op. Dit blijkt uit onderzoek waarop verpleegkundige en gezondheidswetenschapper Martje van der Wal op 5 maart 2007 aan de Rijksuniversiteit Groningen promoveert. Er komen steeds meer patiënten met hartfalen bij: op dit moment kampen zo’n 200.000 Nederlanders met dit probleem. Hun behandeling wordt steeds complexer: naast allerlei medicijnen moeten ze zoutarm eten, niet teveel vocht drinken en dagelijks bewegen. Als de patiënt zich goed aan deze leefregels houden, dan zijn ze therapietrouw. Van der Wal onderzocht als eerste in Nederland hoe trouw patiënten eigenlijk zijn aan de verschillende onderdelen van de therapie, en welke factoren daarop van invloed zijn. Haar onderzoek maakt deel uit van het COACH-onderzoek: een groot landelijk onderzoek naar de effecten van voorlichting en begeleiding van patiënten met hartfalen.

Therapietrouw

Nederlanders met hartfalen houden zich goed aan de voorgeschreven medicatie. Maar liefst 98% is op dit punt therapietrouw. Wat betreft het zoutarm eten en niet te veel drinken houdt respectievelijk 79% en 73% zich aan de doktersvoorschriften. Regelmatig bewegen schiet er vaker bij in: slechts 36% houdt zich hier aan de voorgeschreven therapie. En dat is verontrustend, want een hoger gewicht is vaak een graadmeter voor meer symptomen van hartfalen.

Van der Wal komt wel met goed nieuws. Als de patiënt meer kennis heeft over hartfalen en meer voordelen ziet in de behandeling, neemt de therapietrouw toe. Ze willen zich bijvoorbeeld graag beter voelen of moeite doen om niet in het ziekenhuis te belanden. Wel verdienen depressieve patiënten of patiënten met een erg ingewikkeld medicijnvoorschrift extra aandacht. Zij zijn namelijk minder trouw aan hun leefregels dan de gemiddelde patiënt.

Om de therapietrouw te vergroten stelt Van der Wal voor om tijdens de begeleiding de kennis van de patiënten over hun aandoening te vergroten. Als bovendien de voor- en nadelen van het volgen van de leefregels goed worden uitgelegd, en die voorschriften zo eenvoudig mogelijk zijn, denkt Van der Wal dat de therapietrouw stijgt. Of dat op zijn beurt ook leidt tot minder ziekenhuisopnames, moet de toekomst nog uitwijzen.