De nieuwe blaas
Om de nieuwe blaas te maken gebruikten de wetenschappers cellen van de niet werkende eigen blaas. De cellen werden in het laboratorium vermeerderd. Vervolgens werden ze op een kunststof blaasvormige ballon geplaatst. Zo groeiden de cellen in de vorm van een blaas. De voorbereiding nam zestien jaar in beslag.
Na minder dan twee maanden kweken kon de kunstblaas in het lichaam van de patiënt worden geplaatst. Daar loste de kunststof ballon vanzelf op, waardoor alleen het weefsel overbleef. Dat gebeurde al bij negen patiënten in de jaren 1999 tot en met 2001. Vervolgens werden zij jaren lang gevolgd om te controleren of de behandeling werkte.
Inmiddels leven drie jongens en vier meisjes in de leeftijd van vier tot negentien jaar al vijf jaar met de gekweekte blaas. De behandeling is tot nu toe geslaagd. Daarom presenteren de wetenschappers nu hun resultaten.
De gekweekte blaas.
Opslagfunctie van de blaas hersteld
Het ging in alle gevallen om patiënten die als gevolg van een open ruggetje geen aansturing van de eigen blaas hadden. Daardoor konden zij hun plas niet ophouden. Door de verhoogde druk beschadigden bovendien hun nieren. Tot nu toe werd een stuk dunne darm gebruikt om de blaas aan te passen. Maar dat gaf vaak problemen.
Een darm is gemaakt om voedingsstoffen op te nemen, terwijl een blaas afvalstoffen uitscheidt. In de praktijk betekende dit dat de patiënten vaker last hadden van botontkalking, nierstenen en ook meer kans op kanker.
Met de nieuwe blaas kunnen de patiënten ongeveer zeven uur de plas ophouden. Voor de operatie was dit 30 minuten. De aansturing van de blaas is niet hersteld; de patiënten gebruiken een katheter om de blaas te legen.
Anthony Atala
Vooruitgang
Hetzelfde resultaat werd bereikt met de darm-methode. Maar het grote voordeel van de gekweekte blaas is dat er tot nu toe geen bijwerkingen zijn zoals botontkalking en nierstenen.
iBook
Speciaal voor de iPad is een interactief iBook ontwikkeld met veel extra materiaal zoals interactieve infographics, video, tijdlijnen en nog veel meer. Als je geen iPad hebt is er ook een pdf-versie.
NEMO Kennislink
Onderzoeksleider Anthony Atala: ‘het is een kleine stap op weg naar de vervanging van beschadigd weefsel en organen.’
Geen technische doorbraak
Volgens Nico Wulffraat, kinderarts in het UMC Utrecht, is het dan ook vooral een doorbraak voor de patiënten omdat die minder vaak urine zullen verliezen. Technisch gezien is het kweken van blaascellen volgens hem niet zo ingewikkeld.
Ervaring patiënte
De 16-jarige Kaitlyne Mc Namara is één van de zeven patiënten die vijf jaar geleden een nieuwe blaas kreeg. Ze had last van incontinentie en al na één kop thee stond haar blaas op knappen. ‘Maar sinds de operatie gaat het goed. Ik hoef me geen zorgen meer te maken dat mensen me uitlachen.’
Voor wie is het geschikt?
Volgens de secretaris van de Nederlandse Vereniging van Urologie, E. Boevé, kunnen enige honderden patiënten per jaar in Nederland in de toekomst mogelijk gebruik maken van een blaas die is gegroeid uit lichaamscellen van de patiënt zelf.
De resultaten van het onderzoek waarover Amerikaanse wetenschappers hebben gepubliceerd, zijn namelijk volgens hem voorlopig alleen toepasbaar bij een beperkte groep kinderen met een open ruggetje.
Atala wil voorlopig geen voorspellingen doen over wanneer de behandeling beschikbaar zal zijn. Hij is bang daarmee vals hoop te wekken en wil eerst de resultaten van verder klinisch onderzoek afwachten. Dit onderzoek zal bij kinderen nog dit jaar starten. Later volgt ook onderzoek naar de toepassing bij volwassenen.
De onderzoeksgroep van Atala bekijkt verder de mogelijkheden voor het kweken van twintig verschillende organen en weefsels, waaronder lever, bot, bloedvaten, nier, borstweefsel, longweefsel, zenuwen, tanden, spierweefsel en de alvleesklier.