De evolutie van intelligentie

Homo erectus

Ergens tussen drie en twee miljoen jaar geleden gebeurde het, denken wetenschappers: het brein van onze menselijke voorouders begon te groeien. Dat weten we, omdat de schedels van die voorouders veel groter zijn dan de oudere exemplaren. Waarschijnlijk nam met die grotere hersencapaciteit ook onze intelligentie toe, wat ons na wat oefenen in staat stelde om taal te ontwikkelen, en cultuur, kunst en wetenschap.

• Het voordeel van intelligentie (Kennislinkartikel)
• Uit eten in de steentijd (Kennislinkartikel)

Een slim brein

Wat maakt een brein slim?

Charlesbridge

Charlesbridge

Dat we ondertussen tot homo sapiens (denkende mens) zijn geëvolueerd, betekent natuurlijk niet dat we allemaal even slim zijn. Dat kan bijvoorbeeld komen door een ‘ongeluk’: een klap op je hoofd of zuurstoftekort bij je geboorte zijn bekende oorzaken van verminderde intelligentie. Maar nog interessanter is de vraag hoe het komt dat volkomen gezonde mensen in IQ van elkaar verschillen. Welke verschillen zijn er tussen een intelligent brein en een minder slim exemplaar?

• Snellere feedback, slimmere hersenen (Kennislinkartikel)
• Hoogbegaafd door je cortex (Kennislinkartikel)

Zit IQ in je genen?

Genen spelen een belangrijke rol bij de vraag hoe slim je bent.

Je genen spelen een belangrijke rol bij de vraag of jij de eigenaar van zo’n slim brein bent of niet. Hoe groot die rol is, daar zijn wetenschappers nog niet uit. De schattingen lopen uiteen van veertig tot zelfs negentig procent. Ook welke genen precies zorgen voor intelligentie, is nog grotendeels onbekend. Waarschijnlijk zijn het er heel veel – sommige onderzoekers denken zelfs honderden – want als er een of twee ‘slimheidsgenen’ zouden zijn, hadden we die nu wel gevonden.

• Op zoek naar slim DNA (Kennislinkartikel)
• Intelligentie is erfelijk (Kennislinkartikel)
• UMCG ontdekt bepalend gen voor menselijke slimheid (Kennislinkartikel)
• Nieuwsgierigheid zit in je genen. Wil je weten hoe we dat weten? (Kennislinkartikel)

De invloed van de omgeving op je IQ

Wie in zijn kindertijd vervuilde licht inademt, levert daardoor zo’n vier IQ-punten in. Niet het verschil tussen glansrijk naar de universiteit of drop-out, maar toch zonde.

Ook de omgeving waarin je opgroeit heeft invloed op je IQ. Zo is luchtvervuiling niet goed voor je brein. Is de lucht die je inademt erg vervuild, dan kost je dat een paar IQ-punten. Maar ook opgroeien in een slechte wijk of bij laagopgeleide, arme ouders is niet bevorderlijk voor je IQ. Het maakt bovendien uit wanneer je bent geboren: vijftig jaar geleden was de IQ-score van kinderen en volwassenen lager dan nu. Dit noemen we het Flynn effect: elke generatie worden we zo’n tien IQ-punten slimmer. Ook op de korte termijn heeft je omgeving invloed op je intelligentie. Wetenschappers ontdekten bijvoorbeeld dat het gezelschap van een mooie vrouw bij mannen – tijdelijk – leidt tot een lager IQ.

• Vuile lucht schadelijk voor kinderbrein (Kennislinkartikel)
• Meer luchtververvuiling, lager IQ (Kennislinkartikel)
• Opgroeien in een slechte wijk (Kennislinkartikel)
• Spannende omgeving maakt domme muizen slimmer (Kennislinkartikel)
• Mooie vrouw maakt mannen minder slim (Kennislinkartikel)
• Ben jij nou zo dom of ben ik nou zo slim (Kennislinkgastcolumn over het Flynn-effect)

Het gevoelige vraagstuk van ras en IQ

In ‘donker Afrika’ is het gemiddelde IQ lager dan in de rest van de wereld. Dat heeft echter niets met huidskleur of ras te maken.

Dit is een feit: mensen die wonen in een Afrikaans land ten zuiden van de Sahara scoren veel lager op IQ-tests dan mensen in de rest van de wereld. Sommige wetenschappers concluderen uit dit ‘IQ-gat’ dat mensen met een donkere huidskleur van nature minder slim zijn dan blanke en Aziatische mensen, bijvoorbeeld omdat ze een intelligentiegen missen dat de rest van de mensheid wel heeft. Voor deze theorie is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs. Waar het verschil in IQ dan wel aan ligt? Slechtere voeding, slechter onderwijs en slechtere leefomstandigheden.

• Bizar slecht onderzoek naar ras en IQ (Kennislinkartikel)
• Onfatsoenlijke wetenschap is ook wetenschap (Kennislinkartikel)
• Ras als duikelaar (Kennislinkartikel)

Intelligentie: meer dan een IQ-test

De nieuwe Einstein?

In de bovenstaande teksten hebben we intelligentie en IQ min of meer aan elkaar gelijkgesteld. Maar zo simpel is het eigenlijk niet. Een echte slimmerik heeft meer in huis dan alleen een hoog IQ. De vaardigheid om logisch en rationeel na te denken is bijvoorbeeld onmisbaar als je de volgende Einstein wilt worden. En volgens sommige wetenschappers is sociale en emotionele intelligentie net zo belangrijk als IQ.

• Om slim te zijn is meer nodig dan een hoog IQ (Kennislinkartikel)
• IQ-testen in de VS (Kennislinkartikel)
• Emotionele intelligentie is te trainen (Kennislinkartikel)

De laatste artikelen over intelligentie

Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/intelligentie/index.atom", “max”=>"5", “detail”=>"normaal"}