Indiase filmsterren zijn steeds vaker prominent aanwezig in de Indiase maatschappij. Iets wat zeker geldt voor Zuid-Indiase filmsterren. Niet alleen volgen miljoenen fans hun films, hun fanclubs zorgen er ook voor dat niemand ze vergeet, bijvoorbeeld door opvallende muurschilderingen in de publieke ruimte. Bovendien richten deze Kollywood filmsterren steeds vaker hun eigen politieke partijen op of worden ze leider van een bestaande politieke partij. Ook hierin ondersteunen hun fans hen vaak van harte via de eerder genoemde fanclubs, die dan ook politieke promotie-activiteiten te hand nemen.
Toch blijken diezelfde fans bij nader inzien allerminst passieve pionnen in handen van de filmster. “Zeker naarmate ze ouder worden blijken ze er toch wel wat voor terug te willen,” vertelt Gerritsen. Ze voerde haar onderzoek uit in Tamil Nadu, een deelstaat in het zuiden van India die relatief veel fanclubs voor filmsterren kent. Daarnaast wonen er hoofdzakelijk Tamils, een relatief arme bevolkingsgroep die nogal eens moeite heeft door te dringen tot de hogere kringen of klassen.
Geen wonder dus misschien, dat deze groep fans haar vaak wel oprechte bewondering voor de filmster tegelijkertijd probeert in te zetten om hun eigen levensomstandigheden te verbeteren.
Eigen fotootjes
Zo zijn de fans die zich bezig houden met het maken van mooie afbeeldingen van de filmster, nogal eens geneigd daarvoor vinyl of andere plastic banieren te gebruiken die digitaal bedrukt moeten worden. Dit hoewel de meeste fans dergelijke digitale prints vaak minder mooi vinden dan de traditionele muurschilderingen of billboards. Op de digitale versie kun je echter gemakkelijk een fotootje van jezelf toevoegen als de maker. Zo’n foto vergroot weer je zichtbaarheid en prestige, wat kan leiden tot toegang tot interessante netwerken die voorheen voor je gesloten waren of meer werk.
Tegelijkertijd zitten er wel grenzen aan wat een fan kan doen ter zelfpromotie. In het geval van de digitale afbeeldingen bijvoorbeeld, moet de eigen aanwezigheid op het kunstwerk duidelijk ondergeschikt zijn aan de promotie van de filmster: “Als je jezelf teveel promoot, dan ben je geen devote fan en word je teruggefloten door de fanclub”, weet de antropologe.
Andere beloningen
Naast zelfpromotie kan materieel gewin ook een motivatie zijn om zich voor de fanclub in te zetten. “Wat ze precies terug verwachten voor hun vrijwillige inzet varieert enorm van persoon tot persoon: van gratis filmtickets, een foto met de filmheld, toegang tot een school voor hun kinderen, tot een functie binnen een politieke partij”, vertelt Gerritsen.
Flexibel lidmaatschap
Hoe belangrijk het eigen belang (tevens) is voor de betrokkenheid bij de fanclub, blijkt ook uit het soms flexibele lidmaatschap van dergelijke organisaties. Zo wisselen sommige fans van fanclub, wanneer ze vinden dat de fanclub waar ze zich oorspronkelijk voor inzetten onvoldoende oog had voor hun interesses.
Fandom in Zuid-India is wat dat betreft heel dubbel, meent Gerritsen. “Aan de ene kant kunnen fans hun leven geven voor hun filmster, maar als de fanclub hen niet meer aanstaat dan gaan ze rustig naar een andere. De fanclub is misschien eens begonnen als een plek om een acteur te vereren; uiteindelijk wordt het een plek waarin fans hun politieke netwerk beheren.”
Bron
R. Gerritsen, 2012, ‘Fandom on display: Intimate visualities and the politics of spectacle’. Proefschrift.
Lees meer
Afrikaanse film in Nederland (Kennislink)