Ig Nobel 2005

Ignoble: eerloos, onwaardig. Ig Nobel: de leukste ‘wetenschappelijke’ prijs ter wereld! Het wetenschappelijk-humoristische blad Annals of Improbable Research reikt de Igs al 14 jaar uit. Met dit jaar…

Een wekker die zichzelf verstopt als je zijn sluimer-knop indrukt, zodat je 9 minuten later onder je bed moet kruipen om hem uit te zetten. Elke keer dat de sluimerknop na de klopjacht opnieuw wordt ingedrukt zoekt de wekker een nieuwe verstopplek. Uiteindelijk wordt de uitslaper wel wakker van de eindeloze klopjacht en staat hij definitief op. Stompzinnig?

Clocky won de 2005 Ig Nobelprijs voor Economie. Het is een alarmklok met wielen die zich kan verstoppen zodat degene die gewekt wordt ook echt uit zijn bed moet komen om het alarm uit te zetten.

By Artur Tarwacki – Own work, CC BY 3.0

By Artur Tarwacki – Own work, CC BY 3.0

Eenmaal uitgegniffeld zie ik wel toch wel iets in die Clocky. Vanochtend had ondergetekende er namelijk flinke moeite mee op tijd uit bed te kruipen. En dan is het wel zo prettig als de wekker je dwingt tot opstaan en wakker worden. Clocky’s ontwerper Gauri Nanda werd, nadat een weblogger de alarmklok hypete, een beroemdheid in de Amerikaanse media. “Het is geen enorme wetenschappelijke doorbraak”, geeft Nanda toe, “maar iedereen kan er met zijn hoofd bij hoe het ding werkt.” De student ontving de IgNobel-prijs voor de Economie voor Clocky. De IgNobel-prijzen worden jaarlijks tegelijk met de echte Nobelprijzen bekend gemaakt in een ceremonie aan de Amerikaanse Harvard Universiteit.

Naast de economie-IgNobel reikte Annals of Improbable Research nog negen andere awards uit. Opmerkelijk was de Literatuur-prijs voor ‘de’ Nigeriaanse spammers. Zij verrijkten de wereld (in de ogen van het IgNobel-committee dan) met verhalen over fabelachtige schatten die de spam-ontvanger kan krijgen als hij even zijn paspoort- en banknummer…

Flots

Ook ‘harde’ wetenschap kwam aan bod tijdens de uitreikingsceremonie. Een van de hoogtepunten is wel de prijs voor de vloeistofdynamica, uitgereikt voor een Duits-Fins onderzoek aan de ejectiesnelheid van pinguïn-uitwerpselen. Als die eenmaal op hun nest zitten, is het ongezond voor de eieren om telkens op te staan als ‘de natuur roept’. Broedende pinguïns keren de kont dan ook naar buiten en lanceren hun uitwerpselen – soms tot 40 cm. van het nest af.

Victor Benno Meyer-Rochow van de Internationale Universiteit Bremen en de Universiteit van Oulu in Finland deed samen met Jozsef Gal van de Loránd Eötvös Universiteit in Hongarije theoretische berekeningen aan de in de pinguïn opgebouwde overdruk. Die bedraagt tussen de 0,6 en 1 keer de atmosferische druk, veel meer dan een mens kan produceren. Het onderzoek wordt door vakgenoten ondanks het absurde onderwerp gewaardeerd omdat Meyer-Rochow en Gal hebben laten zien hoe vloeistof onder hoge druk uit een kleine opening spuit – interessant voor industriële toepassingen?

Bange kikkers en zwemmen in siroop

Meer beloonde onzinnigheden: een uitputtende registratie van de geuren die 131 verschillende soorten kikkers produceren als ze gestressed zijn, onderzoek dat moest uitwijzen of je in siroop sneller zwemt dan in water en een analyse van het vloeistofkarakter van teer. John Mainstone and wijlen Thomas Parnell van de Australische Universiteit van Queensland onderzoeken sinds 1927 hoe snel (of langzaam) pek stroomt. Ze vulden een trechter met het goedje en lieten het druppelen: tot op heden zijn er 9 druppels gevallen. Nóg meer volharding toont de Japanner dr. Yoshiro Nakamats, die al 34 jaar al zijn maaltijden fotografeert en achteraf analyseert.