Het aantal mensen met obesitas neemt in de westerse wereld nog steeds toe. Een goede behandeling is er eigenlijk niet. Maagverkleining door middel van chirurgisch ingrijpen is op dit moment de enige mogelijkheid om te genezen, maar een operatie brengt voor mensen die veel te zwaar zijn nogal wat risico’s met zich mee. Vandaar dat wetenschappers op zoek zijn naar een medicijn dat zowel effectief als veilig is.

Samen sterk

In de natuur komen de hormonen glucagon en GLP-1 voor. De twee hormonen lijken qua structuur erg op elkaar, maar verschillen in biologische functie. Glucagon verhoogt het glucosegehalte in het bloed door het metabolisme te stimuleren. Dit leidt ertoe dat het hongergevoel afneemt, waardoor gewichtsverlies en vetverbranding optreden. Dat klinkt goed; geef een patiënt met obesitas wat extra glucagon en de kilo’s vliegen eraf. Helaas gaat dat niet zo makkelijk. Glucagon is slecht oplosbaar en wordt in het lichaam heel snel afgebroken.

Hoe zit het dan met GLP-1? Dit hormoon verlaagt het glucosegehalte van het bloed door de productie van insuline te verhogen. Dit zorgt ervoor dat er minder voedsel in het lichaam wordt opgenomen. Ook GLP-1 kan niet zelfstandig het obesitasprobleem oplossen, maar samen met glucagon vormt het wel een sterk wapen. Amerikaanse chemici maakten enkele cocktails waarin zij beide hormonen steeds op een andere manier met elkaar combineerden.

Structuren van glucagon (links), GLP-1 (rechts) en een combinatiecocktail (midden). De cocktail bevat zowel elementen van glucagon als van GLP-1.

Jonathan Day e.a., Nature Chemical Biology

Veelbelovend

Zo’n cocktail van hormonen kan zowel werken op de receptor voor GLP-1 als op de receptor voor glucagon. De onderzoekers kwamen er al snel achter dat hormoontherapie die gericht is op de glucagon receptor het beste aanslaat. Zij besloten de behandeling te testen in obese muizen. De knaagdieren kregen één injectie en werden vervolgens een week in de gaten gehouden. Het resultaat is veelbelovend.

Obese muizen zijn erg geholpen met de nieuwe hormoontherapie. Zij verliezen binnen een week 25 procent van hun lichaamsgewicht en zelfs 42 procent van hun vetmassa.

Na een week was het lichaamsgewicht van de muizen met 25 procent afgenomen, de vetmassa daalde zelfs met 42 procent. Bij verlenging van de behandeling tot een maand waren deze effecten nog groter. De wetenschappers zijn zeer tevreden met deze resultaten, maar weten dat een hormoontherapie tegen obesitas voor mensen nog even op zich laat wachten. Verder onderzoek is nodig om te bepalen of de cocktails ook in ons lichaam hun werk kunnen doen.

Bronnen

Zie ook

De dikmakende samenleving (Kennislinkartikel) Gen maakt muizen dik (Kennislinkartikel van Radboud Universiteit Nijmegen) Vette genen onthuld (Kennislinkartikel van Dit is Biotechnologie)