De heuvels rondom Kaapstad staan bekend om hun grote verscheidenheid aan bloemen en planten. De biodiversiteit in dit gebied is er minstens zo groot als in het tropisch regenwoud. De Kaapse natuur fynbos genaamd ziet er uit als een mozaïek van geïsoleerde eilandjes met elk hun eigen plantensoorten. Ecologen geven deze week in Science een verklaring hoe het kan dat de biodiversiteit juist daar zo groot is.

Het tropisch regenwoud staat erom bekend dat er op een vierkante kilometer zo ontzettend veel verschillende planten, dieren en paddestoelen leven. Met andere woorden het zijn de plekken op aarde met de grootste biodiversiteit. Welke omstandigheden zorgen er nou voor dat de ene plaats op aarde wel een grote biodiversiteit heeft en de andere plaats niet? Met behulp van een wiskundig biodiversiteitsmodel – het zogenaamde unified neutral theory of biodiversity model – verklaren een Zuid-Afrikaanse en een Amerikaanse ecoloog hoe het kan dat het fynbos met een gematigd klimaat toch zo ontzettend veel verschillende plantensoorten kan herbergen.

De belangrijkste parameters van het model zijn de soortvorming en de migratie. Met soortvorming wordt bedoeld hoe snel een nieuwe zich soort kan vormen en de migratiesnelheid is het resultaat van hoeveel nieuwe plantensoorten zich in een bepaald gebied vestigen na een verloop van tijd. Om de plantenbiodiversiteit in kaart te brengen verdelen biologen een groot gebied in honderden kleine gebiedjes (plots) van 5 bij 10 meter. Daarna tellen ze hoeveel bomen, struiken en heesters er voorkomen in zo’n plot. De ecologen stopten de datasets van het Kaapse fynbos en die van het Amazoneregenwoud in het biodiversiteitsmodel en concludeerden dat het fynbos een hele lage migratie heeft en een hele grote soortvorming terwijl het Amazonewoud juist een grote migratie heeft en een lage soortvorming.

Het verschil in migratie is te verklaren uit het feit dat het fynbos is opgebouwd uit allerlei losse eilandjes met ieder hun eigen planten die alleen maar lokaal voorkomen. De planten verspreiden zich nauwelijks over een groter gebied en dit komt omdat de zaden van veel fynbosplanten alleen verspreid worden door mieren die maar enkele meters wandelen. In het tropisch regenwoud verspreiden de grote zaden zich via vogels of zoogdieren. Doordat de plantengemeenschappen in het fynbos te vergelijken zijn met eilandjes is de soortvorming ook veel groter dan in het Amazonewoud.