Mijn kleinzoontje is een maand en half. Zijn moeder spreekt Thais met hem, zijn vader Nederlands en het kindermeisje Engels. Onderling communiceren de volwassenen in het Engels. Ze wonen in Singapore. Een Thaise vriendin van de mama kwam op bezoek, ze toonde weinig belangstelling voor de baby. Op een bepaald moment kwam de Thaise vriendin naast de mama zitten. De baby lag bij de mama, met zijn rug naar de Thaise vriendin. Toen ze met mijn schoondochter een gesprek in het Thais begon, deed de baby alle moeite om zijn hoofdje in haar richting te draaien. De mama draaide de baby om, zodat hij de Thaise vriendin kon zien. Toen glimlachte hij breed naar de Thaise vriendin, die uit zichzelf geen oogcontact zocht met de baby. Kan het zijn dat de baby het Thais al herkende als iets vertrouwds tussen de andere talen die toen rondom hem gesproken werden (Engels en Nederlands)?
Prof.dr. Ton Dijkstra van het Donders Instituut, geeft antwoord:
Na ongeveer zes maanden neemt de waarneming van klankcontrasten van andere talen dan de moedertaal af, terwijl het vermogen om contrasten in de moedertaal waar te nemen toeneemt. Anders gezegd, na ongeveer een half jaar raken de baby’s steeds meer afgestemd op de moedertaal en tegen elf maanden kunnen ze veel contrasten in vreemde talen niet goed meer maken (ook al geldt dat niet voor alle contrasten). Het gaat hier dus om hele precieze details van de spraakwaarneming, die in strakke experimenten worden onderzocht.
Het lijkt me niet hiermee in strijd dat jonge baby’s zich al meer vertrouwd kunnen voelen bij de ene taal dan de andere. Of de taal die je hoort Thais is of Engels kun je namelijk ook meer globaal bepalen. En in de ervaring van het kind is de moedertaal geassocieerd met alle positieve gebeurtenissen van dat moment. Ook mijn collega Sabine Hunnius, baby-specialiste hier, geeft aan dat als het gaat om ‘globale’ aspecten van de taal, kinderen al heel snel na de geboorte anders reageren op de moedertaal dan op andere talen.
Overigens blijkt uit experimenten dat baby’s vaak juist geinteresseerd zijn in wat nieuw of opvallend is, niet in wat ze al kennen. In dat licht zou de anekdote een heel andere interpretatie kunnen krijgen. En ook valt niet uit te sluiten dat andere aspecten een rol speelden, zoals de prettigheid van de stem, allerlei nonverbale aspecten, enz. Vanwege dit soort problemen vereist de wetenschap ook herhaalbaarheid en manipulatie van alleen de relevante factoren.
Een goed overzicht van onderzoek naar deze problematiek wordt gegeven door Annette de Groot in haar nieuwe boek Language and cognition in bilinguals and monolinguals, de hoofdstukken 2 en 3.
101 slimme vragen
Het eerste vragenboek van Kennislink is verschenen! Een boek met 101 slimme vragen, ingestuurd door onze lezers, met antwoorden vanuit de wetenschap. In ’Waarom worden mannen kaal?’ combineren we wetenschappelijke diepgang met heldere uitleg. Al onze vakgebieden komen er in aan bod, van biologie tot natuurkunde, taalwetenschap en geschiedenis. Voorbeelden van vragen:
- Hoe dromen blinde mensen?
- Groeit haar sneller in de zomer?
- Waar hangt de iCloud?
- Wanneer is het Nederlandse aardgas op?
- Bestaat de G-spot?
- Is arm zijn ongezond?
Hier kun je het boek bestellen.
En heb je zelf een nieuwe vraag? Stel hem hier