Op 12 juli 2006 ontvoerde Hezbollah twee Israëlische soldaten. Deze wilden ze inruilen tegen Libanese gevangen die in Israël werden vastgehouden. Dit was de aanleiding voor Israël om ten oorlog te trekken tegen haar oude vijand Hezbollah. Israël bombardeerde Libanon, Hezbollah schoot raketten af op Noord-Israël, en Israël viel uiteindelijk Zuid-Libanon binnen.

Israël heeft het grootste en meest geavanceerde leger van het Midden-Oosten en verwachtte Hezbollah snel te kunnen verslaan. Volgens Alagha zette Israël niet alleen in op een militaire overwinning, maar wilde ze ook Hezbollah politiek ongevaarlijk maken. Israël hoopte dat als de hele Libanese bevolking zou lijden onder de oorlog en de bombardementen, Hezbollah de schuld zou krijgen en dat de bevolking zich tegen Hezbollah zou keren. Deze strategie is mislukt, meent Joseph Alagha. De docent aan de American University of Beirut woonde ten tijde van de oorlog in Libanon. Alagha, zelf Libanees en christen, promoveerde een half jaar voor de oorlog uitbrak op onderzoek naar Hezbollah aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zijn proefschrift gaat over de rol van Hezbollah in de Libanese samenleving en over de veranderingen die Hezbollah sinds haar oprichting in 1978 heeft doorgemaakt. Alagha concludeert dat Hezbollah begon als een protestbeweging met een sji’itisch en militant gedachtegoed, maar dat ze zich heeft ontwikkeld tot een brede partij met een eigen politiek programma. Hezbollah is volgens Alagha minder sji’itisch en meer nationalistisch geworden.

De oorlog met Israël heeft ervoor gezorgd dat de militante kant van Hezbollah weer meer op de voorgrond is gekomen. Maar Alagha meent dat Hezbollah’s aanzien alleen maar is gegroeid: “Sommige Libanezen vragen zich weliswaar af of het nou zo slim was om de Israëliërs te ontvoeren, maar weinig Libanezen geven Hezbollah de schuld van de ellende,” aldus Alagha.

Kameleon

Het proefschrift van Alagha laat zien dat Hezbollah verschillende kanten heeft. Ze lijkt een beetje op een kameleon: ze kan verschillende kleuren aannemen, afhankelijk van de omgeving. Hezbollah is een militante jihadistische organisatie, maar ook een maatschappelijke organisatie die ziekenhuizen en scholen bouwt. Ze heeft haar eigen leger, maar zit ook als politieke partij in de Libanese regering. Terwijl Hezbollah een sji’itische beweging is die gesteund wordt door Iran, zegt ze voor alle Libanezen te willen opkomen (dus ook voor de Libanese christenen, druzen en soennieten). De meningen over Hezbollah zijn dan ook verdeeld: het is maar net vanuit welk oogpunt je naar Hezbollah kijkt. Volgens sommigen is Hezbollah een terroristische organisatie, volgens anderen een legitieme verzetsbeweging. Toch denkt Alagha een aantal algemene uitspraken te kunnen doen over de effecten van de oorlog voor het imago van Hezbollah.

Niet praten maar doen

Eén van de redenen voor de ontvoering van de Israëlische soldaten was dat Hezbollah haar imago van militante verzetsbeweging wilde oppoetsen. De Libanezen waren Hezbollah steeds meer gaan zien als politieke partij, omdat Hezbollah sinds 2000 meedeed aan democratische verkiezingen en deelnam aan het kabinet. Alagha meent dat Hezbollah leiders wilden laten zien dat ze niet alleen praten, maar ook durven en doen. Ook wilde Hezbollah bewijzen dat ze beloftes nakomt. Zes jaar eerder had Nasrallah, Hezbollah’s leider, beloofd: “We zijn geen mensen die onze gevangenen achterlaten.” De ontvoering moest tonen dat Hezbollah toegewijd is aan haar aanhangers en dat Hezbollah doet wat ze zegt, ook als ze daardoor Israëlische vergeldingen kan verwachten. Alagha schrijft dat “het Libanees-Israëlisch conflict de status van Hezbollah als strijdlustige verzetsbeweging versterkt heeft.”

Held van de wederopbouw

In de 34 dagen die de oorlog duurde, zijn veel Libanese huizen, bruggen, wegen, elektriciteitscentrales en vliegvelden door luchtbombardementen verwoest. Hezbollah is volgens Alagha tevoorschijn gekomen “als held van de wederopbouw.” De organisatie begon direct na de wapenstilstand op 14 augustus 2006 met hulpverlening en renovatie van beschadigde huizen. “De Libanese overheid wordt vaak gezien als zwak, corrupt en inefficiënt, maar Hezbollah is in Libanon befaamd om de eerlijke en integere manier waarop het openbare taken uitvoert”, aldus Alagha. Hezbollah heeft zelfs contant geld uitgedeeld aan de bewoners van vernielde huizen. Zo heeft Hezbollah volgens Alagha laten zien dat ze een militante beweging is die haar vijanden durft te trotseren, maar dat ze ook een sociale beweging is die in dienst staat van de Libanese bevolking.

Compromissen

In Libanon wordt Hezbollah gewaardeerd om de politieke compromissen die ze heeft gesloten, meent Alagha. Hezbollah heeft als lid van de regering een aantal belangrijke standpunten herzien om een einde aan de oorlog mogelijk te maken. De twee Hezbollah ministers in het kabinet hebben ingestemd met een kabinetsbesluit waarin staat dat alleen de staat het recht heeft om geweld uit te oefenen. Voor de oorlog had Hezbollah dit idee altijd aangevochten. Ook heeft Hezbollah ingestemd met het kabinetsvoorstel om Libanese troepen in Zuid-Libanon op te stellen. Eerder had Hezbollah een vetorecht uitgesproken om dit te voorkomen. Een andere belangrijke verandering is dat de Hezbollah ministers akkoord zijn gegaan met Resolutie 1701 van de Verenigde Naties waarin onder andere wordt opgeroepen tot de ontwapening van Hezbollah. “Met deze politieke compromissen wil Hezbollah zich presenteren als een partij die nationale eenheid en integratie nastreeft”, aldus Alagha. Nasrallah heeft verklaard dat het sturen van Libanese troepen naar Zuid-Libanon “het nationale belang zal dienen omdat de kracht van Libanon in zijn verzet en nationale eenheid ligt.” Hiermee wil Hezbollah aan de Libanese bevolking tonen dat ze haar eigen idealen opzij weet te zetten als dat in het belang is van Libanon.

Zonder staart

Alagha gelooft dat deze verschillende redenen ervoor hebben gezorgd dat Hezbollah na de oorlog met Israël populairder is geworden onder de Libanese bevolking. Ook heeft Hezbollah volgens Alagha meer aanzien gekregen onder de Arabische buurlanden omdat ze een overwinning op Israël heeft behaald. Alagha beschrijft het als volgt: “Israël wilde Hezbollah’s militaire vleugel met wortel en al uittrekken, maar het is ze alleen gelukt Hezbollah’s staart te pakken te krijgen. Hezbollah is als overwinnaar tevoorschijn gekomen omdat ze haar huid heeft afgescheiden maar haar lichaam intact heeft weten te houden.” Volgens Alagha zal Hezbollah nog lange tijd meegaan.

Bronnen: Joseph Alagha (2006). ’Hizbullah’s Promise.’ ISIM Review, nr.18 (autumn 2006): 36. Joseph Alagha (2006). The Shifts in Hizbullah’s Ideology: Religious Ideology, Political Ideology, and Political Program. Amsterdam: Amsterdam University Press/ISIM.