Ben Santer van het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië heeft klimaatmodellen losgelaten op de zogenaamde tropopauze, de grenslaag tussen de troposfeer en de stratosfeer. Uit metingen die sinds 1979 worden gedaan blijkt dat deze grenslaag sindsdien honderden meters is gestegen. Volgens Santers berekeningen komt dat grotendeels door menselijke invloeden. Dat is extra bewijs dat de troposfeer door menselijke invloeden opwarmt.
Hoe kan de grens tussen twee luchtlagen precies stijgen? Santer onderscheidde verschillende oorzaken. De onderste laag, de troposfeer waarin wij leven en waarin het weer zich afspeelt, kan opwarmen en uitzetten. Dat duwt de erboven gelegen stratosfeer omhoog. Maar de stratosfeer zelf kan ook inkrimpen. Daardoor krijgt de troposfeer de ruimte en zet die uit.
Stapelwolken (rood) reiken tot aan de rand van de stratosfeer (in blauw). bron: Marshall Space Flight Centre
Santer’s team bekeek vijf mogelijke oorzaken van de stijging van de tropopauze. Broeikasgassen, zonlicht dat weerkaatst van aërosolen en de ozonconcentratie worden voornamelijk door mensen beïnvloed. De hoeveelheid licht en warmte die de zon uitstraalt en stof dat vulkanen in de atmosfeer brengen zijn de natuurlijke oorzaken.
In zijn onderzoek bekeek Ben Santer in zeven berekeningen de invloed van elke oorzaak apart, van de twee natuurlijke oorzaken samen en tenslotte van alle oorzaken samen. Alleen die laatste berekening kwam overeen met de waargenomen stijging van de tropopauze. Zo’n 80% van de stijging werd veroorzaakt door de drie typen van menselijke invloed samen. Maar de natuurlijke oorzaken waren ook niet weg te cijferen.
Klimaatmeter
De stijging van de tropopauze is volgens Santer een duidelijke indicatie dat mensen veel invloed hebben op de warmtehuishouding in de atmosfeer. “In de tweede helft van de 20e eeuw”, zo zegt hij, waren mensen de belangrijkste invloed op de troposfeer. Dit onderzoek vormt een duidelijk bewijs dat mensen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de onderste luchtlaag."
Santer’s publicatie in het blad Science valt mooi samen met de oprichting van het Climate Change Science Program (CCSP). De regering Bush wil met dit grootschalige project meer informatie inwinnen over allerlei aspecten van het klimaat.