Je leest:

GM rijst: minder landbouwgif, gezondere boeren

GM rijst: minder landbouwgif, gezondere boeren

Auteur: | 28 april 2005

Chinese boeren die genetisch gemodificeerde (GM) rijst verbouwen gebruiken maar liefst 80 procent minder pesticiden om de plaaginsecten te bestrijden dan hun collega’s die traditionele gewassen verbouwen. Dit staat in het recentste nummer van Science. Vooral de gezondheid van de rijstboeren is gebaat bij de GM rijst. Bovendien vergroot GM rijst de opbrengst met zo’n 6 tot 9 procent.

Al jarenlang wordt geroepen dat genetische modificatie (GM) ervoor kan zorgen dat er minder honger in de wereld komt. GM gewassen zouden meer opleveren en je hoeft als boer veel minder pesticiden te gebruiken. Toch worden er wereldwijd maar enkele gentech voedingsgewassen verbouwd – met name soja en maïs. De meeste GM gewassen worden geteeld als veevoeder of voor de industrie zoals katoen. De strenge regels en de negatieve houding van overheid en publiek maken het erg onaantrekkelijk voor onderzoekers en bedrijven om geld en energie te steken in de ontwikkeling van GM voedingsgewassen.

Plaag-insecten bestendige GM rijst in een Chinees dorpje in de provincie Fujian. klik op de afbeelding voor een groter versie copyright Science

Rijst is bijvoorbeeld een van de belangrijkste voedingsgewassen ter wereld. Toch wordt er nog nergens op de wereld GM rijst verbouwd voor de handel of voor eigen gebruik. De Chinezen zijn de grootste producenten en consumenten van rijst. Het is dan ook niet gek dat de Chinezen voorop lopen met het ontwikkelen van GM rijstvarianten die veel beter bestand zijn tegen de vraat van plaaginsecten zoals de rijststengelboorder en de ‘bladroller’.

Landbouwgif

Een grootschalig onderzoek in China onder 77 kleine rijstboeren moest antwoord geven op de volgende vragen: zorgt GM rijst er voor dat de boer minder gif hoeft te spuiten? En is daardoor de verbouw van GM rijst gezonder? En als laatste levert GM rijst een hogere opbrengst per hectare op? De boeren werden 2 jaar lang gevolgd bij het verbouwen van hun rijst. De helft van de boeren kreeg GM rijst en de andere helft traditionele rijst. De boeren kregen verder geen instructies over hoe ze de rijst moesten verbouwen. Via vragenlijsten die de boeren moesten invullen verzamelden de onderzoekers nauwkeurig gegevens over hoeveel landbouwgif er gebruikt werd en hoeveel tijd het kostte om gif te spuiten en wat de uiteindelijke opbrengst van de gewassen waren per proefveld. Ook vroegen de onderzoekers de boeren wat de invloed was van de pesticiden op hun gezondheid. Ze moesten onder andere de volgende vragen beantwoorden. "Had u tijdens of vlak na het spuiten last van 1 of meer van volgende symptomen: hoofdpijn, misselijkheid, huidirritaties of andere problemen?’ Als ze “ja” antwoorden op 1 van de vragen dan kregen ze nog 3 vervolgvragen om uit te maken of inderdaad last van hun gezondheid hadden gekregen van het landbouwgif.

De kleurloze grijswitte halmen zijn zonder rijstkorrels als gevolg van vraat door de rups van de ‘rijststengelboorder’ Chilo suppresalis die zich een baan vreet door de stengel (zie inzet rechtsboven). Linksonder zie je een volwassen mot van de ‘rijstbladroller’ Marasmia patnalis waarvan de rupsen een andere grote plaag vormen voor de rijstboeren. klik op de afbeelding voor een grotere versie

Uit het onderzoek kwam duidelijk naar voren dat GM rijst het gebruik van pesticiden drastisch verlaagd. De boeren die GM rijst verbouwden gebruikten maar liefst 80 procent minder gif dan de boeren die traditionele rijst verbouwden. Het verband met de gezondheid was wat minder spectaculair maar uit de vragenlijsten kwam naar voren dan niemand van de boeren die GM rijst teelden gezondheidsklachten rapporteerden terwijl 8 tot 10 procent van de boeren die hun traditionele gewassen moesten behandelen met gif wel last hadden van hoofdpijn of huidirritaties na het spuiten. De opbrengst van GM rijst ten opzichte van gewone rijst bleek met 6 tot 9 procent gestegen te zijn. Al met al is GM rijst dus vooral gezonder voor mens en milieu. De onderzoekers verwachten dat als China als eerste GM rijst commercieel gaat verbouwen dat een grote invloed kan hebben op de negatieve houding van rest van de wereld. Wie weet dat de strenge regels dan wel sneller worden versoepeld.

Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 28 april 2005
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.