Dementie als gevolg van de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie zijn nog steeds niet te behandelen. Onderzoek naar de complexe oorzaken van dementie vordert langzaam. Een ongezonde leefstijl kan de ontwikkeling van dementie op oudere leeftijd wellicht versnellen. Dit concludeert Frank Jan de Jong, onderzoeker in het Erasmus Medisch Centrum, in zijn proefschrift ‘Endocriene factoren, retinavaten en de kans op dementie’, waarop hij op 23 mei promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
De Jong onderzocht de rol die hormonen en vasculaire factoren spelen bij het ontstaan van dementie. Hij verrichte zijn onderzoek binnen het Erasmus Gezondheid en Ouderen onderzoek (ERGO), een bevolkingsonderzoek onder bijna 8.000 55-plussers in de Rotterdamse wijk Ommoord. De deelnemers zijn aan het begin van het onderzoek en bij vervolgonderzoek gescreend op geheugenproblemen en andere tekenen van dementie. Daarnaast heeft hij steeds hormoonspiegels en verschillende vasculaire factoren gemeten.
Dementie is (nog) niet te genezen, en het onderzoek naar de oorzaken ervan vordert langzaam. Toch zijn er nu aanwijzingen dat een gezonde leefstijl ook de leeftijd dat de symptomen van vasculaire dementie of de ziekte van Alzheimer zich voor het eerst openbaren kan verhogen.
Hormonen wijken af als gevólg van dementie
De promovendus keek naar relaties tussen het ontwikkelen van dementie en hormoonspiegels van de deelnemers. Dit omdat eerdere onderzoeken bij patiënten met dementie meer schildklierhormoon en juist minder testosteron vonden. De resultaten van De Jong’s onderzoek geven echter een aanwijzing dat deze concentraties geen oorzaken zijn van de ziekte, maar gevolgen zijn van het ziekteproces.
Netvlies biedt uitkomst
Daarnaast bestudeerde De Jong veranderingen in de bloedvaten in het netvlies (retina), omdat deze veel overeenkomsten hebben met vaten in de hersenen. Wat bleek? Verwijding van adertjes in de retina een maat is voor ontsteking en atherosclerose (slagaderverkalking) elders in het lichaam. Bovendien zijn verwijde adertjes gerelateerd aan een hogere kans op het ontwikkelen van vasculaire dementie en het eerder optreden van de ziekte van Alzheimer.
Ook stelde De Jong vast dat verwijding in het netvlies verband houdt met hogere cholesterolspiegels, een hoger lichaamsgewicht en roken. Hoewel het onderzoek geen oorzaken van dementie blootlegt, lijkt het er dus wel op dat een ongezonde leefstijl (te veel eten, weinig lichaamsbeweging en roken) de ontwikkeling van dementie kan versnellen. Een gezonde leefstijl zou de leeftijd waarop iemand last krijgt van de dementiesymptomen kunnen uitstellen: meer gezonde jaren dus.
Zie ook:
- Eiwit voorspelt Alzheimer (Kennislinkartikel)
- Niet dement dankzij goed cholesterol (Kennislinkartikel)
- Hersenen op hol (Kennislinkartikel)