De Neanderthaler is een prehistorische mensensoort die in grote delen van Europa leefde. Zo’n 30.000 jaar geleden, toen de Homo sapiens (de moderne mens) vanuit het Midden-Oosten Europa overspoelde, verdween de Neanderthaler vrij abrupt. Waarschijnlijk werden ze weggeconcurreerd door de toen al verder ontwikkelde nieuwkomers.
Spaanse, Britse en Australische onderzoekers deden onderzoek naar het dieet van Neanderthalers. Tot niet zo lang geleden dachten wetenschappers dat deze verre, vreemde voorouder voornamelijk vlees op het menu had staan. Er komt echter steeds meer bewijs dat de Neanderthaler ook groenvoer at. Dit recente onderzoek wijst erop dat hij daar zelfs zeer kieskeurig mee omging.
De onderzoekers ontdekten een gevarieerd groente- en kruidendieet bij ten minste enkele Neanderthalers door restanten van tandplak op fossiele gebitten te analyseren. Ze vonden dit tandplak op overblijfselen van Neanderthalers in de El Sidrón-grot (Noord-Spanje).
Bittere bloemen
Ten minste één van de bijna 50.000 jaar geleden overleden Neanderthalers in de grot bleek verschillende bitter smakende bloemen en kruiden te hebben gegeten, waaronder kamille en duizendblad. Opmerkelijk, want uit eerder onderzoek bleek dat Neanderthalers over een gen beschikten dat hen gevoelig maakte voor bittere smaken. Bittere smaak kan een waarschuwing zijn dat iets giftig is. Dat deze kruiden, die bovendien weinig voedingswaarde hebben, toch gegeten werden roept dus vragen op.
Een van de mogelijke verklaringen is dat de onderzochte Neanderthaler de kruiden opat bij wijze van medicijn. Van kamille weten we tegenwoordig dat het pijnstillend kan werken. Helemaal onlogisch zou dit overigens niet zijn; van de meeste aapachtigen, waaronder ook de prehistorische mens, is bekend dat hij bepaalde kruiden en planten gebruikte om lichamelijke klachten te verhelpen.
Als uit verder onderzoek blijkt dat de Neanderthaler inderdaad medicijnen gebruikte, is dit een nieuwe aanwijzing dat deze oermens niet zo primitief was als we ooit dachten. De El Sidrón-grot is een rijke vindplaats van Neanderthaler-restanten. Uit eerdere ontdekkingen hier bleek al dat de grotbewoners voor hun zieken zorgden, doden begroeven en hun lichamen versierden met verf en eenvoudige sieraden. Eigenlijk zouden we ze helemaal geen ‘primitieve mensensoort’ meer mogen noemen.
Bron:
K. Hardy e.a., Neanderthal medics? Evidence for food, cooking and medicinal plants entrapped in dental calculus, Naturwissenschaften – The Science of Nature (18 juli 2012, online)
Lees meer over Neanderthalers op Kennislink:
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/neanderthaler/index.atom?m=of", “max”=>"5", “detail”=>"minder"}