Uzume Zoë Wijnsma legt uit dat VR en 3D steeds meer wordt toegepast in de wetenschap

Stel je voor: je wilt iets weten over de geschiedenis, maar in plaats van een boek open te slaan, zet je een VR-bril op. De Tweede Wereldoorlog, de middeleeuwen, of antiek Egypte – het maakt niet uit: met die bril waan jij je in het landschap van welke tijd en welke regio dan ook.

7 september 2017

Klinkt dat futuristisch? Voor veel mensen waarschijnlijk niet. 3D, virtual reality, het wordt steeds normaler. Maar we staan nog maar aan het begin ervan. Sciencefictionfilms spelen al decennia met de grenzen tussen de digitale en de ‘echte’ wereld, waarbij het plot vaak draait om het idee dat de digitale wereld niet van de echte te onderscheiden is (bijv. The Matrix (1999) en Avalon (2001)).

Met de huidige ontwikkelingen worden die scenario’s alsmaar geloofwaardiger. En naast de impact die dat heeft op de film en game-industrie, die alsmaar realistischer (en verslavender) werelden maken, laat het ook zijn sporen na in de wetenschap.

Neem bijvoorbeeld het British Museum: die uploaden nu 3D-modellen van hun objecten op het internet. In mijn eigen vakgebied worden kleitabletten ingescand, met als gevolg dat bepaalde teksten en afdrukken zichtbaar worden die het menselijk oog niet kon zien. En leuker nog: het gebruik van virtual reality om de oudheid tot leven te roepen! Waar je vroeger aan de hand van tekeningen een idee probeerde te geven van de omgeving, en dat vervolgens publiceerde op plat papier, kan je nu gewoon digitaal door de 3D-reconstructie heen lopen. Zoals door deze archeologische site in Italië:

Historisch onderzoek met 3D-bril

Dit zijn de eerste babystappen, maar ik droom verder. Ik droom over een gehele back-up-wereld, zoals in The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, maar dan digitaal. Een wereld waarbij alles, maar dan ook letterlijk alles, van papyri tot en met de piramides, in 3D is opgeslagen. Doe je historisch onderzoek? Dan zet je een VR-bril op. Wil je een tempel reconstrueren? Dan druk je op een knop. Lees je een inscriptie? Alleen maar digitaal.

Het fysieke erfgoed mag rustig blijven liggen waar het ligt, zonder dat vieze handen het aanraken, terwijl de historische back-up alsmaar groeit. En alleen daar vind je de ervaring van de oudheid zonder de moderne steden, zonder plunderingen en verplaatsingen van materiaal, en zonder aanpassingen aan het landschap. Je mist alleen de mensen.

Misschien dat dit nog een beetje creepy voor je klinkt. Maar als film, game en geschiedenis-nerd word ik daar wild enthousiast van. Daarom was ik laatst ook bij een sessie over games op de archeologie conferentie in Maastricht; en een collega van me bij een workshop interactive (hi)story in Leiden.

Een ochtend over games en archeologie op de EAA conferentie in Maastricht.
Uzume Zoë Wijnsma voor NEMO Kennislink

Mogelijk dat ons project over het Perzische Rijk er ook iets mee gaat doen – wie weet. Dan kunnen we de creativiteit lekker afwisselen met het onderzoek. En kan ik verder dromen over de grenzeloze mogelijkheden.