Frananglais: lingua franca in Kameroen

In Kameroen spreken jongeren een mengelmoesje van talen: van Frans, Engels en Creools. Frananglais wordt deze nieuwe taal genoemd. Leraren zijn bang dat het toenemend gebruik van deze mengtaal onder jongeren ten koste gaat van hun kennis van het Frans en het Engels, de twee officiële landstalen van Kameroen.

Slechte invloed

Frananglais is cool. En het is vooral een makkelijke manier van communiceren. Dat vinden de jongeren in Kameroen. Maar de oudere generatie denkt hier anders over. In 1961 zijn het door Frankrijk gekoloniseerde land en een deel van Brits Kameroen samengevoegd. Sindsdien zijn er twee officiële landstalen: het Frans en het Engels. De meeste scholen in de kuststad Douala verdelen de schoolweek daarom in Franstalige en Engelstalige dagen, waarop de leerlingen of de ene of de andere taal spreken. Wanneer zij zich hier niet aan houden volgt strafwerk. En toch spreken steeds meer leerlingen Frananglais op school. De docenten zijn bang dat het Frananglais een slechte invloed heeft op het Frans en het Engels van de leerlingen.

Mengtaal

Je veux go is een zinnetje uit het Frananglais. Het is een mix van Engels en Frans en betekent ‘Ik wil gaan’ of ‘Ik ga’. Tu as sleep hier? kan vertaald worden met ‘Heb je goed geslapen vannacht?’ En Tout le monde hate me, wey I no know is ‘Iedereen haat me, waarom weet ik niet’. Hoe het Frananglais is ontstaan is niet helemaal duidelijk. Francoise Endwin, hoofd van de afdeling Frans van het talencentrum in Douala, is van mening dat het Frans en het Engels afgezien van hun zinsbouw veel met elkaar gemeen hebben. Voor kinderen van Franstalige en Engelstalige ouders is het daarom makkelijk om beide talen een beetje te husselen en zo met elkaar te communiceren. Maar volgens het schoolhoofd Fang Hyronius Forghema bestaat de mengtaal al langer: Franssprekende ouders ontwikkelden al een soortgelijk jargon.

Si tu vois ma go

Het Frananglais wordt ook door veel hedendaagse muzikanten gebruikt. De zanger die ermee begon was Lapiro de Mbanga. Maar inmiddels hebben tientallen muzikanten hem nagevolgd. De bekendste hit op het moment is Si tu vois ma go (‘als je me ziet gaan’) van een zanger met de naam Koppo. Of het Frananglais de toekomst heeft? Jacques Towe, hoofd van de afdeling Engels van het talencentrum in Douala, weet het niet. Maar een ding is zeker, als het Frananglais zich ontwikkelt tot een nieuwe taal zal het zeker de eenheid bevorderen in een land dat nu nog verdeeld wordt door scherpe taalgrenzen.