Inleiding
Waar komt al het leven op Aarde vandaan? Is op zijn minst een interessante vraag om te stellen bij het vak biologie. Een antwoord op deze vraag is eigenlijk niet mogelijk. Wel zijn er veel theorieën die een mogelijke verklaring geven. De meest gezaghebbende theorie is het neo-darwinisme. Onlangs heeft een groep wetenschappers een nieuwe theorie ontwikkeld die ingaat tegen het neo-darwinisme. Deze nieuwe theorie heet Intelligent Design (ID). Welke theorie vind jij het meest betrouwbaar?
Taak
In de klas zal het “Lagerhuisdebat van het leven” plaatsvinden. Twee groepen wetenschappers, ID-ers en neo-darwinisten, strijden om de eer. De groep met de meest overtuigende argumenten gaat naar huis met eeuwige roem en zaligheid.
De schijf van Phaistos is duidelijk gemaakt door een intelligentie, maar toch begrijpen we de betekenis niet. ID-aanhangers proberen in de natuur ook de hand van een intelligente ontwerper te ontdekken.
Proces
Om het debat goed te laten verlopen zijn er een aantal ingrediënten nodig:
- Een groep neodarwinisten en een groep ID-ers
- Een onafhankelijke jury bestaande uit drie leden
- Een discussieleider
- Iemand die de tijd in de gaten houdt
- Vorm een groepje van 3 leerlingen.
- Kies of je bij de groep van de ID-ers wilt horen of bij de neo-Darwinisten.
- Verdeel per groepje de bronnen.
- Spreek af wanneer je bij elkaar komt om elkaar bij te praten over de bronnen.
- Iedere wetenschappelijke groep gaat gedurende 1 à 2 lesuren zich inlezen en bereid vervolgens de 4 stellingen voor. Bedenk van tevoren argumenten die de stelling onderbouwen of juist omverwerpen. Verplaats je ook in de andere groep en denk na welke argumenten de “tegenstanders” zullen aandragen om de stelling te bekrachtigen of juist omver te werpen.
- In het tweede lesuur vindt het debat plaats. Iedere stelling wordt precies 10 minuten behandeld, en in die tijd moeten beide groepen aan bod komen. Na afloop gaat de jury in beraad om te bepalen welke groep het beste gedebatteerd heeft.
ID-ers
Als ID-er vindt je dat het ongeordende proces van genetische variatie (door random mutaties en seksuele recombinatie) en natuurlijke selectie nooit de drijvende kracht kan zijn die al het leven op aarde heeft doen ontstaan. Sterker nog, in de veelheid van complexe levensvormen die vaak haarfijn in hun ecosysteem passen zie je het bewijs dat er een intelligentie achter moet zitten. Een ID-er vergelijkt zichzelf met een wetenschapper uit het SETI-project ( the Search for Extraterrestrial Intelligence). De SETI-wetenschapper onderzoekt alle mogelijke signalen uit de ruimte die duiden op mogelijke intelligente levensvormen. Een ID-er probeert de complexiteit van het leven op aarde te doorgronden door er het werk van een intelligentie in te zien.
DE ROLLEN
Discussieleider
Als discussieleider moet je zorgen dat beide groepen aan het woord komen. Je moet ook zorgen dat er niet door elkaar wordt gepraat. Kortom je moet ervoor zorgen dat de discussie geordend verloopt.
Jury
Als jurylid moet je de genoemde argumenten beoordelen op kwaliteit. Zijn de genoemde argumenten wel krachtig? Worden er geen drogredenen geformuleerd? Kortom wie debatteerd het beste.
De Ginkgo is een levend fossiel, hij ziet er al tweehonderd miljoen jaar hetzelfde uit. Een knap staaltje intelligent design of juist bewijs voor evolutie?
Neo-Darwinisten
De drijvende kracht achter evolutie is genetische variatie (door random mutaties en seksuele recombinatie) en selectie. Het proces van evolutie is dan ook niet doelgericht. Dit houdt echter niet in dat je als evolutie-bioloog geen voorspellingen kunt doen. De grote bondgenoot van neo-darwinisten is vadertje tijd. Evolutionaire processen veranderen namelijk heel langzaam. Daarom zal je in een mensenleven nooit een vis in een reptiel zien veranderen.
De ontwikkeling van een embryo laat volgens neo-Darwinisten de evolutionaire geschiedenis zien. Het menselijke embryo van 32 dagen oud heeft net als de kat een staart in aanleg. De dolfijn heeft als embryo nog achterpootjes die net als de staart bij de mens pas later weer verdwijnt.
DE STELLINGEN
Stelling 1 (pro ID)
Neem nou de zweepstaartmotor van een bacterie: hoe kan zo’n complex orgaan gevormd worden via graduele verandering, via toevallige mutaties en selectie. Daar moet toch wel een intelligentie achter zitten.
Stelling 2 (contra ID)
Rudimentaire organen zoals de blinde darm kun je toch moeilijk zien als een schitterend staaltje intelligent ontwerp.
Stelling 3 (pro ID)
“Levende fossielen” als de Coelacanth en de Ginkgo zijn al miljoenen jaren onveranderd en zijn dus intelligent ontworpen.
Stelling 4 (contra ID)
De embryologische ontwikkeling laat een duidelijke evolutionaire “handtekening” zien. Hoe verklaar je dat slangen tijdens de embryonale fase pootjes in aanleg hebben die gedurende de ontwikkeling weer verdwijnen. Ditzelfde is te zien bij dolfijnen, die als embryo achterpootjes in aanleg hebben.
Bronnen
- Wikipedia over de evolutietheorie
- Wikipedia over Intelligent Design (ID)
- Debat tussen evolutionisten en creationisten
- Over de oorsprong van het leven
- Bewegende bacteriën met zweepstaartmotor
- Over rudimentaire organen en andere bewijzen voor het neodarwinisme
- ID faq (Engels)
- Introductie tot ID (Engels)
- ID meer uitgebreid (Engels)
- Over de Coelacanth als ‘levend fossiel’
- Over de Ginkgo als ‘levend fossiel’
- Embryo’s laten evolutionaire geschiedenis zien
- Is creationisme wetenschap? (artikel van Bart Klink)
- Volkskrant blog (artikelen van Peter Borger)
- Artikelen over creationisme van Creaton
Beoordeling
Bij de beoordeling zal gekeken worden of de argumenten die gebruikt worden om de stellingen omver te werpen of juist te bekrachtigen “ergens op slaan”. Vraag je docent waar hij nog meer op zal letten bij de beoordeling.