Na een spannende manoeuvre, waarbij Venus Express 50 minuten lang met zijn hoofdmotor afremde en even achter Venus verdween, is ESA’s ruimtesonde veilig aangekomen in een baan rond de tweede planeet van ons zonnestelsel. De satelliet heeft een reis van 153 dagen en 400 miljoen kilometer achter de rug en gaat vanuit zijn onderzoeksbaan onderzoek doen naar de atmosfeer en het oppervlak van Venus.

Eerste stap: in een baan rond Venus

Voordat Venus Express kon beginnen met het verkennen van Venus – de zusterplaneet van de aarde die bekend staat om haar zeer hete, dichte atmosfeer – moest een kritieke stap worden gezet, de lastigste sinds de lancering. De sonde moest namelijk in een baan rond de planeet worden gebracht. Daarvoor was een reeks handelingen en manoeuvres nodig: de Venus Orbit Insertion (VOI). Om te worden “ingevangen” door de zwaartekracht van Venus moest Venus Express flink afremmen. Dit was een kritieke manoeuvre, die precies op het juiste moment en op de juiste plaats moet worden uitgevoerd.

Impressie van de Venus Express. Het is een zustersatelliet van ESA’s Mars Express,

ESA/AOES Medialab via CC BY-SA 3.0 IGO

De VOI-fase is officieel op 4 april ingegaan en duurt nog tot 13 april 2006. Hij bestaat uit drie subfasen. De eerste daarvan betreft het zodanig klaarmaken van de satelliet dat deze in een omloopbaan kan worden gebracht. Voorkomen moet worden dat Venus Express onverwacht in de ‘veilige modus’ gaat. Dat zou de satelliet uit voorzorg kunnen doen als deze zelfstandig een probleem detecteert. Normaal gesproken is dat een zeer nuttige veiligheidsvoorziening, maar bij zo’n kritische manoeuvre is het niet wenselijk.

Het invangen zelf gebeurde vanaf 09:17 uur van 11 april, met een vijftig minuten lange ontbranding van de hoofdaandrijving.

In de derde en laatste subfase herstelt Venus Express al zijn functies, met name de communicatie met de aarde, zodat de opdrachten kunnen worden doorgegeven die tijdens de eerste omloop moeten worden uitgevoerd.

Het in een omloopbaan brengen wordt geregeld via een reeks voorgeprogrammeerde opdrachten die vier dagen voor de VOI naar de satelliet worden doorgestuurd.

Alle operaties van Venus Express worden begeleid en bestuurd door het speciale grondcontroleteam van ESA’s vluchtleidingscentrum ESOC (European Spacecraft Operations Centre) in het Duitse Darmstadt.