Lichaamsgewicht is een balans tussen energieopname en –verbruik. Dankzij onze auto’s, kantoorbanen en liften bewegen we tegenwoordig een stuk minder dan vroeger. Bovendien is er voor veel mensen voortdurend voedsel voorhanden. Daardoor ligt de energieopname vaak hoger dan het –verbruik en neemt het lichaamsgewicht langzaam toe. Uiteindelijk kan dat leiden tot zwaarlijvigheid (obesitas).

Sabotage

Alexey Alekseev van de Amerikaanse universiteit van Iowa heeft een biologisch systeem ontdekt dat is ontstaan in de tijd dat wij nog actief op jacht moesten om wat voedsel te bemachtigen. Speciale kanaaltjes beperken ons energieverbruik door spieren korter te laten samentrekken. Zonder die kanaaltjes werken je spieren energieverslindend. Dat kan volgens de Amerikaan een oplossing zijn in de strijd tegen obesitas: saboteer de kanaaltjes in belangrijke spieren en het lichaam verbruikt weer meer energie dan het opneemt.

Door het saboteren van speciale kanaaltjes gaan spieren energieverslindend werken. Dit kan een oplossing zijn in de strijd tegen obesitas.

Aspen04, Wikimedia Commons

Alekseev nam de proef op de som en testte zijn theorie bij muizen. Hij verdeelde de knaagdieren in twee groepen: een controlegroep en een groep waarbij de kanaaltjes dankzij genetische aanpassingen nauwelijks functioneren. Tot een leeftijd van vier maanden is het gewicht en de vetverdeling over het lichaam van beide groepen muizen vergelijkbaar. Pas na die leeftijd ontstaat een verschil. Muizen waarbij de kanaaltjes niet goed werken zijn duidelijk slanker dan dieren uit de controlegroep.

Dieren uit beide groepen werden zo’n 12 tot 12,5 centimeter groot. Hieruit blijkt dat muizen met gesaboteerde kanaaltjes niet kampen met een groeiachterstand, maar daadwerkelijk een lagere Body Mass Index (BMI) hebben dan muizen uit de controlegroep. Via een bodyscan bepaalde Alekseev bovendien dat muizen zonder functionele kanaaltjes maar heel weinig vet opslaan. De conclusie? Genetische verstoring van de kanaaltjes verhoogt het energieverbruik van de spieren bij activiteit.

Muizen uit de controlegroep krijgen bij een vetrijk dieet obesitas. Muizen met slecht functionerende kanaaltjes kunnen eten wat ze willen. Ze blijven slank, omdat hun spieren energieverslindend werken.

Vette hap

Maar helpt dat verhoogde energieverbruik ook om obesitas tegen te gaan onder invloed van een Westers dieet? Om dat te onderzoeken gaf Alekseev beide groepen muizen 160 dagen lang vette hap. Alle muizen aten evenveel van het voedsel. Knaagdieren uit de controlegroep werden snel dik, terwijl muizen met slecht functionerende kanaaltjes slank bleven. Het uiteindelijke gewicht van deze muizen op een vetrijk dieet kwam zelfs niet uit boven het gewicht van dieren uit de controlegroep op een normaal dieet.

Bij muizen is het saboteren van energiebesparende systemen voldoende om obesitas tegen te gaan. De behandeling heeft nog wel een groot nadeel: het uithoudingsvermogen van de knaagdieren gaat sterk achteruit. Alekseev hoopt dat het genetisch verstoren van kanaaltjes in de spieren uiteindelijk ook mensen met obesitas kan genezen of de ziekte kan voorkomen.

Bronnen

Zie ook

Lees meer over obesitas op Kennislink