Heb je je ooit wel eens afgevraagd hoe je kunt lopen? Het lijkt zo vanzelfsprekend. Maar als je baby’s van een jaar oud ziet ploeteren en zweten, valt op dat het nog een heel karwei is om die benen te laten doen wat jij wilt. Stap voor stap leer je de juiste impulsen uit je hersenen om te zetten in signalen naar je ruggemerg en je beenspieren. En je leert informatie die terugkomt vanuit je pezen en spieren te gebruiken om je evenwicht te bewaren.
Met veel vallen en opstaan krijg je het wandelen onder de knie en loop je uiteindelijk zonder problemen je levensjaren bij elkaar. Tenminste dat is de bedoeling. Want wat als je een neurologische ziekte krijgt of een hersenbeschadiging waardoor je jezelf niet meer zo goed kunt voortbewegen? Hoe kun je dit dan weer opnieuw aanleren?
Soms moet je door omstandigheden weer opnieuw leren lopen. Hulpstukken kunnen je dan helpen bij het zoeken naar een nieuw evenwicht
Vier-op-een-rij
Dr. Amy Bastian en Julia Choi van het Kennedy Krieger Institute in Baltimore lijken binnen het revalidatieonderzoek iets nieuws op het spoor te zijn. Zij hebben ontdekt dat je het linker- en rechterbeen afzonderlijk van elkaar kunt trainen, waardoor op termijn meer revalidatie-op-maat mogelijk zal zijn. Hun ontdekking, deze maand verschenen in Nature Neuroscience, wijkt af van de huidige theorie dat beenbewegingen en aanpassingen bij het wandelen vanuit één enkel controlecircuit geregeld worden in het brein. Volgens Bastian en Choi zijn er echter vier verschillende systemen, namelijk voor elk been één en voor elke looprichting, voorruit of achteruit, één. Hoe komen zij op dit idee?
De onderzoekers lieten 40 proefpersonen nieuwe wandeltechnieken aanleren op een gespleten loopband. Via deze banden konden ze per been de snelheid en looprichting veranderen om zo nieuwe loopjes te creëeren. Ze ontdekten dat hun wandelaars zonder problemen meerdere voorwaartse en achterwaartse wandelmanieren konden onthouden en uitvoeren zonder in de knoop te raken. Dit kan volgens de wetenschappers alleen als elke wandelrichting een apart breincircuit heeft. Verassend genoeg konden de wandelaars ook met één been voorruit lopen, terwijl ze tegelijkertijd met het andere been achteruit liepen. Per been moet er dus ook nog een apart controlecircuit zijn. In totaal kom je dan op vier aparte systemen: links-vooruit, links-achteruit, rechts-vooruit en rechts-achteruit.
Lopen gebeurt automatisch. Je brein gebruikt als het ware dezelfde rekenformules voor elke wandeltechniek, alleen zijn de beginwaarden steeds anders. Zo kun je als Nederlander toch gemakkelijk bergwandelingen maken
Hinkelen
De nieuwe loopjes waren snel geleerd. In het begin liepen de proefpersonen eerst mank door de verschillende snelheden per been. Maar na een kwartiertje hadden zij het ritme al te pakken en liepen ze soepeltjes alsof ze nooit iets anders gedaan hadden. Wanneer ze echter weer op de “normale” manier wilden lopen, moesten ze wel weer even wennen. Pas na een kleine tien minuten konden ze weer terug in het ritme wandelen zonder met een been te trekken. Het brein paste zich dus razendsnel aan aan de nieuwe situatie.
De vinding van Bastian en Choi dat je vier systemen afzonderlijk van elkaar kunt trainen, geeft hoop voor een betere revalidatietechnieken. Meestal hebben patiënten na een beroerte of een hersenbeschadiging meer moeite met lopen aan een kant dan aan de ander kant. Door nu, met bijvoorbeeld een gespleten loopband, heel gericht één van de vier systemen te trainen, kun je misschien deze asymmetrie weer herstellen.
Zie ook:
- Leren lopen op je ruggemerg (Kennislinkartikel)
- Hoe je denkt te doen (Kennislinkartikel)
- Het spier- en skeletstelsel (Kennislinkartikel)
- Praktische informatie over revalidatie in Nederland