Komende dinsdag, 4 januari, is vanuit Nederland een gedeeltelijke zonsverduistering te zien. Deze eclips vindt plaats rond zonsopkomst, wat tot gevolg heeft dat er – onder ideale omstandigheden – een zeldzame ‘dubbele zonsopkomst’ waarneembaar is. Omstreeks 8.50 uur verheft zich eerst de linker punt van de half verduisterde zonneschijf boven de horizon, dan de rechter punt. Wie vrij uitzicht heeft over de zuidoostelijke horizon, ziet heel eventjes twee afzonderlijke driehoekjes zonlicht flonkeren.
Zonsverduistering
Tijdens een zonsverduistering schuift de maan tussen de zon en de aarde in. Zo blokkeert de maan het zonlicht. Doordat de maan vanuit de aarde gezien ongeveer even groot is als de zon kan het voorkomen dat de maan de zon helemaal afdekt. Dat heet een volledige zonsverduistering. De verduistering van 4 januari wordt een gedeeltelijke zonsverduistering, waarbij de maan een ‘hapje’ uit de zon neemt.
Niet alleen de maan kan de zon verduisteren: ook de binnenplaneten Venus en Mercurius laten soms een schaduw op de zon vallen. Omdat die veel verder weg staan dan de maan zien we dat slechts als een donkere stip op de zon.
De laatste keer dat we in onze streken zo’n ‘dubbele zonsopkomst’ meemaakten, was op 31 mei 2003. Die ochtend verzamelden zich duizenden mensen langs het westelijk deel van het IJsselmeer om van daaraf vrij uitzicht te hebben over de oostelijke horizon. Ook op 20 juli 1982 verzamelden zich vele toeschouwers op het Noordzeestrand om te kijken naar een zeer fraaie ‘dubbele zonsondergang’ boven de westelijke horizon.
Pas op 12 juni 2029 is in een deel van Nederland en Belgie weer een gedeeltelijke zonsverduistering tijdens zonsopkomst te zien. Voor de volgende ‘dubbele zonsondergang’ moeten we zelfs wachten tot 27 februari 2082.