Naar de content

Drinken zonder kater

Lukt het de wetenschap om katervrij bier te maken?

Flickr, Maman Voyage via CC BY-ND 2.0

Alcohol drinken zonder een kater te krijgen, veel mensen dromen ervan. Steeds meer wetenschappers en brouwerijen proberen ons avondje stappen – en dan vooral de ochtend erna – aangenamer te maken. Maar of het echt haalbaar is, moet nog blijken.

Na het openen van je ogen is het net alsof iemand met een hamer op je hoofd heeft geslagen, waarschuwt je maag dat je maar beter in de buurt van een wc kan blijven en als klap op de vuurpijl voelt je mond aan als schuurpapier. Het was weer iets te gezellig gisteravond. Ondanks alles wat we inmiddels weten over de processen in het menselijk lichaam, zijn we er nog niet in geslaagd om katers te voorkomen.

Natuurlijk kun je een kater vermijden door de drank links te laten liggen, maar veel mensen vinden dit geen optie. Sommige stappers zweren bij het drinken van een paar liter water voor het slapen gaan, maar na een paar alcoholische versnaperingen schiet dit er bij veel mensen ook bij in. Een koude douche, een paar koppen koffie, iedereen heeft zo zijn eigen remedie maar een echt kater-medicijn bestaat nog niet.

Natuurlijk recept

Gelukkig werken wetenschappers aan een manier om ons na een avondje stappen fris en fruitig uit bed te laten stappen. Zo kwam het RTL-programma Galileo onlangs met het recept voor katervrij bier. Met de hulp van bierbrouwer en drogist Jan de Vries selecteerden ze ingrediënten die de kater zouden moeten voorkomen. De Amsterdamse brouwerij De Prael ging met het recept aan de slag en het katervrije bier kun je inmiddels in hun proeflokaal uitproberen.

Het geheime recept leunt op vier ingrediënten. Allereerst zeezout, om te voorkomen dat je lichaam uitdroogt. Verder voegden ze gember toe tegen de misselijkheid en vitamine B12 omdat die voedingsstof afbreekt als je alcohol drinkt. Het laatste ingrediënt was wilgenbast, dat bevat salicine. Dat is de natuurlijke voorloper van aspirine en helpt dus om je hoofdpijn tegen te gaan.

Waarom krijg je een kater?

De cellen in je lichaam breken de alcohol, of ethanol, die je drinkt af. Dit afbraakproces zorgt ervoor dat onze cellen vol komen te zitten met aceetaldehyde. Deze stof vergiftigt ons lichaam, vertelt toxicoloog Jan Tytgat. “Aceetaldehyde zorgt voor hoofdpijn, brengt onze lichaamstemperatuur omhoog en maakt ons misselijk.” Het enige dat we kunnen doen om de aceetaldehyde weg te krijgen is wachten. “Ons lichaam breekt de aceetaldehyde vanzelf verder af of we plassen het uit. Maar dat kost wel wat uurtjes.” Daarnaast heeft alcohol een zogeheten diuretisch effect, waardoor we meer gaan plassen en ons lichaam uitdroogt. Gevolg: stevige hoofdpijn en een droge mond. “Je moet eigenlijk na elke twee drankjes een glas cola of water drinken om je vochtgehalte op orde te houden.”

Salicine, een molecuul uit wilgenbast.

Wikimedia Commons, Benjah-bmm27 via public domain

Een mooi recept, en in het televisieprogramma horen we dat het bier normaal smaakt. Maar werkt het ook echt? Thomas Gesink, medewerker van brouwerij De Prael, denkt van wel: “Na een paar katervrije biertjes voel ik me ‘s ochtends echt een stuk frisser.” De experts hebben echter zo hun twijfels. “Alcoholisten hebben die extra vitamines en dergelijke wel nodig omdat ze normaal gesproken op een vrij eenzijdig en beperkt dieet leven”, zegt Jan Tytgat, toxicoloog aan de KU Leuven. “Maar normale drinkers zullen tijdens een avondje stappen niet veel verschil merken.”

Een nieuwe alcohol

Het lijkt dus niet genoeg om alleen de symptomen aan te pakken. Daarom gooit de Britse wetenschapper David Nutt van het Imperial College Londen het over een hele andere boeg. Hij maakt een nieuwe soort alcohol. Op zich een goed idee, zegt Tytgat: “We breken in ons lichaam de ethanol af tot aceetaldehyde en dit zorgt voor een groot deel van de problemen die wij een kater noemen. Als we geen ethanol meer binnenkrijgen, zal de kater dus ook verdwijnen.”

Flickr.com, ScottSimPhotography, CC BY-NC-ND 2.0

De alcohol, of ethanol, zelf is niet het probleem, maar het afbraakproduct aceetaldehyde. Dat zorgt voor hoofdpijn, hogere lichaamstemperatuur en misselijkheid.

Maar juist de alcohol zorgt voor de roes die veel mensen zo lekker vinden. Gelukkig heeft Nutt daar rekening mee gehouden. Hij gebruikt een afgeleide van een benzodiazepine, een klasse van stofjes die we gebruiken als slaapmiddel. Dit molecuul zorgt voor een soort van roes: het verslapt je spieren en maakt je slaperig. Daarnaast voegt hij ook een stofje toe uit de wereld van de nieuwe psychoactieve stoffen (NPS).

Het effect van de synthetische alcohol lijkt dan wel op de roes die je krijgt van alcohol, het klinkt niet alsof die stoffen veiliger zijn. Ook Tytgat maakt zich een beetje zorgen. “Farmacologisch gezien weet die man waar hij het over heeft en het kan best goed werken”, beaamt de toxicoloog. “Maar veel jongeren gebruiken die NPS-en als een legaal roesmiddel en een deel van deze stoffen kunnen schade aanrichten. Een voor een worden ze verboden omdat we de lange termijneffecten niet kennen.” Ook bij de benzodiazepine-afgeleide hebben toxicologen twijfels, want dit slaapmiddel krijg je normaal gesproken alleen met een doktersrecept.

We drinken champagne niet alleen om iets te vieren, maar ook omdat het lekker is.

Flickr, Maman Voyage via CC BY-ND 2.0

En we weten bovendien ook nog niet hoe deze synthetische alcohol smaakt. “We drinken niet alleen maar wijn en bier om de alcohol binnen te krijgen”, zegt Tytgat. “Het gaat ook om het aroma.” En met synthetische alcohol krijg je misschien niet dezelfde smaak. Het is technisch gezien wel mogelijk om de alcohol uit wijn te verwijderen en vervolgens de synthetische alcohol toe te voegen, maar dit kun je waarschijnlijk niet commercieel realiseren.

Het lijkt er dus op dat we nog even moeten wachten tot we zonder zorgen een avond kunnen doorzakken. De echte oplossing zit volgens Tytgat in onze genen: “Aziaten zijn sneller dronken en krijgen eerder een kater omdat hun enzymen veel sneller werken. Ze zetten de alcohol veel sneller om in aceetaldehyde, dus ze krijgen soms na één drankje al hoofdpijn. Deze enzymen zijn de sleutel om katers tegen te gaan.”

Want waar de Aziaten snel een kater krijgen, hebben anderen langzaam werkende enzymen. Om katers te voorkomen, zou je deze enzymen moeten isoleren en gebruiken als een soort gentherapie. “Maar dat kunnen we nu nog niet en dat duurt waarschijnlijk ook nog wel even”, zegt Tytgat. Dus in de tussentijd moeten we maar gewoon met mate blijven drinken of de consequenties de volgende ochtend onder ogen zien.

Poll
Poll

Wat doe jij tegen de kater?

ReactiesReageer