Je leest:

Dino had tienerzwangerschappen

Dino had tienerzwangerschappen

Auteur: | 15 januari 2008
Sommige dinosaurussoorten konden zich voortplanten lang voordat ze volwassen waren. Dat concluderen Amerikaanse wetenschappers in het tijdschrift PNAS naar aanleiding van de fossielen die zij bekeken hebben. De resultaten van het onderzoek zijn niet alleen belangrijk om meer te weten te komen over de dino’s zelf. Het kan ons ook een beter inzicht geven in de evolutie van dieren die vandaag de dag nog voor komen op aarde.

Aanvankelijk wilden de onderzoekers met behulp van fossiele dijbeenbotten de groeisnelheid van dinosaurussen bepalen. Toen zij echter een van de botten opensneden, zagen zij in het merg calciumrijke structuren. Deze kwamen sterk overeen met structuren in het merg van vogelbotten. Bij vogels wordt het calcium gebruikt om eierschalen te produceren. Aangezien ook dino’s eieren legden, konden de onderzoekers ervan uit gaan dat beide structuren dezelfde functie hadden.

Zo kwamen zij erachter dat het hier om geslachtsrijpe vrouwelijke dinosaurussen ging. De calciumrijke structuren zijn al eerder onderzocht. Hieruit bleek dat de structuren bij dino’s maar drie tot vier weken aanwezig zijn, rond de vruchtbare periode. Om twee geslachtsrijpe vrouwtjes te kunnen bekijken, hebben de onderzoekers dus heel wat dinosaurusbotten doormidden moeten zagen.

Op deze manier kunnen gegevens uit dinosaurusbotten worden gehaald. Links: een doorsnede van het dijbeenbot met jaarringen. Onder: een gedetailleerd plaatje van het merg van het bot. De witte vlekken zijn calciumrijke structuren. bron: Universiteit van Ohio

klik op de afbeelding voor een grotere versie

De botten hebben, net als bomen, jaarringen. Hiermee konden de onderzoekers de leeftijd van de dinosaurussen bepalen. Met behulp van deze methode berekenden zij dat dino’s gemiddeld zo’n 30 jaar oud worden. Van deze 30 jaar leven dinosaurussen alleen de laatste drie of vier jaar als volwassenen. De geslachtsrijpe vrouwtjes die nu gevonden zijn, waren 8 en 10 jaar oud. Hieruit blijkt dat dinosaurussen zich ver voor de volwassen leeftijd al konden voortplanten. Onder volwassen dino’s is de sterfte hoog. Om als soort te overleven, was het dus noodzakelijk om al zo vroeg vruchtbaar te zijn.

Twee vruchtbare vrouwtjes van verschillende soorten De geslachtsrijpe vrouwtjes die gevonden zijn, zijn allebei van een andere soort. Hieronder worden beide soorten kort beschreven:

Het vrouwtje van 8 jaar oud was een Tenontosaurus. Dit was een veelvoorkomende planteneter die bekend staat om zijn lange staart. In totaal kon hij wel 8 meter lang worden en 2 ton wegen. De Tenontosaurus was een prooidier. Veel dieren gingen hierdoor dood als ze jong en klein waren of juist erg oud.

Het vrouwtje van 10 jaar oud was een Allosaurus. Deze soort staat bekend als een voorloper van de bekende Tyrannosaurus rex. Beide zijn vleeseters. Zij bewogen zich voort op twee poten en waren gemiddeld 8 meter lang. Allosaurussen wogen ongeveer 5 ton, maar konden ondanks dit gewicht toch 60 km/u rennen.

Daarnaast geeft dit onderzoek ook nieuwe aanwijzingen voor het feit dat dinosaurussen waarschijnlijker de voorouders zijn van vogels dan van reptielen. Eén aanwijzing is de aanwezigheid van dezelfde calciumstructuur bij zowel vogels als dino’s. Een andere aanwijzing vonden de onderzoekers toen zij de voortplanting van dinosaurussen vergeleken met die van de huidige reptielen: als een dino zich op dezelfde manier zou voortplanten als een reptiel, zou hij namelijk pas op zijn 218e geslachtsrijp zijn.

Dit artikel is een publicatie van Nederlands Instituut voor Biologie (NIBI).
© Nederlands Instituut voor Biologie (NIBI), sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 15 januari 2008
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.