In plaats van te wachten tot er een stuk ruimterots met catastrofale gevolgen op de aarde botst, gaat de Amerikaanse ruimteorganisatie zelf voor een ware Deep Impact zorgen. Kometenonderzoeker Deep Impact, genoemd naar de rampenfilm uit 1998, zal op 4 juli kijken hoe de komeet Tempel-1 er van binnen uitziet. Dat gaat de sonde voor elkaar krijgen door met een speciaal projectiel, de impactor, een krater van 25 meter diep en 100 meter doorsnee in de komeet te slaan. Deep Impact vertrok woensdagmiddag (Nederlandse tijd) 12 januari aan boord van een Delta-II-raket, vanaf het Kennedy Space Center in Florida.
Deep Impact komt op 4 juli 2005 aan bij de komeet Tempel-1 en zal daar met een speciaal ontworpen projectiel een krater slaan in de komeet. Daarmee legt NASA origineel bouwmateriaal uit de begintijd van het zonnestelsel bloot. bron: Pat Rawlings / NASA. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
De Deep Impact-sonde bestaat uit twee delen: een hoofdsonde met alle meet- en communicatieapparatuur, en de impactor, een speciaal ontworpen ram die zich met zo’n 10 kilometer per seconde in de komeet Tempel-1 gaat boren. Het moederschip zal de botsing met twee telescopen vastleggen. Naar verwachting is Tempel-1 zoals andere kometen een losse verzameling gruis en ijs. Omdat de komeet niet stevig in elkaar zit, kan de 370 kilo zware impactor een flinke krater slaan: de klap komt even hard aan als de explosie van bijna vijf ton TNT. Tot 24 uur voor aankomst bij Tempel-1 reist de impactor mee met Deep Impact zelf; daarna koppelt de ram los en gaat hij met zijn eigen boordcomputer op zoek naar de komeet.
Deep Impact’s traject naar Tempel-1. bron: NASAKlik op de afbeelding voor een grotere versie.
Door de inslag van Deep Impact’s projectiel komt de binnenlaag van de komeet bloot te liggen. Deep Impact krijgt daarmee een blik op materie van minstens 4,5 miljard jaar oud. Bij de inslag komt volgens NASA’s wetenschappers zoveel energie vrij, dat Tempel-1 voor eventjes vanaf de aarde zichtbaar is. Naast de verschillende wetenschappelijke observatoria hebben dan ook amateur-sterrenkundigen iets om naar te kijken.
Deep Impact’s ram van 370 kg. bestaat grotendeels uit koper. Dat materiaal is gekozen omdat het de spectraalmetingen van sterrenkundigen niet teveel zal storen; een aluminium ram had die metingen aan de samenstelling van Tempel-1 wel kunnen verstoren. bron: Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Overgebleven bouwmateriaal
Kometen bestaan voornamelijk uit ijs, maar bevatten ook andere stoffen: organische moleculen als methaan en kooldioxide en allerlei mineralen. Ze zijn sinds de vorming van het zonnestelsel, ruim 4,5 jaar geleden niet veranderd en dus een ideaal onderzoeksobject voor sterrenkundigen. In kometen is namelijk het bouwmateriaal uit de begintijd van het zonnestelsel bewaard gebleven. De oeroude materie is jammergenoeg niet perfect geconserveerd: aan de buitenkant van een komeet hebben de zonnewind maar ook botsingen met micro-asteroïdes het materiaal vervuild. Door een krater te maken krijgt Deep Impact toegang tot de maagdelijke binnenkant van Tempel-1. Sterrenkundigen willen met die blik op oeroud materiaal beter leren begrijpen hoe het zonnestelsel is ontstaan.