Handelsroute
De zijderoute was de handelsroute van oost naar west die Europa met het verre oosten verbond. De route werd al voor het begin van de jaartelling gebruikt. Het was de belangrijkste route tot in de late Middeleeuwen. Na de Middeleeuwen nam transport per schip een grote vlucht. Een deel van de vroegere zijderoute ligt net ten noorden van de Qilian bergrug. Ook in deze bergketen met pieken van meer dan 5000 m zijn talloze gletsjers te vinden. Ten noorden van de steden liggen lagere bergen.
Waterspiegel stijgt
In deze vallei ten noorden van de bergrug liggen grote steden als Zhangye en Jiuquan. Het is een droog gebied waar op jaarbasis meer evaporatie dan neerslag is. Zulke grote steden hebben een enorm waterverbruik. Ze onttrekken hun water aan de bronnen die gevoed worden door grondwater afkomstig van het berggebied. Hierdoor daalde de waterspiegel. Sinds 2003 is het andersom: de waterspiegel stijgt. Vanaf 2005 stromen de bronnen van tijd tot tijd zelfs over. Vooral in de winter wanneer de irrigatie stopt. De huizen van duizend families zijn al ingestort.
Dit ging niet voorbij aan de Chinese wetenschappers Chen en Wang. Zij verzamelden watermonsters en analyseerden deze in hun lab. Ze richtten zich vooral op het zoutgehalte, zuurstof en deuterium. De conclusie is dat het extra water in de bronnen voor een groot deel afkomstig is van smeltende gletsjers. De gletsjers smelten in het Qilian gebergte met maximaal zeven meter per jaar door een opwarming van 0,04°C per jaar. Ook de grond ontdooit en het water zakt er gemakkelijker in weg, waardoor de grondwaterspiegel stijgt. Omdat de gletsjers hoog liggen sijpelt een deel van het grondwater naar lagergelegen gebieden. In de stedelijke gebieden stijgt daardoor de grondwaterspiegel. Vervolgens stromen de bronnen over en loopt een deel van het gebied onder. Met alle gevolgen van dien.
Aardbevingen
Maar Chen en Wang zijn nog niet helemaal klaar met hun verhaal. Ze suggereren zelfs dat aardbevingen een belangrijke rol spelen. In 2003 vonden er namelijk twee aardbevingen plaats in de gebergteketen (5,9 en 6,1 op de schaal van Richter). Door deze trillingen kunnen breuken geactiveerd worden en het grondwater kan hier sneller door wegstromen naar de bronnen.
De toekomst ziet er somber uit. Als de gletsjers blijven smelten, zullen ze in 2050 verdwenen zijn. De vloeden zijn dan voorbij, maar de bronnen drogen op; en het daarop volgende watertekort is waarschijnlijk een nog veel groter probleem.
Referenties:
Chen & Wang, 2009. Rising springs along the Silk Road. Geology 37: 243-246. Flooding on the Silk Road. Nature 458: 683.
Zie ook:
- Zijderoute (Wikipedia)
- Broeikaseffect (Kennislinkdossier)
- Leegloop meren glijmiddel voor ijs (Kennislinkartikel)
- Groenland stijgt door smeltend ijs (Kennislinkartikel)
- Groenlandse glijbaan vertraagt (Kennislinkartikel)