De enigszins bekende bacterie Escherichia coli was eveneens een proefkonijn voor het nieuwe, agressieve middel. Ook zij legden na twee minuten het loodje.

NIAID

Bacteriën kunnen enorme lastpakken zijn. Als je ze doodmaakt met antibiotica, is er altijd weer een groepje overblijvers die zich niets van de antibiotica aantrekken: de bacteriën zijn dan resistent geworden tegen het middel waarmee hun broers en zussen zijn vergiftigd. Het is dus voor wetenschappers zoeken geblazen naar nieuwe manieren om bacteriën dood te krijgen zonder dat ze er resistent tegen worden.

Er is al een middel dat bacteriën dwingt zelfmoord te plegen zonder dat resistentie optreedt, maar dat bevindt zich in een testfase. Deze week komen onderzoekers van de Universiteit van Warwick op de proppen met weer een nieuwe bacterie-killer. Het bijzondere: dit antibioticum klaart de klus na een korte twee minuten. Als de dosis hoog genoeg is, ontsnapt geen enkele bacterie. Een naam heeft de killer-stof nog niet, dus de onderzoekers laten het bij [Fe₂L₃]⁴⁺. De techniek waarmee de stof is vervaardigd is nieuw en staat bekend als supramoleculaire chemie.

De belangrijkste persoon achter deze ontdekking is postdoc Adair Richards, een biochemicus in het Verenigd Koninkrijk.

Warwick University

De stof is behoorlijk agressief: het zet de levensfuncties van de bacterie stil. Dat kan doordat de stof zich om het DNA van de bacterie windt en het verwringt. Zo is het DNA onleesbaar en kan de bacterie geen eiwitten meer maken. Tegen zo’n rigoureuze aanpak zijn de microben kansloos.

Sterker nog: de bacteriën zijn voor zover hoofdonderzoeker Adair Richards weet, niet in staat om resistent te worden tegen het agressieve middel. Dat denkt hij omdat zijn nieuwe middel qua bouw heel onnatuurlijk is vergeleken bij de meer gewone antibiotica, die vaak afgeleiden van planten of schimmels zijn. Dus als de bacteriën resistent willen worden tegen Richards’ middel, zullen ze een bijzonder onnatuurlijke aanpassing moeten ontwikkelen. En die kans is gewoon erg klein.

Of het agressieve antibioticum veilig is om in het menselijk lichaam toe te dienen, is niet helemaal duidelijk. Dat moet eerst met dierproeven worden getest.