Kathleen L. Collins (rechts) ontdekte dat HIV ook in het beenmerg voorkomt.

Wereldwijd zijn miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV. De WHO schat dat het er eind 2008 ruim 33 miljoen waren. Ontwikkelde medicijnen kunnen het virus effectief bestrijden, maar zodra de behandeling stopt komt de infectie weer terug. Blijkbaar verschuilt het virus zich ergens in het lichaam waar de medicijnen geen effect hebben, klaar om later weer actief te worden. Wetenschappers van de University of Michigan publiceerden in Nature Medicine de ontdekking van een mogelijke schuilplaats: het beenmerg.

HIV infecteert cellen van het immuunsysteem. Deze cellen worden geproduceerd in het beenmerg, de productielijn voor de cellen in het bloed. Wetenschappers dachten lang dat de voorlopers van de immuuncellen, zogeheten voorlopercellen, in het beenmerg immuun waren tegen HIV infectie. Het onderzoek van de groep van Kathleen L. Collins weerlegt dat idee.

Stamcellen

De groep van Collins onderzocht beenmerg van met HIV geïnfecteerde mensen. Deze mensen waren al meer dan zes maanden succesvol behandeld. Toch bleek in de voorlopercellen van die mensen DNA van het virus aanwezig te zijn, wat betekent dat ze nog steeds geïnfecteerd zijn. De huidige medicijnen bereiken de voorlopercellen niet, dus bij behandeling blijven die geïnfecteerde cellen in het lichaam aanwezig. De voorlopercellen leven lang en kunnen de infectie voortdurend nieuwe impulsen geven. Deze vinding schijnt nieuw licht op hoe HIV het immuunsysteem overweldigt.

Het immuunsysteem bestaat uit veel verschillende soorten cellen die allemaal een functie hebben. Deze cellen komen allemaal indirect uit stamcellen. Als stam- of voorlopercellen met HIV geïnfecteerd zijn zullen ze de infectie doorgeven aan de nieuwe immuuncellen.

Collins: “De vondst van HIV in het beenmerg is belangrijk, want het helpt verklaren waarom de ziekte zo moeilijk te genezen is. Uiteindelijk zullen we specifieke strategieën moeten ontwikkelen om deze verborgen infecties mee aan te kunnen pakken”. De volgende stap in het onderzoek is ontdekken of HIV ook de stamcellen in het beenmerg infecteert. Deze stamcellen zijn de bron van voorlopercellen en kunnen een infectie ook doorgeven.

Sinds de jaren ’90 hebben verbeteringen in de behandeling er voor gezorgd dat HIV-infectie een chronische ziekte is geworden in plaats van een dodelijke. Omdat het virus terug blijft komen moeten mensen hun hele leven lang medicijnen blijven slikken. Met het ontdekken van deze schuilplaats is de hoop op volledige genezing nieuw leven in geblazen.

Zie ook

• De oorsprong van AIDS (Kennislinkartikel ism NIBI)
• Mogelijkheden voor therapie tegen HIV (Kennislinkartikel)
• Vatbaar voor AIDS vanwege foutje (Kennislinkartikel)