Hoewel de personen totaal kunnen verschillen, zijn er volgens Bakker wel overeenkomsten te ontdekken tussen de verschillende terroristische groeperingen in Europa. De moslimterroristen waaruit de groep bestaat, komen namelijk vrijwel allemaal voort uit het land zelf. Ze zijn volgens de onderzoeker ‘home grown’. “Wat betreft hun achtergrond hebben ze nog wel allemaal een Noord-Afrikaanse of Pakistaanse afkomst”, vertelt Edwin Bakker. “Maar het overgrote deel is in Europa geboren of getogen en woont hier al heel lang. Van de 244 terroristen die ik heb onderzocht, kwamen er maar acht van buiten Europa om aanslagen te plegen. De mensen die aanslagen plegen, hebben dat in Europa bedacht en willen dat hier ook uitvoeren.”

Al-Qaeda

Contact tussen terroristische cellen in verschillende Europese landen is er volgens Bakker nauwelijks. Vlak na de aanslagen in New York op 11 september 2001 leken Europese groepen voornamelijk banden te hebben met of aangestuurd te worden door Al-Qaeda. Dat is volgens Bakker voorbij. Ook de Hofstadgroep in Nederland, met daarin onder meer Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh, ontstond op eigen kracht. ‘Zelfontbranders’, noemde de Nederlandse inlichtingendienst AIVD dit type terroristen eerder.

Maar wie precies vatbaar is voor dit radicaliseringproces is moeilijk te voorspellen. “Er zijn moslimterroristen van 16 jaar en van eind 50, met een hoge en met een lage opleiding”, zegt Bakker. “Er is niet één type terrorist. Het is dan ook heel moeilijk er iets tegen te doen. Je moet eigenlijk hele specifieke maatregelen nemen om die mensen in beeld te krijgen: infiltratie bijvoorbeeld.”

Doel

Ook het uiteindelijke doel van terroristische acties is de laatste jaren veranderd. Vlak na 11 september leefde bij veel jihadisten nog het idee een terroristische staat in Europa te kunnen vestigen. Nu lijken de doelen meer persoonlijk bepaald te worden. “Bij recentere incidenten en netwerken is het de vraag of de doelen nog politiek zijn”, zegt Bakker. “Het lijkt er meer op dat het een zoektocht is naar identiteit. Woede speelt hierin ook een belangrijke rol. Woede over wat de moslims in de wereld wordt aangedaan, woede over de positie en belediging van moslims in Europa. Woede is sowieso altijd een belangrijke kracht achter geweld. En dat lijkt voor deze groep helemaal op te gaan.”

Hofstadgroep

Wat dat betreft past de Nederlandse Hofstadgroep precies tussen alle andere Europese terroristische netwerken. Ook bij deze groep leken geen duidelijk geformuleerde einddoelen aanwezig. De Hofstadgroep is, volgens het onderzoek van Bakker, wel in een ander opzicht trendsettend. De leden waren namelijk jonger dan bijvoorbeeld de terroristen die verantwoordelijk waren voor de aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten, of de aanslagen in Madrid. En ook in buitenlandse cellen worden de terroristen volgens Bakker steeds jonger. “In Denemarken bijvoorbeeld, zijn jongeren van 16 tot 17 jaar opgepakt. Radicalisering hangt toch vaak samen met het zoeken naar een identiteit. Die zoektocht begint steeds vroeger.”