EPOXI is een alleskunner. De NASA-ruimtesonde werd in 2005 gelanceerd, toen nog onder de naam Deep Impact. Hij werd op de komeet Tempel 1 afgestuurd om achter de samenstelling van de ijzige kern van die komeet te komen. Hij deed dat door een projectiel op de kern af te vuren en de botsingspluim te analyseren, vergelijkbaar met de recentere LCROSS naar de maan. Dat ging prima, maar hoewel de missie van Deep Impact volbracht was, deed de ruimtesonde het nog prima. Dus kreeg hij een tweede leven.
Twee nieuwe levens
Deep Impact kreeg niet één, maar twee nieuwe missies, elk met hun eigen acroniem. De eerste missie heet EPOCh. Dat staat voor Extrasolar Planet Observation and Characterization, en houdt in dat de Deep Impact-sonde met zijn telescoop naar eerder ontdekte grote, zware exoplaneten zou kijken. De bedoeling was om meer te weten te komen over die planeten: hebben ze ringen, manen, wolken, een atmosfeer? De telescoop zou ook op de aarde gericht worden, om te kijken hoe een aardachtige planeet eruit zou zien als hij niet hier, maar bij een andere ster zou staan. Dat kan nuttig zijn om te onderzoeken of kleine exoplaneten echt op de aarde lijken. Een kleine sub-missie van EPOCh was een test met interplanetaire communicatie, waarin de sonde een antenne op Mars simuleerde.
De tweede missie heet DIXI (Deep Impact eXtended Investigation), en heeft als doel om een andere komeet te onderzoeken. Dat gaat niet meer met een projectiel zoals bij Deep Impact, maar door zo dicht mogelijk langs een komeet te scheren en met camera’s en spectroscopen te analyseren waar die komeet uit bestaat. De komeet die is uitgekozen voor DIXI-missie is Hartley 2, een kleine komeet die een bijzonder grote hoeveelheid ijsgruis uitstoot.
De laatste loodjes
De nieuwe naam van Deep Impact werd een samentrekking van zijn twee nieuwe missies: EPOXI. De eerste missie, EPOCh, is nu zo goed als volbracht. De tweede missie, DIXI, staat voor komende maand op de agenda. EPOXI is in het afgelopen jaar door wisselwerking met het zwaartekrachtveld van de aarde op koers gebracht om dichter dan 700 kilometer bij Hartley 2 te komen. Inmiddels zien de camera’s aan boord van EPOXI de komeet niet meer als een puntje, maar als een vlekje. Op 4 november scheert de sonde als het goed is vlak langs de komeet en zal hij zijn metingen uitvoeren.
Wetenschappers zijn erg benieuwd naar wat EPOXI gaat zien. Dit wordt de vijfde keer dat er een komeet van zo dichtbij kan worden bestudeerd, en de vier die hiervoor in beeld kwamen verschilden heel erg van elkaar. Waarschijnlijk is Hartley 2 weer heel anders, want het is een vrij kleine en heel actieve komeet. Dat kometen tot nu toe niet erg op elkaar blijken te lijken is een intrigerende vondst. Sterrenkundigen gaan ervan uit dat alle kometen zo’n beetje uit dezelfde buurt komen, maar dan zouden ze er ook hetzelfde uit moeten zien. Als blijkt dat er nog geen twee kometen te vinden zijn die onderling vergelijkbaar zijn, moet die theorie wellicht de ijskast in.
Als blijkt dat Hartley 2 inderdaad weer een compleet nieuw soort komeet is, hopen wetenschappers de vraag over de herkomst van kometen op een andere manier te beantwoorden. Bijvoorbeeld door een missie diep het zonnestelsel in te sturen, voorbij Neptunus, en daar kometen te laten bestuderen die nog nooit dicht bij de zon zijn geweest. De zon heeft namelijk veel invloed op kometen – de overbekende staart is een direct effect van de straling van de zon op de kleine ijzige komeet.
Zie ook:
Meer lezen over kometen op Kennislink:
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/komeet/kometen/index.atom?m=en", “max”=>"10", “detail”=>"minder"}