Naar de content

De bril verandert jouw kijk op de wereld

Uitgevonden voorwerpen: bril

Bril, kat, kijken, blik, wereldbeeld, perspectief
Bril, kat, kijken, blik, wereldbeeld, perspectief
NEMO Science Museum via Shutterstock

Bril is een van de meest waardevolle uitvindingen van de mensheid. Hij blaakt dan ook van het zelfvertrouwen. “Zonder mij zou de wereld er letterlijk en figuurlijk heel anders uitzien.”

3 juli 2024

In deze serie interviewserie bepaalt de geïnterviewde zelf waar en wanneer het vraaggesprek plaatsvindt. Je zou verwachten dat Bril, die toch een wijs en rustig (sommigen zouden zelfs zeggen: saai) imago heeft, een rustige plek zou uitzoeken. Het tegenovergestelde is waar. Er is wapengekletter te horen. Op de tribunes klinkt een hoop geschreeuw als een man met een zwaard in zijn buik kermend naar de grond zakt. Zijn bloed verdwijnt in het zand. Het is honderd jaar na Christus en we zitten in een Romeinse arena.

Smaragd

Ik had verwacht dat je een heel andere plek zou uitzoeken, een oude bibliotheek of zo, waar mensen jou gebruiken om boeken te lezen. Waarom zitten we hier?

“Dat zal ik je uitleggen. Als je goed kijkt, zie je in deze arena een balkon, waar belangrijke mensen zitten. Zeg maar een soort skybox, zoals in de Amsterdam Arena, maar dan in deze historische arena. Daar zit Nero, een keizer met een licht ontvlambaar karakter. Even verderop op de tribune zit de letterkundige Plinius de Oudere.”

Ik zie het. Hij maakt aantekeningen en kijkt steeds naar de keizer. Nero lijkt iets voor zijn oog te houden.

“Dat zie je goed: het is een smaragd. De smaragd is geslepen en hol, om de gevechten goed te kunnen waarnemen. Hoewel er wat discussie over is, wordt het tafereel door velen gezien als één van de eerste beschrijvingen van mij. De Poolse schrijver en onderzoeker Henry Sienkiewitz beschrijft het fenomeen in een boek waarmee hij in 1906 de Nobelprijs voor de Literatuur won. Er zijn ook historici die zeggen dat de smaragd slechts zou worden gebruikt tegen de glinstering van de zon, maar dan diende de steen alsnog als zonnebril.”

Upgrades

Waarom vind jij jezelf zo belangrijk?

“In de eerste plaats vanwege het praktisch nut dat ik heb. Omdat men in de westerse wereld al zo gewend is aan mij, word ik nauwelijks nog als bijzonder beschouwd. Maar beeld je eens in hoe het leven is en was voor mensen die mij net hadden. Stel je voor dat je in de prehistorie, in je dierenvel en met een knots, over de savanne of door de jungle loopt. Dan doe je het toch in de broek, met al die wilde dieren? Goed zicht geeft veiligheid en maakt je minder afhankelijk. Daarnaast heb ik door de jaren ook nog allerlei upgrades gehad, waarmee ik onze visie op de wereld voorgoed veranderde.”

Dat snap ik niet. Wat bedoel je precies?

“Denk maar eens aan de telescoop en de microscoop. Wist je trouwens dat de microscoop en waarschijnlijk ook de telescoop in Nederland werden uitgevonden? We zijn daarmee dingen gaan zien die we eerst niet konden zien. Het veranderde onze blik op aardse en hemelse zaken. We leerden hoe oud het universum is door de telescoop en de microscoop leert ons dat cellen bestaan. De uitvindingen raken zelfs aan de filosofie: doordat we de wereld om ons heen anders waarnemen, weten we beter wie en wat we zijn. Zonder mij zou de wereld er letterlijk en figuurlijk heel anders uitzien.”

In de tentoonstelling Technium in NEMO Science Museum staan zes belangrijke uitvindingen in de spotlight. Maar er zijn meer uitvindingen die onze wereld hebben veranderd. Zes daarvan laten we letterlijk aan het woord in deze serie fictieve interviews.