Voor de Texelaars is de boot een integratiemiddel bij uitstek. Er vinden dikwijls toevallige ontmoetingen plaats als de eilanders naar het vasteland gaan of daarvan terugkeren. ‘Dagje naar de overkant?’ is de meest gestelde vraag om een gesprek aan te knopen als de boot van Texel naar Den Helder gaat; ‘dagje naar de overkant geweest?’ als ze vice versa vaart. Voor de vaste klanten, die de overtocht op doordeweekse dagen op vaste tijdstippen maken, is de vraag natuurlijk overbodig.
Zij weten wie ze zullen treffen, schuiven bij elkaar aan of vermijden elkaar juist. In het leven van de eilandbewoners is de economische, sociale en culturele betekenis van de boot onmiskenbaar. Zij wordt gevierd en verguisd, geliefd en gehaat, maar nimmer is zij louter en alleen een vervoermiddel, een staaltje techniek in een stalen omhulsel. Haar nukken en haar kwaliteiten, haar wanstaltigheid en haar schoonheid, haar zwaktes en haar kracht, haar feilen en haar wapenfeiten zijn onder Texelaars voortdurend onderwerp van gesprek. Zij is de levenslijn en de ziel van het eiland. Haar tragisch lot is dat zij heen en weer moet gaan. Maar zo brengt zij Texelaars dichter bij elkaar, al is het maar voor even. En zo draagt zij – mede als mikpunt van milde spot of vileine achterklap – in belangrijke mate bij aan hun sociale samenhang.
De boot is van de eilanders. Het Eigen in de naam van de onderneming staat voor identificatie en identiteitsvorming. Wie zich een echte Texelaar waant wil een TESO-aandeel bezitten, want beschikken over een aandeel is ook deelhebben aan Texels eigenheid. Om deze reden zijn aandelen een uiterst schaars goed. Ze worden zelden van de hand gedaan, en dan alleen tegen buitensporige bedragen. Het verwerven van een aandeel biedt wel enige materiële voordelen, maar die wegen niet of nauwelijks op tegen de aanschafkosten. Kortom, de prijs staat niet in verhouding tot de economische waarde, maar tot de culturele betekenis van de boot.
Lees ook:
- Meer over de Wadden op Kennislink.