De evolutie van mens, dier en plant houdt de mensheid als sinds Darwin in haar greep. De evolutietheorie wordt versterkt door wetenschappelijk onderzoek. Een nieuwe studie bewijst namelijk dat crustacea (kreeftachtigen) steeds complexer zijn geworden vanaf 550 miljoen jaar geleden. Adamowicz en collega’s schrijven dit in PNAS. Ze baseren zich op de evolutie van poten. Competitie tussen soorten en het toegankelijk worden van nieuwe leefgebieden speelden waarschijnlijk een hoofdrol bij deze evolutie.
Crustacea
De kreefachtigen behoren tot de geleedpotigen en worden onderverdeeld in vele groepen. Krabben, kreeften en garnalen behoren hiertoe, maar ook watervlooien, zeepokken, pissebedden en ostracoden (mosselkreeftjes). Crustacea bezitten een weinig buigbare schaal van chitine (hoornachtig materiaal) met een hoog kalkgehalte. Vervelling is dan ook noodzakelijk om te kunnen groeien. Het aantal poten is meestal 10 tot 14.
De lichtblauwe soldaatkrab ( Mictyris longicarpus) behoort tot de crustacea.
Gevarieerde poten
De studie van Adamowicz en collega’s focuste zich op de ledematen. Poten van recente crustacea werden hierbij vergeleken met de fossiele. Het resultaat was dat nieuwe soorten gevarieerdere poten hadden. Het gevarieerde zit hem vooral in de vorm en daarmee ook de functie van de poten. Poten bestaan uit meerdere, samenwerkende onderdelen en die hebben niet alleen de functie van voortbeweging. Sommige poten worden ook gebruikt om bijvoorbeeld te graven, te zwemmen en een prooi te vangen/bewerken. Soorten die uitstierven hadden juist minder gevarieerde poten.
“Als je begint met de simpelste diervorm dan kan deze alleen maar in één richting evolueren: het wordt complexer, " zegt medeauteur Dr. Matthew Wills in het officiële persbericht. “Vroeg of laat bereikt het organisme echter een stadium waarin het minder complex kan worden. Het schokkende is dit nauwelijks gebeurd is bij kreeftachtigen.” Het aantal poten bleef overigens wel gelijk.
Ook de kleine zeekomma (tonkreeft) is een kreeftachtige. Het lichaam heeft de vorm van een komma (met enige fantasie). Bron: Creative Commons
Competitie en nieuwe leefgebieden
Omdat bijna alle groepen crustacea complexer zijn geworden, moet er een drijvende kracht achter hebben gezeten.
De competitie tussen verschillende soorten heeft mogelijk een belangrijke rol gespeeld. Competitie zorgt er immers voor dat alleen de best aangepaste soorten overleven. Omgevingen waar veel competitie heerst, zijn makkelijk toegankelijke omgevingen zoals bijvoorbeeld de ondiepe oceaanbodem. Hier worden dan ook steeds complexere crustacea gevonden maar ook meer soorten. Crustacea in een afgesloten omgeving zoals in grotten hadden weinig competitie en ontwikkelden minder complexe poten.
Met het ontstaan van complexere poten werden ook andere leefgebieden toegankelijk. Voorbeelden zijn het dieper kunnen graven in de zeebodem of het beter kunnen beklimmen van hellingen. Hiervoor zijn complexe poten nodig.
De pissebed vinden we regelmatig terug onder omgevallen bomen en op andere vochtige plekken. Deze dieren zijn in de loop van hun evolutie uit de oceanen gekropen; sommige zijn echter weer teruggekeerd. Bron: Creative Commons
Uniek onderzoek
Het complexer worden van organismen is eerder aangetoond. Voorbeelden hiervan zijn gevonden in schelpen, vissekaken, papegaaieschedels en trilobieten (uitgestorven geleedpotigen). Het unieke van dit onderzoek is dat het complexer worden van de poten gebaseerd is op verschillende takken van de afstammingsboom van de crustacea. Dit is niet eerder op deze schaal gedaan.
Onderzoek naar de evolutie van het leven is nog lang niet voltooid. De onderzoekers denken namelijk dat onderzoek aan wormen en aan de poten van gewervelden ook resultaat op kan leveren. Wordt vervolgd dus…
Referentie:
Adamowicz et al., 2008. Increasing morphological complexity in multiple parallel lineages of the Crustacea. PNAS 105 (12): 4786-4791.
Zie ook:
- Natuurlijke selectie onder de loep
- Survival of the fittest? (Kennislinkartikel van NIBI)
- Bouwplan insecten ontstond maar één keer
- De evolutie van het plantenrijk
- Discussie over Intelligent Design en Evolutietheorie (Kennislinkartikel)
- Scheppingstheorie verdonkeremaant 4,5 miljard jaar (Kennislinkartikel)
- Intelligent Design: oude wijn, nieuwe zakken (Kennislinkartikel)