In 1997 werd in China commercieel gebruik van Bt-katoen toegestaan. Dit genetisch gemodificeerde katoen bevat een gen van de bodembacterie Bacillus thuringiensis waardoor de planten een insectengif maken. Het gif is dodelijk voor een aantal vraatlustige rupsen, zoals de rups van de katoendaguil – een nachtvlinder – die zoals de naam zegt graag katoen vreet.
In 2010 ontdekte landbouwkundige KongMing Wu van de Chinese Academie voor Landbouwwetenschappen in Beijing dat er voor transgene katoenplanten een nieuwe plaag op de loer lag: de blindwantsen, die wel tegen Bt-gif kunnen. Bij de introductie van het Bt-katoen was geen rekening gehouden met andere insecten die mogelijk een plaag kunnen vormen. De les die ze hieruit trokken? Bt-katoen kan pas duurzaam en succesvol zijn als de effecten van transgene gewassen op landschapsniveau goed in kaart zijn gebracht.
De Chinese onderzoekers hebben woord gehouden. Deze week schrijven ze in het wetenschappelijke tijdschrift Nature over een onderzoek waarin ze de invloed van Bt-katoen op het ecosysteem onder de loep namen.
Bestrijdingsmiddelen
Voordat Bt-katoen zijn intrede deed werden katoenplanten in China bedwelmd met bestrijdingsmiddelen. Maar ook de natuurlijke vijanden van de rups zoals lieveheersbeestjes, gaasvliegen en spinnen werden hiervan de dupe. Bovendien werd de rups resistent tegen de bestrijdingsmiddelen. Bt-katoen bleek dé oplossing. Rupsen van de katoendaguil legden het loodje en er waren minder bestrijdingsmiddelen nodig.
Maar wat heeft het verbouwen van Bt-katoen gedaan met de lieveheersbeestjes, gaasvliegen en spinnen? Volgens de onderzoekers zou Bt-katoen voordelig kunnen uitpakken voor deze natuurlijke vijanden van de katoenrups. Immers, door Bt-katoen zijn bestrijdingsmiddelen, die funest kunnen zijn voor de nuttige beestjes, minder nodig. Dat ligt misschien voor de hand, maar toch was het nog nooit onderzocht.
De Chinezen testten hun hypothese op basis van gegevens die tussen 1990 en 2010 verzameld waren op zesendertig locaties in zes provincies in Noord-China waar katoen wordt verbouwd. Steekproefsgewijs werd op deze locaties elk jaar op tientallen katoenplanten het aantal lieveheersbeestjes, gaasvliegen en spinnen geteld. Of deze biologische bestrijders ook hun werk deden, werd onderzocht door ook de bladluizen te tellen die bovenaan de menukaart van de biologische bestrijders staan.
Dag bladluis, hallo lieveheersbeestje
Na het opzoeken van alle cijfers en heel wat rekenwerk werd de balans opgemaakt: in de afgelopen twintig jaar is het aantal lieveheersbeestjes, gaasvliegen en spinnen op Bt-katoen toegenomen. Tegelijkertijd kwamen bladluizen steeds minder voor. De Chinezen vonden ook bewijs dat de biologische bestrijders vanuit Bt-katoenvelden terecht komen op naburige niet-transgene planten als sojaboon, pinda en maïs. Een mooie bijkomstigheid bovenop hun eerdere ontdekking dat planten verbouwd naast Bt-katoen geen last meer hebben van rupsenplagen.
De introductie van het transgene katoen is blijkbaar, door het wegvallen van bestrijdingsmiddelen, een boost geweest voor deze biologische bestrijders. De onderzoekers zeggen er wel bij dat we kritisch moeten blijven kijken naar de mogelijke ecologische risico’s op de lange termijn. Want feit blijft dat we daar maar weinig vanaf weten, vooral bij het verbouwen van transgene gewassen op grote schaal. Maar het uitgebreide onderzoek van de Chinezen laat in ieder geval zien dat lieveheersbeestjes, spinnen en gaasvliegen niks te vrezen hebben van Bt-katoen.
Bron:
Yanhui Lu e.a., Widespread adoption of Bt cotton and insecticide decrease promotes biocontrol services, Nature (13 juni 2012, online)
Zie ook:
- Bt-gewassen doen het prima (Kennislinkartikel van Ditisbiotechnologie.nl)
- Bt-maïs doodt ook in het veld onschuldige rupsen (Kennislinkartikel van Bionieuws)
- GM-katoen houdt buurplanten pestvrij (Kennislinkartikel)
- Geplaagd katoen (Kennislinkartikel van Ditisbiotechnologie.nl)
- Rups vindt achterdeurtje bij beveiligd gewas (Kennislinkartikel van Ditisbiotechnologie.nl)
Lees meer over biotechnologie op Ditisbiotechnologie.nl