Roken, diabetes, hoge bloeddruk en een hoog cholesterol zijn allemaal risicofactoren voor het krijgen van hart- en vaatziekten. Toch is de aanwezigheid van deze factoren niet voldoende om de kans op een hartaanval of beroerte vroegtijdig te voorspellen. Mensen die, bijvoorbeeld, al jaren roken en plots een hoge bloeddruk krijgen, vallen gelijk in de hoogste risicogroep. Voor preventie is het dan eigenlijk al te laat. Bovendien zijn er veel patiënten die nooit risicofactoren vertonen en ineens sterven aan een hartaanval.
Stukje van de puzzel
In de laatste jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor het gebruik van biomarkers (bepaalde stoffen, bijvoorbeeld eiwitten, in het bloed van patiënten) om hart- en vaatziekten in een vroeg stadium op te sporen. Of deze biomarkers ook echt iets toevoegen, is nog niet bekend. Er zijn tot dusver twee studies uitgevoerd die de voorspellende waarde van biomarkers onder de loep hebben genomen, maar het beeld is nog verre van compleet.
Zweedse en Amerikaanse artsen voegen nu weer een stukje toe aan de puzzel. Zij startten hun onderzoek tussen 1991 en 1994 met een intake van ruim vijfduizend gezonde proefpersonen. Van elke deelnemer werden de klassieke risicofactoren genoteerd en werd bloed afgenomen voor de bepaling van zes verschillende biomarkers. De medische ontwikkeling van de proefpersonen werd tot 2006 gevolgd via Zweedse ziekenhuizen en verschillende registers.
Toepasbaarheid in de praktijk
In al die jaren kregen bijna 650 mensen problemen met hun hart. De biomarkers lijken het risico op een hartaanval of beroerte goed te kunnen voorspellen. Vooral in combinatie doen zij het statistisch beter dan klassieke risicofactoren. Toch zijn de voorspellingen nog niet goed genoeg. Het probleem ligt in de toepasbaarheid van biomarkers in de praktijk.
De voorspellingen van biomarkers leiden er niet toe dat patiënten in een andere risicocategorie worden geplaatst, dit was slechts bij acht procent van de mensen het geval. De kans dat een behandeling op basis van biomarkers wordt aangepast is helemaal klein, dit gebeurde bij slechts één procent van de patiënten. De onderzoekers blijven wel vertrouwen houden in de technologie: “In de toekomst zullen we nieuwe biomarkers ontdekken die een persoonlijke voorspelling van de kans op hart- en vaatziekten werkelijk mogelijk maken.”
Zie ook
Het hart (Kennislinkdossier) Gevaarlijke groeisels (Kennislinkartikel van Cicero)