Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat kinderen die enkele jaren muziekonderwijs krijgen beter presteren bij leestests. Volgens de onderzoekers Joseph Piro en Camilo Ortiz zijn er overeenkomsten in hoe mensen muziek en teksten interpreteren. De muzieklessen helpen zo ook de ontwikkeling van hersengebieden die nodig zijn bij lezen.

Leesvaardigheid

Piro en Ortiz hebben twee klassen van twee verschillende scholen met elkaar vergeleken. De kinderen in deze klassen waren allemaal rond de zeven jaar jong. De kinderen van de ene klas kregen aan het begin van het onderzoek al twee jaar pianoles op school. De kinderen uit de andere klas hadden nog nooit muziekonderwijs gehad. Aan het begin en aan het eind van het schooljaar onderzochten de wetenschappers de leesvaardigheid van beide klassen met twee verschillende tests. De kinderen moesten eerst plaatjes benoemen om hun woordenschat te testen. Vervolgens moesten ze uit een reeks van afbeeldingen degene kiezen die het best een voorgelezen tekst verbeeldde. Hieronder zie je een voorbeeld van deze test.

Overlappende hersengebieden

Aan het eind van het schooljaar scoorden de kinderen die toen al drie jaar muziekonderwijs kregen op beide tests beter dan de klas die geen muziekles kreeg. Volgens de onderzoekers komt dit doordat de hersenen taal en muziek op vergelijkbare manieren verwerken. Bovendien zijn volgens Piro en Ortiz veel verschillende hersengebieden betrokken bij het verwerken van muziek. “Het is dan niet onredelijk om te verwachten dat sommige van de betrokken hersengebieden voor muziek en taal elkaar overlappen.”

De resultaten van dit onderzoek wijzen er volgens de wetenschappers op dat muziek een aanvullende rol kan spelen in het leesonderwijs. Eerder bleek al dat muziekonderwijs een positief effect had op onder andere ruimtelijk inzicht en wiskunde. Dit onderzoek bewijst dat muziek ook een positief effect heeft op verschillende vaardigheden die voor lezen belangrijk zijn.

Groeispurt

De uitkomsten van dit onderzoek levert echter ook weer nieuwe vragen op. Zo is er bij de eerste meting nog geen verschil tussen de beide klassen meetbaar. Terwijl één van de klassen dan toch al twee jaar pianoles krijgt. Hoe kan dit? De onderzoekers geven zelf drie mogelijke verklaringen. Ten eerste is het mogelijk dat het effect van de muzieklessen tijdens de lange zomervakantie voorafgaand aan de eerste meting teniet is gedaan. Een andere verklaring zou zijn dat twee jaar muziekles niet voldoende is voor een meetbaar effect. Pas na langere tijd, minimaal drie jaar, heeft muziekonderwijs een positief effect op leesvaardigheid. De laatste verklaring stelt dat hersenen rond een zevende levensjaar een groeispurt doormaken. Muziekonderwijs zou hierdoor pas op die leeftijd zijn positieve effect hebben.

De Amerikaanse onderzoekers geven toe dat vervolgonderzoek nodig zal zijn om hier antwoord op te krijgen. “Misschien is wanneer je iets leert wel minstens zo belangrijk als wat je leert.”

Het artikel van Joseph M. Piro en Camilo Ortiz, ‘The effect of piano lessons on the vocabulary and verbal sequencing skills of primary grade students’, is deze maand verschenen in het tijdschrift ‘Psychology of Music’.