
De koraalriffen staan onder druk. Opwarming van de aarde, overbevissing en vervuiling zorgen ervoor dat ze sterven en hun prachtige kleuren verliezen. Een andere belangrijke oorzaak is de toename van voedingsstoffen in het water. Door meststoffen, rioolwater en erosie van land is de hoeveelheid voedingsstoffen in de rivieren en oceanen flink toegenomen. Eutrofiëring heet dat. Heel fijn voor bijvoorbeeld de blauwalg, maar minder fijn voor het koraal. Dat raakt namelijk bedekt door een laagje sediment dat die voedingsstoffen bevat.
Miriam Weber en collega’s uit Duitsland, Italië, Australië en Oman deden onderzoek naar het effect hiervan op het koraal. Hun resultaten verschenen in Proceedings of the National Academy of Sciences.
Poetshulp
Sommige koralen hebben het geluk dat ze zichzelf uit kunnen graven als ze bedekt raken met sediment. Andere koralen roepen de hulp in van kleine garnalen en krabben om zich schoon te maken. Maar een koraal dat geen hulp heeft en het niet alleen af kan heeft een probleem, helemaal wanneer het dicht bij de kust ligt. Weber en de andere wetenschappers reisden af naar het Great Barrier Reef in Australië en ontdekten dat het afsterven van het koraal in drie fases gebeurt.

Fase 1: Een twee millimeter dik laagje sediment met voedingsstoffen bedekt het koraal waardoor er geen licht meer door kan dringen. Hierdoor stoppen de algen, die in symbiose met het koraal leven, met fotosynthese en produceren ze geen zuurstof meer.
Fase 2: Als er organisch materiaal aanwezig is in het sediment, beginnen micro-organismen direct met de afbraak hiervan. Hierdoor daalt het zuurstofgehalte onder het sediment aanzienlijk. Andere bacteriën, zoals Gammaproteobacteria, Bacteroidetes en Fusobacteria breken de aanwezige koolstof af via hydrolyse en fermentatie waardoor de pH daalt; het water onder het sediment wordt zuurder. Binnen 15 tot 48 uur raken stukjes van het koraal door het gebrek aan zuurstof en de zure omstandigheden onomkeerbaar aangetast.

Fase 3: Een derde type bacterie verteert de stukjes dood koraal. Bij die vertering ontstaat waterstofsulfide dat extreem giftig is. Hierdoor raakt de dodelijke kettingreactie in een stroomversnelling en een dag later is het complete koraaloppervlak afgestorven.
De wetenschappers dachten eerst dat het giftige waterstofsulfide voor de koraalsterfte zorgt, maar na uitvoerige labstudies kwamen ze tot de conclusie dat de organische voedingsstoffen in het sediment de boosdoener zijn. De dodelijke kettingreactie kan al in gang worden gezet als het sediment voor één procent uit organisch materiaal bestaat. De onderzoekers hopen dan ook dat er door hun resultaten betere maatregelen komen om de eutrofiëring van de oceanen tegen te gaan.
Bronnen:
- Miriam Weber et al., Mechanisms of damage to corals exposed to sedimentation, PNAS, 21 mei 2012 online
- Deadly chain reaction kills corals (Discovery News, 31 mei 2012)
Lees meer over koralen op Kennislink
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/koralen/index.atom", “max”=>"5", “detail”=>"minder"}