Allopregnanolone (THP) is een soort hormoon (een steroïdhormoon) dat én afgegeven wordt in de hersenen bij stress én ontstaat na afbraak van geslachtshormonen. Het blijkt dat THP in de hersenen zorgt voor grotere angst bij pubers. In volwassenen en kinderen zorgt THP er juist voor dat mensen minder angstig reageren. Dus hoe kan één stofje nou verschillend werken bij volwassenen en pubers?

Mens en muis

Dit verschillende effect van THP is bij mensen en muizen gezien en omdat experimenteren met mensen nou eenmaal niet mag is dit experiment met muizen gedaan. De onderzoekers hadden verschillende ideeën waarom er een verschillend effect te zien is bij volwassenen en pubers. Het eerste idee was dat THP een effect had op bepaalde receptoren in de hersenen. Maar welk effect? Dat wisten de onderzoekers nog niet. Het tweede idee was dat het aantal receptoren verandert tijdens de puberteit. Of dit zo is, hebben de wetenschappers getest in dit onderzoek.

In de hippocampus (een hersengebied dat betrokken is bij de regulatie van emoties) zitten receptoren. Receptoren zijn bepaalde eiwitten in de hersenen waar onder andere steroïdhormonen op aangrijpen. Er zijn verschillende soorten receptoren en één daarvan is de GABA-receptor die voorkomt in de hippocampus. Als een steroïdhormoon aan deze receptor bindt, wordt de receptor geactiveerd. Hierdoor worden kanalen geopend waardoor chloorionen de cel instromen en waarna de actiepotentiaal verhinderd wordt. Als de GABA-receptor geactiveerd wordt door THP, zorgt de receptor door het verhinderen van actiepotentialen ervoor dat angstgevoelens verminderd worden. Zo werkt het in volwassenen. Maar in pubers zorgt THP ervoor dat de werking van de GABA-receptor verandert. De stof zorgt ervoor dat de stroom omdraait, waardoor de receptor de angstgevoelens niet meer remt, maar juist stimuleert. Hierdoor ervaren de pubers meer angst. Dit gaf het antwoord op de eerste vraag van de onderzoekers.

Meer receptoren

Nu moest er nog gekeken worden of in de hersenen van ‘pubermuizen’ meer receptoren zijn. Normaal zitten er in de hippocampus weinig GABA-receptoren, maar onder invloed van THP kunnen er meer receptoren ontstaan. En omdat in de puberteit de hormoonspiegels van pubers variëren, varieert THP ook meer in pubers. Dus meer THP zou dus voor meer receptoren kunnen zorgen, waardoor adolescenten meer angst hebben. Uit dit experiment is gebleken dat dit inderdaad gebeurt in de puberteit.

Dubbel zo zwaar!

Jongeren hebben het dus dubbel zwaar: er ontstaan meer receptoren in de hippocampus, die ook nog eens de angst versterken in plaats van remmen! Maar pubers, wees niet bang! Deze veranderingen verdwijnen weer als je volwassen wordt.

Zie ook:

• De biologie van nare gevoelens (Kennislinkartikel van Cicero/LUMC)
• Tussen angst en vrees (Kennislinkartikel van Bionieuws)