Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. Ongeveer een half miljoen Nederlanders heeft hier dagelijks mee te maken. De luchtwegen van een astmapatiënt reageren sterk op deeltjes als stof, pollen of schimmelsporen in ingeademde lucht. Vooral de spiercellen rond de luchtwegen spelen in deze reactie een belangrijke rol. Bij mensen met astma vermenigvuldigen die spiercellen zich en worden ze groter. Daardoor duwen zij de luchtwegen dicht en wordt ademhalen moeilijk. Waarom de spiercellen zo overgevoelig zijn bleef tot nu toe een groot vraagteken.

Zo zien de luchtwegen van een gezonde volwassene er ongeveer uit. Bij astmapatiënten worden de wijde vertakkingen die je op dit plaatje ziet dichtgeknepen door extreem gevoelige spiercellen. Daarom hebben mensen met astma vaak moeite met ademhalen.

Patrick J. Lynch, Wikimedia Commons

Engelse artsen gingen aan de slag met spiercellen uit de luchtwegen van proefpersonen met en zonder ernstige astma. Al snel ontdekten zij een verschil: de cellen van een astmapatiënt hebben maar heel weinig SERCA2 pompen. SERCA2 is een calciumpomp die spiercellen ontspant door calcium van het cytoplasma naar een intern compartiment te verplaatsen. In astmatische spiercellen zijn door het calciumoverschot celprocessen (zoals bijvoorbeeld celdeling) ontregeld.

Astmatische trekjes

De onderzoekers bekeken het mechanisme van SERCA2 nog verder door deze pomp in gezonde spiercellen te blokkeren. Het resultaat is geen verassing: de net nog gezonde cellen krijgen astmatische trekjes. Als de spiercellen eenmaal gaan delen en vergroten, is dat onomkeerbaar. Vandaar ook dat we astma een chronische ziekte noemen. Patiënten met ernstige astma hebben dagelijks medicijnen nodig om symptomen te onderdrukken of te verlichten. En daar moet volgens de Engelsen verandering in komen.

Patiënten met ernstige astma hebben dagelijks medicijnen nodig om hun symptomen te onderdrukken of te verlichten. Engelse wetenschappers ontdekten dat spiercellen rond de luchtwegen bij astmapatiënten een belangrijke calciumpomp missen. Daardoor zijn zij extreem gevoelig. De onderzoekers willen nu een behandeling ontwikkelen die de functie van de calciumpomp overneemt. Wanneer dit lukt, is astma wellicht geen chronische aandoening meer.

Phyllis Buchanan, Flickr

Zij denken aan een behandeling waarbij de rol van SERCA2 pompen op de een of andere manier wordt overgenomen. Op die manier kun je voorkomen dat bij spiercellen extreme gevoeligheid ontstaat. De luchtwegen blijven vrij en de patiënt kan weer ongehinderd ademhalen. Met de nog te ontwikkelen behandeling hopen de onderzoekers astma in de toekomst van de lange lijst van chronische aandoeningen te kunnen schrappen.

Bronnen

Zie ook

Tegendraadse vinding tegen astma (Kennislinkartikel van Bionieuws) Schoon huis, minder astma! (Kennislinkartikel) Boodschapper blijkt boosdoener (Kennislinkartikel van AMC Magazine)