
Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. Ongeveer een half miljoen Nederlanders heeft hier dagelijks mee te maken. De luchtwegen van een astmapatiënt reageren sterk op deeltjes als stof, pollen of schimmelsporen in ingeademde lucht. Vooral de spiercellen rond de luchtwegen spelen in deze reactie een belangrijke rol. Bij mensen met astma vermenigvuldigen die spiercellen zich en worden ze groter. Daardoor duwen zij de luchtwegen dicht en wordt ademhalen moeilijk. Waarom de spiercellen zo overgevoelig zijn bleef tot nu toe een groot vraagteken.

Engelse artsen gingen aan de slag met spiercellen uit de luchtwegen van proefpersonen met en zonder ernstige astma. Al snel ontdekten zij een verschil: de cellen van een astmapatiënt hebben maar heel weinig SERCA2 pompen. SERCA2 is een calciumpomp die spiercellen ontspant door calcium van het cytoplasma naar een intern compartiment te verplaatsen. In astmatische spiercellen zijn door het calciumoverschot celprocessen (zoals bijvoorbeeld celdeling) ontregeld.
Astmatische trekjes
De onderzoekers bekeken het mechanisme van SERCA2 nog verder door deze pomp in gezonde spiercellen te blokkeren. Het resultaat is geen verassing: de net nog gezonde cellen krijgen astmatische trekjes. Als de spiercellen eenmaal gaan delen en vergroten, is dat onomkeerbaar. Vandaar ook dat we astma een chronische ziekte noemen. Patiënten met ernstige astma hebben dagelijks medicijnen nodig om symptomen te onderdrukken of te verlichten. En daar moet volgens de Engelsen verandering in komen.

Zij denken aan een behandeling waarbij de rol van SERCA2 pompen op de een of andere manier wordt overgenomen. Op die manier kun je voorkomen dat bij spiercellen extreme gevoeligheid ontstaat. De luchtwegen blijven vrij en de patiënt kan weer ongehinderd ademhalen. Met de nog te ontwikkelen behandeling hopen de onderzoekers astma in de toekomst van de lange lijst van chronische aandoeningen te kunnen schrappen.
Bronnen
Diminished sarco/endoplasmic reticulum Ca2+ ATPase (SERCA) expression contributes to airway remodelling in bronchial asthma (Katharina Mahn e.a.), PNAS, 15 juni 2009
Zie ook
Tegendraadse vinding tegen astma (Kennislinkartikel van Bionieuws) Schoon huis, minder astma! (Kennislinkartikel) Boodschapper blijkt boosdoener (Kennislinkartikel van AMC Magazine)