Je leest:

Antibioticaresistentie in het milieu

Antibioticaresistentie in het milieu

Auteurs: , en | 30 augustus 2016

In het milieu komen, net als bij mensen en dieren, veel bacteriën voor, dus ook resistente. Niet elke resistente bacterie die voorkomt in het milieu, vormt een bedreiging voor de mens. Het kan gaan om een van nature voorkomende niet-schadelijke resistente bacterie. Alleen als mensen in aanraking komen met de resistente bacteriën in het milieu, raakt dit onze gezondheid.

In Nederlands oppervlaktewater komen overal poepbacteriën voor die resistent zijn tegen één of meerdere antibiotica. Dit zijn bijvoorbeeld ESBL-producerende Escherichia coli (E.coli) en ampicilline-resistente Enterococcus faecium die grote problemen geven in de kliniek. Omdat oppervlaktewater gebruikt wordt voor besproeiing van onze gewassen, voor zwemmen en watersport, en voor de productie van drinkwater komen mensen hiermee in aanraking.

In het water voor besproeiing van onze gewassen worden vaak resistente bacteriën (onder andere ESBL-producerende bacteriën) gevonden. Zo kunnen door het eten van besproeide gewassen resistente bacteriën uit oppervlaktewater bij de mens komen. Ook zijn op rauw te consumeren groenten resistente bacteriën gevonden uit de bodem waarop de gewassen worden gekweekt.

In Nederlands recreatiewater zijn ESBL-producerende E.coli gevonden waardoor blootstelling aan resistente bacteriën door zwemmen en watersporten aannemelijk is.

Biowetenschappen en Maatschappij, WHO

Het oppervlaktewater waar drinkwater van wordt gemaakt, wordt grondig gezuiverd van bacteriën voor consumptie. Grondwater dat hiervoor wordt gebruikt is vaak al vrij van bacteriën en wordt streng gecontroleerd. Wat we niet weten is of resistentiegenen in Nederlands drinkwater aanwezig zijn en zo ja of dit een bedreiging vormt voor onze gezondheid.

Mest en afvalwater

Resistente bacteriën in het milieu zijn afkomstig uit mest en afvalwater. Die resistente bacteriën komen op het land door bemesting. Mest van varkens, rundvee, en vooral pluimvee bevatten veel ESBL-producerende E.coli. Mest kan ook afkomstig zijn van wilde dieren en weidedieren.

Resistente bacteriën van mensen worden gevonden in afvalwater. Ook als het afvalwater gezuiverd is bevat het nog resistente bacteriën. Als het hard regent, komen resistente bacteriën direct en zonder zuivering in ons oppervlaktewater terecht.

Resistentie in ons milieu en onze gezondheid

Dat het milieu een rol speelt bij het ontstaan, de verspreiding en de blootstelling van mensen aan antibioticaresistentie, dat is zeker. In welke mate de verschillende bronnen en blootstelling aan resistentie in ons milieu bijdragen aan de resistentieproblematiek bij mensen is nog onduidelijk. Meer kwantitatieve studies zijn dan ook dringend nodig om daar zicht op te krijgen.

Dit artikel is een publicatie van Stichting Biowetenschappen en Maatschappij.
© Stichting Biowetenschappen en Maatschappij, alle rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 30 augustus 2016

Thema: Antibioticaresistentie

iStock
Antibioticaresistentie
De ontdekking van antibiotica betekende een doorbraak in de geneeskunde. Maar door overmatig en onjuist gebruik zijn bacteriën ongevoelig geworden voor deze middelen. Wat moeten we als antibiotica niet meer werken?
Bekijk het thema
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.