Het IPCC (International Panel of Climate Change), een onder auspiciën van de VN opererende onderzoeksgroep – die overigens ook felle tegenstanders kent omdat de onderzoeksresultaten politiek gemanipuleerd zouden worden – voorspelt dat de zomertemperatuur binnen een eeuw waarschijnlijk 1-5 °C zal stijgen, en dat de neerslag met 20-30% zal afnemen. Dat zou grote consequenties kunnen hebben voor de Alpengletsjers, en die consequenties zijn door een team van de Universiteit van Zürich – op basis van modellen – uitgerekend.

De belangrijkste uitkomsten van die studie zijn dat afsmelting van de gletsjers als gevolg van een stijging van de temperatuur gecompenseerd zouden kunnen worden door een toename van de hoeveelheid neerslag. Voor elke graad dat de zomertemperatuur stijgt, zou de neerslag echter met niet minder dan 25% moeten toenemen. Dat lijkt uitgesloten, ook al omdat het IPCC juist een daling van de hoeveelheid neerslag voorspelt. Het is dus zeer waarschijnlijk dat de Alpengletsjers steeds verder zullen afsmelten.

Zo’n 150 jaar geleden bedekte ijs zo’n 4000-4500 km² van de Alpen. Dertig jaar geleden was dat al afgenomen tot een totale oppervlakte van iets meer dan 2900 km²; er waren toen nog ruim 5000 gletsjers in de Alpen. Sindsdien is de afsmelting versneld doorgegaan, en nu is er nog maar iets meer dan 2000 km² ijs over; gedurende de extreem warme zomer van 2003 smolt zelfs zo’n 5-10% van al het toen nog aanwezige ijs weg.

Als de zomertemperatuur met het gemiddelde van de door de IPCC voorspelde waarde (1-5 °C) zou stijgen, dus met 3 °C, dan zou – volgens de onderzoekers – de omvang van de Alpengletsjers met nog eens 80% afnemen voor het einde van deze eeuw. Zou de temperatuurstijging maximaal zijn (5 °C), dan zou het ijs in 2100 zelfs vrijwel geheel zijn verdwenen. Alleen van de grootste gletsjers (zoals de Grote Aletsch Gletsjer in Zwitserland) zouden er dan mogelijk nog wat restanten zijn overgebleven.

Een en ander heeft uiteraard grote maatschappelijke consequenties. Voor de drinkwatervoorziening, maar niet minder voor het toerisme. Daarom zouden volgens de onderzoekers op korte termijn maatregelen moeten worden genomen om de nadelige gevolgen van de afsmelting te minimaliseren.

Daarbij dient echter wel te worden aangetekend dat de door het IPCC voorspelde temperatuurstijging veel groter is dan de temperatuurstijging die in de 20^e eeuw heeft plaatsgevonden. Omdat bovendien juist in de 20^e eeuw de industriële ontwikkeling een hoogtepunt beleefde en we nu lijken toe te gaan naar een minder energie slurpende postindustriële samenleving, hoeft de toekomst van de Alpengletsjers mogelijk echter niet zo zwart te worden ingezien als de onderzoekers aangeven.

Bron:

Zemp, M., Haeberli, W., Hoelzle, M. & Paul, F., 2006. Alpine glaciers to disappear within decades? Geophysical Research Letters 33, L13504, doi:10.1029/2006GL026319.