Bacteriën op onze huid, in onze luchtwegen en in onze darmen beschermen tegen ontstekingsziektes als astma en allergieën. De hygiënehypothese stelt dat zulke ziektes ontstaan doordat we de laatste eeuwen steeds schoner zijn gaan leven en daardoor minder in aanraking komen met bacteriën. Het afweersysteem heeft het contact met bacteriën namelijk nodig. Als het dat niet krijgt wordt het lui en slaat het op hol als het op latere leeftijd te maken krijgt met allergenen, stoffen die allergieën kunnen veroorzaken.
Ilkka Hanski en collega’s van de Universiteit van Helsinki vroegen zich af of er, naast de verhoogde hygiëne, ook andere oorzaken voor het lui worden van het afweersysteem zijn. Zowel mensen in de stad als op het platteland zijn schoner gaan leven, maar toch komen er in de stad meer allergieën voor. De onderzoekers denken dat een lagere biodiversiteit in de omgeving zo’n oorzaak kan zijn. Inwoners van de stad komen minder in contact met de natuur en de daar aanwezige biodiversiteit dan mensen die op een boerderij leven.
Bacterierijk bos
Om die hypothese te onderzoeken deden ze verschillende testen bij 118 jongeren die in een kleine stad, verschillende dorpen en in vrijstaande, afgelegen boerderijen in Oost-Finland leven. Alle jongeren woonden hun hele leven al in hetzelfde huis. De biodiversiteit rondom huizen die dichtbij bossen en landbouwgrond stonden bleek hoger dan rondom huizen in de stad of in de buurt van water. Het bleek dat de jongeren naar mate ze dichter bij bossen en landbouwgrond woonden minder vaak last hadden van allergieën. Verder zagen de wetenschappers dat jongeren in de bos- en boerderijrijke gebieden een hogere diversiteit aan bacteriën op hun huid hadden dan de jongeren in de gebieden met een lagere biodiversiteit.
Daarnaast bleek dat één bacterieklasse, de gammaproteobacteriën , minder diverse populaties op de huid van allergische jongeren dan op de huid van gezonde jongeren vormde. Gammaproteobacteriën komen voornamelijk voor op bloemen, maar worden ook in de bodem en op graspollen gevonden. Wanneer de gammabacterie Acinetobacter op de huid aan werd getroffen, zat er meer interleukine-10 in het bloed. Interleukine-10 is een stof die ontstekingsreacties in het lichaam remt. De onderzoekers denken dat gammabacteriën op die manier mogelijk voor een getraind immuunsysteem zorgen dat onschadelijke allergenen kan negeren.
De wetenschappers schrijven dat in 2050 ongeveer tweederde van alle mensen in een stad zal wonen. Plekken met weinig groen en beperkt contact met de natuur en de biodiversiteit. En dus met een lage diversiteit aan bacteriën. Waarschijnlijk zal het aantal mensen met een allergie nog wel een tijdje toenemen.
Bron
Ilkka Hanski, “Environmental biodiversity, human microbiota, and allergy are interrelated”, PNAS, 8 mei 2012
Lees meer over allergieën op Kennislink
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/allergie.atom", “max”=>"5", “detail”=>"minder"}