Het jaarlijkse film festival in Amsterdam ‘Africa in the picture’ is helaas net weer achter de rug, maar gelukkig vindt van 9 tot 20 Oktober 2012 alweer een filmfestival in Gent plaats, waarop ruimschoots aandacht zal worden besteed aan films uit en over Afrika. De Zuid Afrikaanse filmmaakster Mika Kaurismäki presenteert bijvoorbeeld ‘Mama Africa’; een film over haar landgenoot en anti-apartheidsactiviste Miriam Makema. De Egyptenaar Mohamed Diab staat op het programma met ‘Cairo 678’; een film over de seksuele intimidatie van vrouwen in zijn land. En kort daarop (van 25 Oktober tot 2 November 2012) kunnen we al weer op bezoek bij de Schotten voor het ‘Africa in Motion film festival’ in Edinburgh. Wij zullen ons dus gauw weer volop kunnen vermaken op een van de vele festivals met films uit en over Afrika.
Maar waar kijken Afrikanen in ons eigen land eigenlijk naar? De West-Afrikanen in ons land kijken in ieder geval eigenlijk nauwelijks naar de Afrikaanse films die op Europese film festivals verschijnen. In plaats daarvan kijken ze naar Ghanese en Nigeriaanse films (Ghallywood en Nollywood) die gemaakt zijn door autonome Afrikaanse filmmakers met een minimum budget en een digitale camera.
Deze films verschijnen in de hele wereld op televisie (in Nederland bijvoorbeeld op de zenders Salto TV 1 en 2), op het Internet, in het theater, maar ook op VCDs of DVDs. De films worden buiten opgenomen in de dorpen of de grote steden van West Afrika en sinds 2005 heeft Ghana ook een eigen film dorp, ‘Ghallywood’, waar acteurs en actrices uit de hele wereld worden opgeleid.
West-Afrikanen in en buiten West-Afrika kijken naar Ghallywood en Nollywood films, omdat die zonder hulp van de Westerse wereld gemaakt zijn en diens filmmakers zich primair op de Afrikaanse markt en cultuur richten. Bovendien sluiten deze films aan bij de religieuze belevingswereld van West Afrikanen, zowel die van Moslims als Christenen.
De films gaan veel over West Afrikanen die bezeten zijn geraakt door kwade geesten, waarvan zij kunnen worden verlost door een preek en een uitdrijvingsritueel van de imam of dominee.
Bezetenheid wordt meestal veroorzaakt door heksen, die bewust of onbewust het leven van anderen verzieken door de weg naar hun geluk af te sluiten. Heksen belemmeren hun slachtoffers in het vergaren van rijkdom, het behouden van een goede gezondheid, het aangaan van een huwelijk en het krijgen van nageslacht.
Andere films sporen de kijker meer algemeen aan zich aan de (traditionele) waarden en normen van zijn/haar geloof en cultuur te houden; wanneer filmpersonages besluiten het slechte pad op te gaan (bijvoorbeeld door overspel te plegen) volgt bijvoorbeeld gewoonlijk een dosis ellende.
Trailer voor een nieuwe Nollywood film. Nigeria heeft de grootste filmindustrie van Afrika.
De vele Christelijke Ghanezen die onze Bijlmer rijk is hopen dat het kijken naar de Ghanese en Nigeriaanse films hun geloof versterkt en dat ze door alle wijze lessen in de films minder vatbaar worden voor de invloeden van kwade geesten. Ze bekijken de films soms als serieus substituut voor een bezoek aan de (veelal Pinkster of Charismatische) kerk, maar ook als excuus voor een avondje thuis. Een Ghanees in de Bijlmer legt uit: ‘Die films zijn nogal verslavend, weet je. Voor je weet, zit je meer op de bank dan in de kerk’.
Mee kijken? Klik hier voor een compilatie van Ghanese films.