De Abelprijs is de hoogste onderscheiding in de wiskunde, in status vergelijkbaar met de Nobelprijs. Sinds 2003 wordt de prijs jaarlijks uitgereikt aan een wiskundige die een bijzondere verdienste heeft geleverd. De winnaar krijgt naast de eer ook een bedrag van 750.000 euro. De koning van Noorwegen reikt de Abelprijs van 2006 op 23 mei uit aan Lennart Carleson.
Lennart Carleson ontvangt de Abelprijs 2006 voor zijn werk aan Fourier-analyse en dynamische systemen. bron: Abelprisen.no
De 78-jarige Carleson is de vierde Abelprijswinnaar. Hij ontvangt de prijs voor zijn baanbrekende werk op het gebied van de Fourier-analyse en dynamische systemen. Veel vermoedens, die tot de moeilijkste open problemen in de wiskunde werden gerekend, zijn door Carleson opgelost. Ook heeft hij altijd een belangrijke rol gespeeld bij de popularisering van wiskunde in Zweden en toonde hij interesse in de wiskunde op de middelbare school.
Volgens Erling Størmer, voorzitter van het Abel-comite, is Carleson zijn vakgenoten altijd ver vooruit. “Hij concentreert zich alleen op de moeilijkste en diepste problemen. Als die zijn opgelost, laat hij anderen binnen in het koninkrijk dat hij heeft ontdekt, om zelf te verhuizen naar nog verdere en wildere gebieden van de wetenschap.”
De Abelprijs. bron: Abelprisen.no
Niels Abel
De Abelprijs is genoemd naar Niels Henrik Abel, de grootste wiskundige van Noorwegen. Zijn leven was nogal tragisch; hij stierf in 1829 op 26-jarige leeftijd, was straatarm en had doorlopend pech. Briljante artikelen die hij schreef raakten kwijt of werden genegeerd door de bestaande wiskundige garde. Drie dagen na zijn dood arriveerde de brief dat hij eindelijk een aanstelling aan een universiteit had gekregen. Postuum heeft zijn werk uiteindelijk toch nog erkenning gekregen. Een van de belangrijkste dingen die Abel bewezen heeft, is dat de vijfdegraads vergelijking geen standaard-oplossing heeft. Datzelfde bewees Galois in 1830.
‘Nobelprijs’
Er is overigens geen Nobelprijs voor de wiskunde. De enige manier voor een wiskundige om een Nobelprijs te winnen is om iets slims te doen in een ander vakgebied. John Nash (bekend door de film A beautiful mind) kreeg bijvoorbeeld de Nobelprijs voor de economie voor zijn werk in de speltheorie.
Zie verder
- Abelprijs (Engels)
- Abelprijs 2005 voor Peter Lax (Kennislinkartikel)