Language in Interaction verbindt taalwetenschappers van acht Nederlandse onderzoeksinstellingen (zie onderaan). Het consortium wordt geleid door neurowetenschapper Peter Hagoort en is in 2012 door de Nederlandse Organisatie van Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) geselecteerd als Zwaartekrachtproject. Alle wetenschapppers zijn experts op de verschillende deelgebieden van het menselijk taalsysteem – de genetica, neurobiologie, psychologie, linguïstiek en taaltechnologie – en werken samen met deskundigen die hen helpen met data-analyse en het toepassen van de vergaarde wetenschappelijke kennis in de samenleving.
Het consortium wil de komende tien jaar doorgronden welke universele factoren ten grondslag liggen aan het menselijk taalsysteem. Hierbij wordt gekeken naar verschillen tussen mens en dier. Tegelijkertijd wordt onderzocht welke factoren zorgen voor de grote diversiteit tussen sprekers van dezelfde taal en tussen de duizenden talen die naast elkaar bestaan. Van groot belang hierbij is de interactie tussen het taalsysteem en andere cognitieve functies zoals geheugen, actie en cognitieve controle.
Language in interacton is een samenwerking van de Radboud Universiteit, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht, Universiteit van Maastricht, Universiteit van Tilburg, Erasmus Universiteit Rotterdam en het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek. Samen maken ze de themapagina Over taal gesproken mogelijk.
Lezers van literatuur begrijpen taal makkelijker, zo toont Nijmeegs onderzoek aan. En dat is niet het enige wetenschappelijk bewezen positieve effect van lezen.
In de persconferenties van premier Rutte en minister De Jonge komen ontzettend veel metaforen en frames voorbij. Welke zijn succesvol en welke niet?
Mensen kunnen tekst beter onthouden op muziek, zo blijkt uit onderzoek van de gepromoveerde leerkracht Yke Schotanus. Vooral het talenonderwijs kan hiervan profiteren.
Deze week werden de scholen opnieuw gesloten. Na de kerstvakantie moeten ze overstappen op online onderwijs. Eerder dit jaar vroegen we experts om adviezen voor leerkrachten en leerlingen.
Met een vriend spreek je meestal sneller dan tijdens een sollicitatiegesprek. Voor een goede communicatie is het belangrijk dat we onze spreeksnelheid kunnen aanpassen. Hoe we dat doen onderzocht Joe Rodd.
Online vergaderen is nog best lastig. Deelnemers praten door elkaar of er vallen juist pijnlijke stiltes. Creativiteit wordt doodgeslagen. Hoe komt dat en hoe kan het beter? NEMO Kennislink zocht het uit.
Begin deze zomer promoveerde Shruti Ullas op haar onderzoek; niet traditioneel in de statige aula van de universiteit, maar gewoon thuis, via Zoom.
Corona gooide roet in het eten voor de laatste klinische studie van promovendus Lot Snijders Blok.
Samen een tent opzetten is voor velen de ultieme relatietest. Hoe maak je de ander duidelijk waar die ene stok moet? Marlou Rasenberg onderzoekt hoe mensen met woord en gebaar op één lijn zitten.
Lange tijd werd onderzoek naar het ontstaan van taal gezien als pure speculatie. Sverker Johansson laat in De oorsprong van taal zien dat deze tijden inmiddels – terecht – achter ons liggen.
Samen met Rotterdamse archeologen maakte taalwetenschapper Peter-Alexander Kerkhof een animatiefilmpje over de nederzetting Rotta in het jaar 1020 dat viraal ging. Daarin zie je niet alleen hoe men in die tijd leefde, maar ook horen hoe men sprak. Hoe maak je zo’n reconstructie van taal?...
Muziek kan je raken, en wel zo dat het lijkt op een verslaving. De Canadese neurowetenschapper Robert Zatorre onderzoekt hoe ons brein muziek verwerkt.
De roep om bredere invoering van het verplichte mondkapje klinkt steeds luider. Het kabinet heeft nu het OMT om advies hierover gevraagd. NEMO Kennislink onderzocht de gevolgen voor horenden en doven.
Bij een klein kind passen we vaak onze spraak aan. ‘Praat toch normaal’, zeggen sommigen, maar kinderen blijken die kindgerichte spraak juist te waarderen.
De bobbels en kuilen op je schedel verraden je karakter, zo stelde de Oostenrijkse arts en geleerde Franz Joseph Gall. Met het boek De Hersenverzamelaar geeft neuropsycholoog Theo Mulder deze vergeten geleerde zijn welverdiende plek terug in de wetenschapsgeschiedenis.
Welke genen spelen een rol bij stotteren? Onderzoekers van het Max Planck Instituut en het Erasmus MC zoeken het uit. NEMO Kennislink-redacteur Erica stottert zelf ook en doet mee aan het onderzoek.
Bij het leren van een vreemde taal zijn uitdrukkingen vaak het lastigst. Aan de Radboud Universiteit trainden ze dit taalonderdeel met een computerprogramma.
Nederlandse kinderen lezen niet alleen steeds minder, maar ook slechter. Dit is mogelijk veroorzaakt door onze huidige beeldcultuur. Kan tóch juist technologische innovatie deze ontwikkeling helpen omkeren?
Ongeveer een op de drie basisschoolleerlingen is meertalig. Wat betekent die meertaligheid voor de taalgebruiker? Vier taalwetenschappers presenteerden hun meest recente bevindingen tijdens het publiekssymposium Meertalig Nederland.
Kinderen die hier niet geboren zijn, kunnen sinds een jaar Nederlands leren in het door wetenschappers ontwikkelde taalspeelhuisje van de Radboud Universiteit. Door tijdens het leren te bewegen, te zingen en te spelen vergroten de kinderen hun woordenschat. NEMO Kennislink bracht een bezoek aa...
Middelbare scholieren krijgen bij de vreemde talen veel grammatica. Maar is dat eigenlijk wel nodig? Niet per se, zo blijkt uit onderzoek van Leslie Piggott. Leerlingen die de eerste twee jaar geen grammaticaregels krijgen aangeboden in de Engelse les, spreken en schrijven meer én vloeiender.
Door moderne hersenscantechnieken is de laatste jaren veel veranderd in het onderzoek naar taal in het brein. NEMO Kennislink sprak met Peter Hagoort.
Om te kunnen inburgeren, is het essentieel dat je de taal leert. Maar hoe weet je dat je goed taalonderwijs krijgt? En wanneer spreek je een taal voldoende om mee te kunnen draaien in de maatschappij?
Met een micro-CT-scanner ontcijferen onderzoekers voor het eerst spijkerschrift van duizenden jaren oud. NEMO Kennislink sprak met technici uit Delft en een assyrioloog uit Leiden die via een combinatie van specialismen nieuwe ontdekkingen deden.
De journalistiek wordt steeds verhalender. Een nieuwsbericht over een moord lees je bijvoorbeeld vanuit het perspectief van een slachtoffer of zelfs een dader. Dit heeft voordelen, maar is niet alleen positief.
Samen met mijn 8-jarige zoon bezocht ik de derde editie van het Kletskoppen Kindertaalfestival van de Radboud Universiteit en het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek, voor het eerst gehouden in Den Haag.
Hoeveel uitdrukkingen kennen Nederlanders? Dit willen wetenschappers beantwoorden met het publieksonderzoek van Weekend van de Wetenschap.
Emma (4) en Joeri (16) hebben een zeldzame genetische afwijking die er onder andere voor zorgt dat ze problemen hebben met spraak en taal. Hoe leidt een mutatie van een bepaald gen tot een afwijkende hersenontwikkeling? Die vraag probeert geneticus Joery den Hoed in het lab te beantwoorden.
De Nederlandse taal staat er prima voor in Nederland, Vlaanderen en Suriname. Alleen in het hoger onderwijs en de wetenschap wordt ze bedreigd door het Engels.
De eerste spelling en grammatica van het Nederlands hadden grote invloed op de geschreven taal. Zowel in formele als informele teksten vond Andreas Krogull hiervoor bewijs. Deze maand ontvangt hij de Academische Jaarprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.