Iedereen ziet de werkelijkheid door zijn eigen bril. En ook taalwetenschappers kunnen niet helemaal objectief naar taal luisteren, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Politici worden er nogal eens van beschuldigd dat ze onze gedachten manipuleren door het gebruik van frames. Toch werkt framing niet altijd in hun voordeel.

Progressieve politici gebruiken complexere zinnen dan conservatieve politici. Dat blijkt uit een analyse van ruim 380 duizend politieke speeches uit tien Europese landen. Eerder onderzoek onder Amerikaanse en Britse politici gaf eenzelfde verschil tussen progressief en conservatief taalgebruik...

Als je het woord ‘gitaar’ gebaart, verbeeld je dan de vorm of doe je alsof je het instrument bespeelt? Twee taalkundigen hebben een systeem ontdekt in de manier waarop we acties en voorwerpen gebaren.

De laatste maanden waren druk voor promovendus Lot Snijders Blok, die speurt naar genen die betrokken zijn bij taal- en spraakproblemen. Onlangs publiceerde ze met collega’s een artikel over het tot nu toe onbekende gen CHD3.

Het Surinaams-Javaans wordt al meer dan een eeuw gesproken in Suriname door Indonesische migranten en hun nakomelingen. Zowel het Sranantongo als het Nederlands hebben hun stempel gedrukt op deze taal, blijkt uit onderzoek.

Iemand praat tegen je en een computer leidt op basis van je hersensignalen af wat er gezegd is. Amerikaanse onderzoekers hebben een algoritme ontwikkeld dat dit kan. Op termijn hopen ze de techniek in te zetten bij mensen die niet meer kunnen spreken.

21 februari was de Dag van de Moedertaal. Lisa Cheng, hoogleraar Algemene Taalwetenschap, ziet graag dat Europeanen meertaligheid omarmen.

Een boek schrijven over een onderwerp waar geen woorden voor zijn. Reinier Spreen durfde het aan, wat leidde tot het onlangs verschenen De taal van smaak. Een toegankelijk, breed ingestoken boekje waar je trek van krijgt.

Voor het slapen gaan een podcast met een taalles aanzetten en de volgende dag wakker worden met een nieuwe taal in je hoofd. Diverse media meldden dat Zwitserse onderzoekers ontdekt hebben hoe je dat kunt bereiken. Het nieuws blijkt echter te mooi om waar te zijn.

Niet het kennen van meer talen, maar het frequent wisselen daartussen kan het brein van ouderen scherp houden. Dat blijkt uit onderzoek van Anna Pot van de Rijksuniversiteit Groningen.

Jongeren die op een actieve manier sociale media gebruiken, scoren hoger op schoolse schrijftaken. Maar jongeren die vooral veel berichtjes ontvangen hebben juist een slechtere schrijfvaardigheid.

Nederlandse kinderen met dyslexie ondervinden niet alleen problemen bij het leren lezen en schrijven in hun moedertaal, maar ook in een vreemde taal. Toch gaat het leren van Engels ze iets makkelijker af dan gedacht.

Als we een boek lezen, zien we in ons hoofd vaak allerlei beelden voor ons. Recent onderzoek laat zien dat we beschrijvingen van acties sneller lezen dan waarnemingen van een romanpersonage. Het lijkt erop dat bij het lezen vergelijkbare hersengebieden actief worden als bij echte ervaringen.

In het Nederlands verwijst ‘zijn’ soms naar mannen, soms naar vrouwen of naar allebei. In de jaren zeventig kwam er kritiek op dit algemene gebruik van mannelijke voornaamwoorden. Maar hoe verwerken we zo’n woord? Eyetracking werpt nieuw licht op de zaak.

Hoe is het Nederlands ontstaan? En hoe is deze taal in de meeste verre uithoeken van de wereld beland? Arend van Dam neemt je in Bromvliegzwaan mee op reis door de ontstaansgeschiedenis van het Nederlands. In korte verhalen brengt hij verschillende sleutelfiguren tot leven.

Leren kinderen met scherm en toetsenbord net zo goed lezen en schrijven als met pen en papier? Hoewel digitale leermiddelen ook positieve effecten hebben, lijken de gevolgen voor tekstbegrip zorgwekkend.

Tijdens het DRONGO talenfestival werd net als vorig jaar een sessie gewijd aan artificiële intelligentie (AI). Herbert Blankesteijn sprak met specialisten uit de wetenschap, de overheid en de industrie.

Wetenschapsfilmfestival InScience stond afgelopen weekend in het teken van kunstmatige intelligentie. De kersverse hoogleraar Marcel van Gerven verkent hoe onderzoek naar kunstmatige en natuurlijke intelligentie elkaar kan inspireren en versterken.

In een geschreven tekst komen sommige woorden vaak voor en andere weinig. Dat wordt verklaard door de Wet van Zipf. Marjolein van Egmond onderzocht in haar proefschrift of dit patroon ook opgaat voor gesproken tekst, met name bij afasiepatiënten.

Hoe ga je te werk als je je eigen taal wil creëren? Drie Nijmeegse onderzoekers ondervroegen twee experts op het gebied van kunsttalen.

Een kindertaalfestival. Is dat een festival voor kinderen over taal? Of een festival voor volwassenen over kindertaal? Allebei, zo blijkt tijdens de tweede editie van Kletskoppen in Nijmegen.

Afgewezen worden door klasgenootjes begint al op jonge leeftijd. In de kleuterklas maakt het al uit hoe je je kan uitdrukken, laat recent onderzoek zien.

Als lezer van Het Groot Nederlands Vloekboek sla je twee vliegen in één klap. Je breidt je repertoire aan scheldwoorden flink uit en doet ondertussen ook nog wat taalkundige kennis op. Niet slecht voor een boek dat begon als afstudeerproject van twee Vlaamse illustratoren.

Dat het Nederlands veel woorden uit het Frans heeft geleend is algemeen bekend. Maar in de vroege middeleeuwen gold het omgekeerde. De vergelijkende taalwetenschap werpt nieuw licht op deze kwestie.

Vandaag houdt de kersverse hoogleraar Onno Crasborn zijn oratie op een wel heel bijzondere manier: in de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Eerder deze maand sprak NEMO Kennislink met hem over de almaar uitblijvende erkenning van de NGT.

De korte en snelle berichtjes die tieners uitwisselen op hun telefoon, zouden wel eens kunnen wijzen op een goed ontwikkeld taalbewustzijn. Uit onderzoek blijkt namelijk dat kinderen die meer telegramstijl gebruiken in hun appjes, relatief goed zijn in grammatica.

Nog een paar maanden en dan zit het promotietraject van Shruti Ullas erop. NEMO Kennislink volgde haar tijdens haar onderzoek. Hoe past ons brein zich aan aan variatie in uitspraak?

Niet alle basisschoolleerlingen spreken thuis Nederlands. Aandacht op school voor deze andere thuistalen versterkt de talenkennis van de hele klas. Het leerboek SJOES helpt daarbij een handje, met twaalf creatieve lessen over meertaligheid.

Lowlands Science is inmiddels een vast onderdeel van Lowlands, het jaarlijkse muziekfestival in Biddinghuizen. Dit keer waren er opmerkelijk veel onderzoekjes rondom taal, en daarom namen beide taalredacteuren van NEMO Kennislink een kijkje.