Engelsen hebben een groot normbesef als het gaat om taal: in formele situaties hoor je beschaafd Engels te spreken en bepaalde zinsconstructies te vermijden. Toch zijn de meesten in het dagelijks taalgebruik wel een stukje milder in hun oordeel. Dat blijkt uit een onderzoek van Carmen Ebner.

Luisterend naar spraak heeft het brein een boel te doen. Het moet niet alleen ontcijferen wát er is gezegd, maar ook door wie en met welke intonatie. Amerikaanse neuropsychologen hebben uitgezocht welke neuronen verantwoordelijk zijn voor deze drie taken.

Het Sanskriet ligt aan de basis van veel Europese talen. Maar ook de vele fabels en mythen die in het Sanskriet zijn opgetekend, drongen in de westerse vertelcultuur door. Een tentoonstelling van de Universiteitsbibliotheek Leiden laat zien hoe nauw deze taal en cultuur zijn verweven.

Het gebruik van het Fries als thuistaal neemt af. Toch is de beheersing van het Fries over het algemeen vrij goed. Veel Friezen gebruiken het Fries en Nederlands naast elkaar. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van de Fryske Akademy.

Bij synesthesie vermengt het brein verschillende zintuiglijke waarnemingen. Synestheten zien bijvoorbeeld kleuren bij geuren. Dat zorgt ervoor dat je geuren beter kunt onderscheiden en benoemen, ontdekten Nijmeegse wetenschappers.

Facebook laat sinds kort alle vertalingen van berichten verwerken door een nieuw neuraal netwerk. Hoe werkt zo’n netwerk en waarom is het zo geschikt voor vertalingen?

Hoe vaak woorden voorkomen berust niet op toeval, maar volgt een sterke wetmatigheid: de wet van Zipf. Tot nu toe was er geen sluitende verklaring aangedragen voor het fenomeen. Taalwetenschapper Sander Lestrade van de Radboud Universiteit toont aan hoe de vork in de steel zit.

Als je jong bent gaat het leren van een taal praktisch vanzelf. Maar naarmate je ouder wordt, kost het je steeds meer moeite. De plasticiteit van je brein neemt af en het leggen van nieuwe verbindingen gaat moeilijker. Neurobiologen zoeken naar manieren om dit proces terug te draaien.

Als mensen op volwassen leeftijd leren lezen, verandert er van alles in hun hersenen. Ook in hersengebieden die voorheen alleen gebruikt werden voor niet-talige vaardigheden. Dat blijkt uit internationaal onderzoek onder leiding van het Nijmeegse Max Planck Instituut.

Ierse monniken wisselden in hun geschriften tussen Iers en Latijn. “Een beetje zoals Nederlandse managers regelmatig switchen naar het Engels”, aldus Nike Stam. Zij promoveerde deze maand op een bijzonder middeleeuws handschrift.

Hoe fout is ‘hij wilt’? En mag je echt nooit een komma schrijven voor ‘en’? Taalexpert Wouter van Wingerden onderzoekt deze en nog 48 andere heikele taalkwesties in ‘Maar zo heb ik het geleerd!’

Als je naam past bij de vorm van je gezicht, zou je dat een kleine voorsprong in het leven kunnen geven, zo suggereert Nieuw-Zeelands onderzoek. Met een rond gezicht ben je dan dus beter af als je Bob of Roos heet, dan als je ouders je Rik of Kim hebben genoemd.

Promovendus Lot Snijders Blok speurt in het DNA van kinderen met ernstige taalproblemen naar de genen die hier verantwoordelijk voor zijn. Een diagnose geeft de ouders van deze kinderen veel rust, merkt ze. NEMO Kennislink sprak haar al aan het begin van het onderzoekstraject, en zoekt haar nu...

Computers praten al tientallen jaren, al gaat dat vaak met een wat metaalachtige klank. De laatste tijd verandert dit: stemmen worden steeds sneller geleerd én geïmiteerd. Kunnen neurale netwerken van de computer een ware meesterverteller maken?

Is ons vermogen om kleuren in categorieën in te delen cultureel bepaald of ook deels aangeboren? Britse psychologen hebben vastgesteld dat ons brein biologisch is ingesteld op vijf verschillende kleuren.

Pieter Muysken, hoogleraar Taalwetenschap in Nijmegen, blikte onlangs in zijn afscheidsrede terug op veertig jaar onderzoek naar de talen in Zuid-Amerika.

Welke talen worden het meest met elkaar verward? Wetenschappers kunnen hierover voorspellingen doen op basis van taalkundige theorieën over taalgelijkenis. Maar in de praktijk spelen andere factoren een grotere rol, zo blijkt uit de antwoorden van spelers van het online spel The Great Language...

Baby’s van een paar maanden oud letten vooral op het zinsritme van hun moedertaal. Na zes maanden verschuift de focus naar het woordritme. De afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen gebruiken baby’s om woorden te herkennen in een zin. Dat ontdekte Brigitta Keij ...

Nederlanders en Engelsen gebaren meestal van links naar rechts als ze tijd uit willen drukken. Chinese sprekers gebaren niet alleen horizontaal, maar ook verticaal: van boven naar beneden. Maar hoe zit het nu met Chinees-Engelse tweetaligen? Dat onderzochten taalwetenschappers uit Nijmegen en ...

Nijmeegse wetenschappers wonnen vorige week de Memprize met hun ultieme manier om woordjes te leren door verschillende leerstrategieën combineren. De onderzoekers versloegen teams van onder andere Oxford University en het Amerikaanse MIT.

Lekker lezen met een muziekje op de achtergrond. Heerlijk, maar je vraagt nogal wat van je brein. Er is namelijk overlap tussen de hersengebieden die nodig zijn voor het verwerken van de grammatica van taal en muziek. Zo kan je boek beïnvloeden hoe je de muziek waardeert. Dat ontdekte Richard ...

21 februari is de Dag van de Moedertaal. Maar wat is eigenlijk een moedertaal? En hoe heeft taal invloed op het ouder worden? NEMO Kennislink interviewt taalwetenschapper Merel Keijzer. Zij onderzoekt aan de Rijksuniversiteit Groningen onder meer of het leren van een tweede taal Alzheimer kan ...

De proefpersonen van Shruti Ullas deden heel netjes wat ze verwachtte. Maar eenmaal in de hersenscanner levert dezelfde taak ineens heel andere resultaten op. Hoe kan dat? NEMO Kennislink spreekt opnieuw met de promovendus uit het Language in Interaction-project.

Mensen die als baby geadopteerd zijn, vergeten hun oorspronkelijke moedertaal niet. Recent onderzoek van onder meer de Radboud Universiteit laat zien dat Koreaanse geadopteerden op latere leeftijd makkelijker Koreaans leren. Zelfs als ze bij de adoptie maar een paar maanden oud waren.

Om te kunnen begrijpen hoe we vage woorden als ‘veel’ of ‘meeste’ begrijpen, heeft Arnold Kochari taal juist even moeten loslaten. Door breder naar het onderwerp te kijken, krijgt hij nieuwe inzichten in onze taalverwerking. NEMO Kennislink brengt opnieuw een bezoekje a...

Wijzen ligt aan de basis van taal. Niet alleen bij jonge kinderen vormt het priemende vingertje een van de eerste stapjes in de taalontwikkeling. Ook de evolutie van taal begon vele millennia geleden met wijzen, zo vermoeden steeds meer taalwetenschappers.

De een praat sneller dan de ander. Hierdoor klinkt een lange aa (‘zaak’) bij een snelle spreker soms korter dan een korte a (‘zak’) bij een trage spreker. Hoe kan je dan toch iedereen zonder moeite verstaan? Onderzoeker Hans Rutger Bosker laat zien dat...

Tijdens het spreken maken we bewust of onbewust allerlei handgebaren. Toch worden die gebaren meestal niet meegenomen in ons begrip van taal. Dat is onterecht volgens onderzoeker Kasper Kok. Hij stelt dat ze nauw verweven zijn met onze grammatica. Kok promoveerde deze week cum laude aan de Vri...

Vleermuizen worden ondergewaardeerd. Ze zijn de enige zoogdieren die, net als mensen, hun klanken aanleren – en dus niet aangeboren krijgen. Onderzoek naar vleermuizen kan ons zo veel leren over ons eigen taalsysteem.

Onlangs was rapper Kraantje Pappie te gast bij RTL Late Night. Aan tafel maakte hij veel indruk met zijn supersnelle rap ‘Best wel een ding’. Hoe kan iemand zo snel praten? NEMO Kennislink legde de vraag voor aan twee deskundigen en sprak ook nog met Kraantje Pappie.