De rol van stilte in een gesprek is groter dan op het eerste gezicht lijkt. Stiltes zorgen voor structuur en zijn bij uitstek momenten om een mening te vormen en extra informatie in te winnen.

We willen allemaal weten wie we zijn. En als het even kan zo precies mogelijk, van hersencel tot persoonlijkheid. Neurowetenschappers kijken steeds dieper in het brein, maar er zijn nog altijd veel vragen.

Ooit gebruikelijke termen als ‘mongooltje’, ‘bejaarde’ en ‘allochtoon’ zijn verworden tot scheldwoorden die fysiek pijn doen. Wat maakt taal toch zo pijnlijk?

Mensen zijn van nature geneigd om elkaar te helpen, blijkt uit onderzoek van een internationaal team van taalwetenschappers, waaronder Mark Dingemanse.

‘Stop stilstand, stem vooruit.’ ‘Minder ik, meer wij.’ Het is weer verkiezingstijd en politieke partijen proberen ons te raken met woorden, meer dan vroeger. Dat lukt soms goed en gaat soms helemaal fout.

Taal zit in je linkerhersenhelft, leren we op school. Een hardnekkig misverstand, weten deskundigen inmiddels. Om taal te gebruiken en te begrijpen, hebben we ook de andere helft nodig én de zenuwbanen.

Het gebruik van positieve taal door de huisarts kan angstklachten wegnemen, volgens onderzoek van Inge Stortenbeker. Maar in de communicatie met patiënten die aanhoudende klachten hebben, gaat dit soms mis.

Kunstmatige intelligentie sloop ons leven al binnen via chatbots en allerhande algoritmes. Eind vorig jaar kwam daar ChatGPT bij, dat elke denkbare tekst voor je schrijft. Is dat een kans of een bedreiging?

Zeg niet ‘groter als’, maar ‘groter dan’ en niet ‘kost duur’, maar ‘kost veel’ of ‘is duur’. Volgens taalwetenschapper Marten van der Meulen komen taalnormen voort uit het feit dat we moeilijk om kunnen gaan met taalvariatie.

Om dat uit te zoeken moet je net als PhD-onderzoeker Marianne de Heer Kloots, iets afweten van taal, hersenen en programmeren.

Er komen steeds meer hulpmiddelen voor dyslexie op de markt. Mathilde Jansen sprak met een orthopedagoog en een dyslexiebehandelaar: wat werkt wel en wat werkt niet?

Communicatie is zoveel meer dan om de beurt iets tegen elkaar zeggen. Vooral als er een probleem opgelost moet worden. Hoe goed mensen dat kunnen, heeft taalonderzoeker Marlou Rasenberg verrast.

Nederlandse kinderen lezen steeds slechter. Wat gebeurt er precies in het hoofd van een kind dat leert lezen? Nijmeegse onderzoekers ontwikkelden een online spel dat dit ontwikkelingsproces ondersteunt.

Een taal die je leert op de middelbare school, en daarna niet meer gebruikt, zakt nooit helemaal weg. Een recente studie laat zelfs zien dat veel van die talenkennis bewaard blijft.

‘Klimaatklever’ is volgens Van Dale het Woord van het Jaar. Eerder dit jaar sprak Mathilde Jansen voor ons met taalwetenschapper Vivien Waszink over het toenemend aantal ‘klimaatwoorden’ in onze taal."

Stel dat we ooit intelligent buitenaards leven ontdekken, hoe kunnen we dan met hen communiceren? We onderzochten het in een toekomstscenario.

Als je goed luistert naar de complexe communicatie van dieren, ga je vanzelf anders denken over hoe wij met dieren omgaan. Dat laat Angela Stöger zien in ‘Over zingende muizen en piepende olifanten’.

Een internationaal onderzoeksteam heeft een belangrijk anatomisch verschil gevonden tussen de stembanden van mensen en apen.

Waarom voeren mensen oorlog? NEMO Kennislink bekijkt deze vraag vanuit verschillende wetenschapsdisciplines. Deze keer cognitiewetenschapper Peter Hagoort over de macht van het woord.

Voor sommigen is schrijven in boeken als vloeken in de kerk. Toch vond men het vroeger heel gewoon om aantekeningen te maken in boeken.

Jonge vluchtelingen zijn enorm goed in taal, maar hebben toch moeite met integreren met Nederlanders. Antropoloog Moos Pozzo onderzocht hoe dit komt.

Sommige woorden waren voorheen normaal, maar zijn nu beledigend. Taalkundige Vivien Waszink inventariseert in haar nieuwste boek hoe we omgaan met de gevoeligheden in het Nederlands.

Honden communiceren op allerlei manieren met hun baasje. Zou het niet handig zijn als ze daarvoor echte taal konden gebruiken, vroeg lezer Lonneke zich af. Redacteur Erica zocht het uit.

Hoe kunnen robots het onderwijs ondersteunen? Die vraag proberen onderzoekers te beantwoorden door te experimenteren met robots in de taal- en rekenles.

Een app die je taal analyseert om te zien of je misschien dementie hebt. Het is nog toekomstmuziek, maar het is wel wat Roel Jonkers en Roelant Ossewaarde uiteindelijk voor ogen hebben. Ze onderzoeken hoe je taal kunt inzetten bij het diagnosticeren van dementie.

Volgens Elon Musk is taal over vijf tot tien jaar overbodig. Met zijn bedrijf Neuralink werkt Musk aan een systeem waarmee je gedachten direct kunt delen. Maar hoe realistisch is dit? En moeten we dit willen?

De manier waarop kinderen taal leren, wordt vaak beschreven als een wonder. Maar volgens taalkundige Sybren Spit is er niets magisch aan. Voor zijn promotieonderzoek liet hij kleuters een niet-bestaande taal leren. En dat ging eigenlijk helemaal niet zo gemakkelijk.

Kinderen die op de kinderdagopvang Nederlands én Engels horen, worden beter in Engels. Bovendien heeft het Engels geen nadelig effect op hun Nederlandse taalontwikkeling. Dat blijkt uit onderzoek van de UvA. De minister wil de meertalige opvang daarom wettelijk mogelijk maken.

“Papa, wie bedenkt de woorden?” vroeg de zevenjarige Ezra. Zijn vader stond met een mond vol tanden en legde de vraag daarom voor aan NEMO Kennislink. Wij gingen te rade bij enkele deskundigen.

Chatbots, online vertaaldiensten… steeds vaker ‘praten’ we met een computer, maar dat verloopt verre van ideaal. Cognitiewetenschapper Andrea Martin ontwikkelt een taalmodel dat beter kan werken.