Deze week presenteerde de regering een nieuw concept voor de coronanoodwet. Noodrechtspecialist Adriaan Wierenga legt uit waarom zo’n wet nodig is.

Nederland wil in 2025 vooroplopen met proefdiervrije methoden. Organ-on-a-chip-technologie wordt gezien als een belangrijke vervanger van dierproeven. Maar volgens onderzoekers kan het nog tientallen jaren duren voordat die technologie ver genoeg is ontwikkeld.

We lozen in Nederland, maar ook in de ons omringende landen, heel wat afvalwater naar beken en rivieren. Dat afvalwater bevat vaak veel schadelijke stoffen. Lozen mag dan ook niet zomaar. Gemeenten en bedrijven moeten hierbij aan allerlei wettelijke eisen voldoen.

Volgens de beroemde criteria van Wilson en Jungner is screening op ziekten alleen zinvol en wenselijk wanneer bij een gevonden aandoening ook een adequate behandeling past. Als het aan dr. Cor Oosterwijk ligt, directeur van de VSOP, is het hoog tijd voor een vernieuwing.

Chroom-6 vormt een gevaar voor de gezondheid. Toch vind je het terug in veel toepassingen zoals treinen en vliegtuigen. Onderzoekers van de TU Delft hebben nu in samenwerking met Fokker Aerostructures voor het eerst een alternatief gevonden.

De ontwikkelingen in de voortplantingsgeneeskunde van de afgelopen decennia stellen politiek en recht voor continue uitdagingen. Waar het recht zich op het gebied van voortplanting lange tijd bijna ‘alleen maar’ bezig hoefde te houden met vraagstukken rond abortus, zijn daar nu veel meer prakt...

Mensen die als proefpersoon meedoen aan onderzoek naar een nieuw medicijn of een nieuwe behandeling vallen onder de ‘wet medisch-wetenschappelijk onderzoek bij mensen’ (WMO). Bij welk type onderzoek is WMO verplicht?

Iedereen laat wel eens bij de dokter of in het ziekenhuis bloed afnemen of een stukje weefsel onderzoeken. Maar wat het laboratorium van het ziekenhuis daar vervolgens mee doet, of dat we daar iets over te zeggen hebben, weten maar weinig mensen. Laat staan hoe dat geregeld is en waartoe.

Zolang de geneeskunde bestaat, hebben artsen geprobeerd behandelingen effectiever en minder belastend te maken. Om dat te bereiken is kennis nodig, kennis over oorzaken van ziekten, over het menselijk lichaam, over de opname en uitscheiding van voeding en vocht, over de werking van medicijnen,...

Na de Tweede Wereldoorlog worden in verschillende westerse landen regels opgesteld voor medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen. Het voornaamste doel is de proefpersoon die deelneemt aan een wetenschappelijk onderzoek te beschermen en tevens de betrouwbaarheid van de onderzoeksgegevens t...

Op bijna elk gebied van de geneeskunde hebben artsen op hun eigen lichaam experimenten verricht. Vooral proeven die zij hebben gedaan met levende micro-organismen hebben sterk tot de verbeelding gesproken. Sommige experimenten hebben zelfs geleid tot een Nobelprijs, zoals die van Duitse arts W...

De wet- en regelgeving voor mensgebonden onderzoek heeft heel wat voeten in aarde gehad. Ruim vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog is er in 1998 in Nederland een aparte wet voor medisch-wetenschappelijk onderzoek tot stand gekomen, met als belangrijkste doel de proefpersoon te beschermen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd langzaam duidelijk welke gruwelijkheden zich in de concentratiekampen hadden afgespeeld onder het mom van medische wetenschap. Dit had echter niet direct een remmend effect op proeven met mensen. Pas in de jaren zeventig en tachtig kwam er in veel landen betere c...

Soms moet je als onderzoeker op een feestje uitleggen dat je proeven met mensen doet. De reacties zijn dan wisselend. Meestal overheerst de nieuwsgierigheid. Wat houden die proeven in? Is er een wetenschappelijke doorbraak te verwachten? Maar er is ook wantrouwen. Zijn die proeven veilig? Wete...

Om zieke mensen te genezen of te behandelen is kennis nodig. Kennis van de anatomie, van de werking van het menselijk lichaam en hoe ziekten ontstaan. Daarvoor zijn proefpersonen nodig, zowel gezonde vrijwilligers als patiënten. In het thema ‘Proeven met mensen’ wordt dat onderzoek van alle ka...

Onze huidige medische kennis hebben we onder meer te danken aan experimenten op mensen waar we niet graag aan herinnerd worden. Het ethisch besef van de risicovolle handelingen leek ver te zoeken. Totdat bizarre wantoestanden tijdens de Tweede Wereldoorlog iedereen weer met de neus op de feite...

Het uitvoeren van goed en verantwoord medisch-wetenschappelijk onderzoek met patiënten of gezonde vrijwilligers is een geweldige klus. Het is een mooie klus, omdat hij bijdraagt aan het vergroten van de mogelijkheden ziekten te voorkomen en te behandelen. Maar het is ook een grote klus, omdat ...

Longartsen willen e-sigaretten verbieden in Nederland, nu het aantal meldingen van gezondheidsklachten oploopt. Acht mensen kwamen door gebruik van de e-sigaret met astma of bloed ophoesten bij een longarts.

De bestrijding van islamitisch terrorisme heeft topprioriteit voor de EU sinds de aanslagen in Parijs. Maar welke bevoegdheden heeft ze om terroristen binnen haar grenzen op te sporen? En aan welke wettelijke beperkingen is ze gebonden? Promovendus Claudio Matera, die zich specialiseert in EU ...

Hoewel de Islamitische wetgeving adoptie verbiedt, is het in grote delen van Marokko aan de orde van de dag. Cultureel-antropoloog Annerienke Fioole onderzocht de problematiek rond adoptie in kleinere Marokkaanse gemeenschappen. Hiervoor leefde ze vier maanden lang in het dorpje Skhirat waar z...

Minder vet en zout zonder dat je het proeft, snacks waar je sneller vol van zit, of voedsel dat je zelf ontwerpt: met nanotechnologie kun je voedsel op manieren bewerken die nooit eerder mogelijk waren. Maar met een kritische consument en een afwachtende industrie is het de vraag of zulke ‘nan...

Op uitvindingen gebaseerd op embryonale stamcellen kan je geen octrooi krijgen, besliste het Europese Hof van Justitie in oktober. Nu dat min of meer vaststaat, is het debat weer opgelaaid over een ander aantrekkelijk doel voor octrooiering: agrarische micro-organismen. Wat staat er eigenlijk ...

Dinsdag stemde het Europees Parlement tegen een voorstel om nieuwe voedingsmiddelen makkelijk op de markt te brengen. Voedsel waar nanotechnologie aan te pas kwam moet uitvoerig worden getest en gelabeld. Ook de biotechnologie moet eraan geloven: voedsel afkomstig van gekloonde dieren mag niet...

De mens houdt van seks. Dat we niet (net als de bonobo’s) de godganse dag staan te paren, mag een klein wonder heten. De oorzaak: ons seksueel gedrag wordt maatschappelijk gereguleerd. De lust wordt ingetoomd door zelfregulering, sociale druk, moraal, religie en wetgeving.

Verpleegkundigen zijn soms betrokken bij euthanasie, terwijl dat strafbaar is. De verpleegkundigen brengen dan bijvoorbeeld een injectienaald in of dienen dodelijke medicijnen toe. Zelf vinden verpleegkundigen ook dat euthanasie vooral een taak van de arts is.

Abortus wordt wel degelijk beïnvloed door de kerk. In katholieke landen komt abortus minder voor dan in protestante landen en in landen met veel katholieken is de wetgeving vaak strenger, evenals de mening over abortus. De Verenigde Staten blijven echter raadselachtig.

Wanneer mag je als arts de zwijgplicht verbreken, en wanneer is dat zelfs verplicht? Volgens jurist Dick Engberts is de kennis van de gemiddelde arts hierover ‘gebrekkig’. Het medisch beroepsgeheim is geregeld onderwerp van discussie. Erg verwonderlijk is dat niet, want de afweging...