Vanaf deze week draaien er bij het Delftse onderzoeksinstituut QuTech twee quantumcomputers waarmee iedereen via het internet berekeningen kan doen. De apparaten blinken nog niet uit wat betreft rekenkracht, maar de betrokkenen hopen wetenschappers en bedrijven warm te maken voor de verdere on...
Afgelopen dinsdag ging de bouw van kernfusiereactor ITER officieel van start. Eerder bezocht ik de bouwplaats en zag de vele uitdagingen van dit welhaast megalomane project.
Meestal is een schaalmodel kleíner dan het ‘echte’ werk. Wetenschappers van de TU Delft komen nu met een model dat juist groter is. Ze hopen zo exotische materiaaleigenschappen in het allerkleinste te testen en te begrijpen.
De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar drie van oorsprong Britse fysici. David Thouless, Duncan Haldane en Michael Kosterlitz speelden een belangrijke rol in het begrip van zogenoemde topologische materialen.
Als het aan TenneT ligt krijgt Enschede een wereldprimeur. Daar wil de netbeheerder een 3,4 kilometer lange supergeleidende kabel neerleggen. Dat is de langste ter wereld. Met supergeleiding zijn er veel minder energieverliezen dan met conventionele kabels.
Dankzij het werk van Kurt Gödel en Alan Turing, is al sinds de jaren 30 bekend dat sommige wiskundige stellingen onbeslisbaar zijn; gegeven de gangbare spelregels van de wiskunde is zo’n stelling noch waar, noch onwaar. Voor het eerst is nu van een natuurkundig probleem...
In sciencefictionfilms komen wormgaten al vaak voor. Ze vormen een exotische, onzichtbare brug tussen twee (verre) punten in de ruimte. Spaanse natuurkundigen hebben nu daadwerkelijk zo’n brug gemaakt voor magnetische velden. Ze denken dat het onder meer toepassingen heeft in MRI-scanner...
Waterstofsulfide is onder hoge druk tot zeventig graden onder nul supergeleidend. Dat hebben Duitse wetenschappers aangetoond. Daarmee is het de ‘warmste’ bekende supergeleider. Het is een stapje richting supergeleiding bij kamertemperatuur, maar of dat ooit gaat lukken is nog stee...
Precies honderd jaar geleden vaagde de Eerste Wereldoorlog het negentiende-eeuwse Europa van koningen en keizers weg en begon de verwoestende twintigste eeuw. Maar de zekerheden van die oude tijd waren ook daarvoor al aan het verdwijnen, onder andere door de vele nieuwe wetenschappelijke inzic...
Deze week werd de nieuwste magneet van het magnetenlaboratorium in Nijmegen in gebruik genomen. Het bakbeest is met een veldsterkte van bijna 38 tesla ’s werelds sterkste magneet in zijn soort. Hij zal onder andere worden gebruikt voor onderzoek naar super- en halfgeleidende materialen.
Kernfusie als energiebron heeft nog vele hordes te nemen. Een daarvan is het maken van een reactorwand die de helse condities in de reactor weerstaat. Wetenschappers van DIFFER denken nu dat een wand van vloeibaar metaal de klus kan klaren.
Supergeleiders geleiden stroom zonder weerstand, omdat elektronen paren met elkaar vormen. Promovendus Marijn Versteegh heeft voor het eerst in halfgeleiders vergelijkbare paren gevonden, maar dan van elektronen en hun denkbeeldige tegenpool, zogeheten gaten. Deze opzienbarende ontdekking kan ...
Voor Heike Kamerlingh Onnes was het een enorme verrassing: bij heel lage temperatuur verdween de weerstand van metalen plotseling! Honderd jaar na zijn ontdekking is supergeleiding niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven.
Bijzonder: piceen, een molecuul opgebouwd uit vijf gekoppelde benzeenringen, kan supergeleiding vertonen. Je moet het wel enorm afkoelen, tot meer dan 255 graden onder nul. En er moet een beetje kalium of rubidium bij.
Supergeleiding, oftewel elektrische geleiding zonder weerstand, is alleen mogelijk onder -123˚C. Tenminste, dat denken wetenschappers. Maar onderzoek van de Universiteit van San Diego, Californië toont nu aan dat het ook best bij kamertemperatuur kan, mits sommige stukken van de geleidende dra...
De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar drie deeltjesfysici. De in Japan geboren Amerikaan Yoichiro Nambu ontvangt de helft van de prijs voor de ontdekking van het mechanisme achter spontane symmetriebreking in subatomaire deeltjes. De andere helft wordt gedeeld door de Japanners ...
In grafeen, een laag potloodstreep van maar één koolstofatoom dik, lijken elektronen massaloos. Natuurkundigen van de TU Delft en Stichting FOM ontdekten dat grafeen supergeleidend kan worden en maakten er een elektrische schakelaar voor superstromen van. Wereldwijd is veel interesse in grafee...
Theoretisch natuurkundige prof.dr.Jan Zaanen kreeg vorige maand een Spinozapremie voor zijn werk op het gebied van hoge-temperatuur supergeleiding. ´Ik hoef er geen reclame meer voor te maken.’
Jan Zaanen, hoogleraar theoretische fysica van de gecondenseerde materie, krijgt een Spinozapremie. Zijn baanbrekende ideeën over het collectieve gedrag van kwantumdeeltjes en over hoge temperatuur supergeleiding maakten hem vaak tot ketter in zijn vakgebied.
In het Zuid-Franse Cadarache moet de eerste energie-leverende fusiereactor ter wereld verschijnen: ITER. De Universiteit Twente gaat de supergeleidende kabels van die installatie testen.
In supergeleiders in een magneetveld vormen zich bizarre elektromagnetische draaikolken. Deze wervels – vortices heten ze – vertonen opmerkelijke overeenkomsten metgewone materiedeeltjes. Als ze teveel bewegen, is de supergeleider opeens niet zo supergeleidend meer.
De Nobelprijs voor de Natuurkunde is dit jaar toegekend aan een trio kwantummechanici. Alexei A. Abrikosov, Vitaly L. Ginzburg en Anthony J. Leggett delen de prijs voor hun werk aan supergeleiding en supervloeibaarheid. Het achterliggende thema: stromen zonder wrijving
Het is al heel lang een grote droom van velen. Misschien heeft Jules Verne er lang geleden stiekem ook wel eens over gefantaseerd: een trein die niet schokkend en hobbelend over de rails rijdt, maar boven de grond zweeft. Zo’n trein zou glad als een aal door het landschap glijden en ulti...
Supergeleiding werd voor het eerst ontdekt door de Nederlandse fysicus Heike Kamerlingh Onnes in 1911. In 1913 ontving hij de Nobelprijs voor het onderzoek van de materie bij zeer lage temperaturen.
Om verschillende redenen is helium een wonderlijke stof. Niet alleen, omdat dit edelgas voor het eerst op de zon is ontdekt en om zijn erg lage kookpunt, maar vooral om zijn gedrag bij extreem lage temperaturen, als het vloeibaar is.
Tussen 4 Kelvin (= -269oC) en ruim 1000 Kelvin is he...