Voor de wetenschap is het allerminst duidelijk hoe het universum zich ontwikkelde tot een plek waar de aarde en het leven kon ontstaan. Met ruimtetelescoop SPICA willen astronomen ontdekken hoe het heelal chemisch zo’n rijke plek werd en hoe zonnestelsels als het onze ontstaan.
Het werd al jaren vermoed, maar nu is er voor het eerst bewijs: een superzwaar zwart gat verhindert met zijn energieke straling de vorming van nieuwe sterren. Astronomen namen een sterrenstelsel waar waarvan het centrale zwarte gat zorgt voor een ‘sterrenwind’ die de stervorming la...
Afgelopen jaar gooide slecht weer roet in het eten: het zogenoemde Stratospheric Terahertz Observatory 2 kon niet vertrekken. Dit observatorium met aan boord enkele Nederlandse instrumenten moet metingen doen aan sterren en planetenstelsels in wording. Deze maand is de ballon alsnog o...
Het recent ontdekte Phoenix-sterrencluster blijkt een geboortegolf van nieuwe sterren voort te brengen. Vooral in het centrale gedeelte wemelt het er van nieuwelingen en daarmee daarmee lijkt het cluster de huidige modellen te tarten die stellen dat binnenin sterrenclusters nauwelijks nog ster...
Sterren heb je in alle soorten en maten, maar er zijn veel meer kleine dan grote sterren. Vandaar ook dat het aantreffen van een reuzenster in wording uniek is in de sterrenkunde. UvA-promovendus Lucas Ellerbroek en zijn team ontdekten er één, met behulp van een gloednieuw meetinstrument.
De Fermi-satelliet speurt de hemel af op zoek naar gammastraling. Zijn eerste grote vondst is meteen een onverwachte: door het centrum van onze Melkweg loopt een zandloper van gammastraling.
Grote, zware pasgeboren sterren kunnen golven in hun geboortewolk maken, niet heel verschillend van watergolven door de wind. Door die golven ontstaan drukverschillen in de wolk, die tot raadselachtige structuren leiden.
Astronomen ontdekten de zwaarste sterren die tot nog toe zijn waargenomen. Een van de sterren was bij geboorte 300 keer zo zwaar als de zon, tweemaal de vermeende massalimiet van 150 zonsmassa’s. Het bestaan van deze monsters brengt het antwoord dichterbij op de vraag hoe zwaar sterren eigenli...
Hoe ontstaat een reuzenster? In een magneetveld, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Dat is verrassend, want hoewel kleine sterren altijd in een magneetveld geboren worden, was zoiets voor zware sterren nog nooit gemeten.
In het midden van een reusachtig sterrenstelsel zit vaak een enorm zwart gat. Maar vormt dat zwarte gat zich geleidelijk in het stelsel, of trekt het gat juist een sterrenstelsel aan? Waarnemingen van een eenzaam zwart gat wijzen naar de tweede optie.
Het Nederlandse ruimte-instrument HIFI aan boord van de in mei gelanceerde Herschel-satelliet, heeft met succes de eerste meetgegevens vanuit de ruimte aan de aarde doorgegeven. En ze zien er goed uit.
Binnenkort lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA zijn infrarood-ruimtetelescoop Herschel. Project scientist Göran Pilbratt vertelt over dit ambitieuze project. “We gaan kijken naar dingen die niemand ooit eerder heeft gezien.”
Het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) sleepte deze zomer de Academische Jaarprijs in de wacht met een publiekscampagne over infraroodsterrenkunde. Astronoom en teamleider Gijs Verdoes Kleijn vertelt over infraroodonderzoek.
Zo’n 13,7 miljard jaar geleden werd met een gigantische explosie, de Oerknal of ‘Big Bang’, ons heelal geboren. Negen miljard jaar later volgde er dicht bij huis een ‘Little Bang’, waaruit onze zon en zijn planeten zijn ontstaan. Althans, dat denken sterrenkundigen. Deze week werd een nieuwe c...
Grote, zware sterren zijn spectaculair. Ze ontploffen als supernova, eindigen als zwart gat – maar hoe ontstaan reuzensterren van dertig tot honderd keer zo zwaar als de zon? Sterrenkundige Wilfred Frieswijk spoorde de kraamkamers van reuzensterren op, gigantische gaswolken waar hele zwe...
‘Binominis’, zo luidt sinds vorige week een bijnaam van het nieuwe sterrenstelsel dat over 5 miljard jaar zal ontstaan uit de botsing van onze eigen Melkweg met het buurstelsel Andromeda. ‘Milkshake’ zou een ander voorstel kunnen zijn. Sterrenkundigen weten al enige tijd dat de cat...
Met de Hubble-ruimtetelescoop hebben sterrenkundigen een animatie gemaakt van een jonge ster. Op het filmpje is prima te zien dat de ster massa’s gas uitbraakt. Tussen de opnames zit vijf jaar tijd – genoeg om schokgolven door de gasstroom te zien reizen.
Orion is één van de bekendste sterrenbeelden. Voor leken trekt de opvallende zandlopervorm de aandacht. De Orionnevel vormt het hart van een stervormingsgebied dat ook bij beroepsastronomen in het middelpunt van de belangstelling staat. Recent onderzoek maakt nog duidelijker wat zich hier afsp...
Een internationaal samengestelde groep van sterrenkundigen, onder leiding van de onlangs gepromoveerde Leidse astronoom Klaus
Pontoppidan, is er in geslaagd om de ijzige ingredienten van een
zonnestelsel in wording te meten.
NASA-onderzoekers presenteerden metingen aan Arp 299, waar twee melkwegstelsels op elkaar botsen. Door de botsing werden sterren gevormd, die nu aan het einde van hun leven komen. In een piepklein stukje ruimte ontploffen sterren bijna aan de lopende band.
Veel beschrijvingen van ons zonnestelsel beperken zich tot de zon, de planeten en hun manen. Dat is niet geheel onbegrijpelijk: deze hemellichamen omvatten immers 99,99% van alle materie in het zonnestelsel. Maar er is nog een kleine fractie ándere materie – vaak aangeduid met de term restmate...
Over het ontstaan van de eerste sterren in het heelal, 14 miljard jaar geleden, tasten astronomen nog steeds in het duister. Met de NASA/ESA Hubble-ruimtetelescoop hebben Nederlandse, Amerikaanse en Italiaanse astronomen nu eindelijk een tipje van de sluier opgelicht.