unsplash.com, Donald Teel
'Leef alsof het je eerste, én laatste dag is'
Ouderdom is onoverkomelijk. Dat tonen ook de ‘jongste’ foto’s van het universum ooit. Wat kunnen we leren van de vergankelijkheid van de kosmos?
18 februari 2022
Ouderdom is onoverkomelijk. Dat tonen ook de ‘jongste’ foto’s van het universum ooit. Wat kunnen we leren van de vergankelijkheid van de kosmos?
Voor het eerst wordt het magnetische veld van een zwart gat in kaart gebracht. Daarin ligt mogelijk de verklaring voor de straalstromen van zwarte gaten.
Het is bijna zo robuust als een natuurwet: als je het over zwarte gaten hebt dan trek je de aandacht. Maar hoe groot is hun rol in de kosmos nu écht?
Voor de wetenschap is het allerminst duidelijk hoe het universum zich ontwikkelde tot een plek waar de aarde en het leven kon ontstaan. Met ruimtetelescoop SPICA willen astronomen ontdekken hoe het heelal chemisch zo’n rijke plek werd en hoe zonnestelsels als het onze ontstaan.
FRB’s zijn enorme uitbarstingen van radiostraling in het heelal. Voor het eerst is een niet-repeterende FRB gelokaliseerd op 3,4 miljard lichtjaar afstand.
Radiotelescoop LOFAR ontwaart honderdduizenden nooit eerder waargenomen sterrenstelsels, die veel actiever zijn dan verwacht.
Er is geen sluitende verklaring voor de spiraalarmen in sterrenstelsels zoals de Melkweg. Astronomen testten nu met succes de theorie die stelt dat de armen golven van opeengepakte sterren zijn. Door de zwaartekracht deinen ze door de sterrenstelsels heen.
‘Donkere materie’ en ‘donkere energie’ zijn vooralsnog de beste manieren om de bewegingen van het universum te verklaren. Twee nieuwe publicaties vegen alternatieve zwaartekrachttheorieën helemaal van tafel.
Voor het eerst is het gelukt om sterren die zich op grote afstand van het centrum van de Melkweg bevinden accuraat te meten. De betrokken astronomen hopen de gehele ‘verre’ kant van de Melkweg in kaart te brengen.
Wij kunnen slechts 15 procent van álle materie zien of aanraken. De overige 85 procent is nooit door de mens waargenomen, daarom noemen we het donkere materie. Drie experts gingen tijdens NEMO Kennislink Live met moderator Desiree Hoving in gesprek over hun onderzoek naar donkere materie.
Astronomen hebben voor het eerst een middelgroot zwart gat ontdekt. Dat is een noodzakelijke tussenschakel tussen zwarte gaten die ontstaan uit één ster en het monster van miljoenen zonsmassa’s.
In het vroege universum was donkere materie een stuk minder invloedrijk. Dat concluderen onderzoekers na het bestuderen van een aantal verre sterrenstelsels. In de tijd dat de meeste sterrenstelsels zich vormden, zo’n tien miljard jaar geleden, draaiden ze namelijk een stuk langzamer dan...
Ons universum is als een bolletje elastische stopverf. Aan de hand van dit goedje probeert wetenschapsjournalist George van Hal de in november gepubliceerde zwaartekrachttheorie van natuurkundige Erik Verlinde uit te leggen. In het zeer handzame boekje ‘Elastisch universum’ maakt Van Hal de ma...
Erik Verlinde trok afgelopen tijd veel aandacht met zijn nieuwe zwaartekrachttheorie waarmee de in de astronomie diep gewortelde donkere materie misschien ‘overbodig’ wordt. Sterrenkundigen van onder andere de Universiteit Leiden hebben de theorie deze maand voor het eerst succesvo...
Donkere materie is een gevestigde theorie om de draaiing van sterrenstelsels te kunnen verklaren. Amerikaanse wetenschappers ontdekten nu dat de verhouding van donkere materie nauwelijks invloed heeft op de draaiing en massa van sterrenstelsels.
Een internationaal team van astronomen heeft een ‘fossiel’ overblijfsel van de vroege Melkweg ontdekt, dat sterren van sterk uiteenlopende leeftijden bevat. Deze verzameling van sterren lijkt op een bolvormige sterrenhoop, maar is anders dan alle andere sterrenhopen die we kennen.
Drie reuzentelescopen die momenteel verrijzen, overtreffen de huidige kijkers verreweg wat betreft gevoeligheid. Het wordt daardoor mogelijk om exoplaneten direct te zien en naburige sterrenstelsels tot in detail te bekijken. NEMO Kennislink spreekt met een Nederlandse ingenieur van de Thi...
Het werd al jaren vermoed, maar nu is er voor het eerst bewijs: een superzwaar zwart gat verhindert met zijn energieke straling de vorming van nieuwe sterren. Astronomen namen een sterrenstelsel waar waarvan het centrale zwarte gat zorgt voor een ‘sterrenwind’ die de stervorming la...
Onderzoekers verbonden aan de Europese Gaia-ruimtetelescoop publiceerden deze week een gedetailleerde kaart met de posities van zo’n 1,7 miljard sterren in de Melkweg.
Erik Verlinde komt eindelijk naar buiten met zijn nieuwe theorie over emergente zwaartekracht. NEMO Kennislink sprak hem daar een jaar geleden over.
Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Pascal Oesch (Yale University) heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar vijf procent van zijn huidige leeftijd had. Op een afstand van ruim 13 miljard lichtjaar is EGS-zs8-1 het verste melkwegstelsel dat ooit is g...
Afgelopen donderdag lanceerde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA de GAIA-satelliet. Om 10:12 uur Nederlandse tijd lichtte de lanceerbasis in het Zuid-Amerikaanse Kourou op en GAIA was op pad om de meest precieze kaart van Melkweg ooit te maken.
Waarnemingen van de nieuwe Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) laten zien dat de hevigste geboortegolven van sterren in het heelal veel eerder plaatsvonden dan tot nu toe werd gedacht. De resultaten zijn vorige week gepubliceerd in Nature en Astrophysical Journal.
Astronomen hebben met behulp van ESO’s Very Large Telescope een quasar ontdekt die materie uitstoot met een kracht die zeker vijf keer groter is dan ooit waargenomen. Volgens theoretici zouden we dergelijk sterke materiestromen veel vaker moeten waarnemen.
“Ik wil het graag met jullie hebben over niets.” Met deze woorden begon de Amerikaanse theoretisch natuurkundige en kosmoloog prof. dr. Lawrence Krauss zijn masterclass over het ontstaan van het universum in het KennisCafé in de Balie.
Het recent ontdekte Phoenix-sterrencluster blijkt een geboortegolf van nieuwe sterren voort te brengen. Vooral in het centrale gedeelte wemelt het er van nieuwelingen en daarmee daarmee lijkt het cluster de huidige modellen te tarten die stellen dat binnenin sterrenclusters nauwelijks nog ster...
Vandaag zet onder andere Nederland zijn handtekening onder het contact voor de bouw van ’s werelds grootste radiotelescoop: de Square Kilometre Array.
Het enige ‘middelzware’ zwarte gat dat we kennen blijkt te worden vergezeld door een groep jonge sterren. Astronomen denken dat ze naar het centrum van een dwergsterrenstelsel kijken dat grotendeels door een veel groter sterrenstelsel is opgeslokt.
In de buurt van ons eigen Melkwegstelsel is een ‘zakkenroller’ actief. Uit onderzoek van Amerikaanse astronomen blijkt dat honderden sterren uit de Grote Magelhaense Wolk ‘gestolen’ zijn van een ander naburig sterrenstelsel: de Kleine Magelhaense Wolk.
Onder de winnaars van de Spinozapremie 2010 bevindt zich ook de Leidse astronoom Marijn Franx. Hij ontwikkelde methoden om sterrenstelsels op te sporen van meer dan 12 miljard jaar oud.