Amsterdamse onderzoekers hebben de grafische kaart van een thuiscomputer omgetoverd tot sterrenkundig rekenmonster. De grafische kaart laat de pc nu 20 keer sneller rekenen aan grote sterrenhopen van 100.000 sterren.
In stofwolken rond sterren en in de ruimte tussen de sterren lijken diamantachtige verbindingen voor te komen. Door sterrenkundigen opgenomen spectra op golflengten in het infrarood wijzen daar sterk op. Een internationale groep onderzoekers, onder wie wetenschappers van het FOM-Instituut voor...
Wat is er romantischer dan samen naar de sterren kijken? De ruimte zit vol symbolen van liefde. Astronomen hebben rozen gevonden in de ruimte en hartjes op andere planeten. Aan boord van ruimtestation ISS is zelfs al een trouwerij geweest. Een valentijnsreis langs mooie plekjes in het heelal.
Een microscopisch klein edelsteentje, gevonden in een meteoriet, blijkt afkomstig van een ster die ongeveer zes keer zo zwaar is als de zon. De Utrechtse sterrenkundige Maria Lugaro onderzocht het stofdeeltje dat werd gevonden in de Semarkona, Krymka en Bishunpur meteorieten en publiceert haar...
Ed van den Heuvel, emeritus hoogleraar Sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam, krijgt op 24 november een medaille voor zijn eminente bijdrage aan de sterrenkunde. Hij maakte grote doorbraken als onderzoeker en zet zich nog steeds in als popularisator van het vakgebied.
NASA stuurt nog één keer een space shuttle naar de Hubble-ruimtetelescoop. Zeven astronauten moeten de telescoop in mei 2008 een flinke opknapbeurt geven en nieuwe instrumenten installeren. Door de service-missie kan Hubble mee tot in 2013. Terwijl de Discovery-bemanning aan Hubble sleutelt, s...
Sterrenkundigen John C. Mather en George F. Smoot krijgen de Nobelprijs voor de Natuurkunde 2006 voor hun onderzoek aan de kosmische achtergrondstraling. Het tweetal liet zien dat die straling, die van over de hele hemel komt, de energieverdeling heeft van een ‘zwarte straler’: de ...
Twee jaar lang hebben sterrenkundigen van de Internationale Astronomische Unie gezocht naar goede definities om de hemellichamen van ons zonnestelsel te classificeren. Dat was nodig geworden, omdat er nogal wat verwarring was ontstaan over de status van de planeet Pluto en de andere grote obje...
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met behulp van de grote radiotelescoop van Green Bank het bestaan van acht nieuwe organische moleculen in de interstellaire ruimte aangetoond.
Utrechtse en Amsterdamse astronomen hebben met behulp van computersimulaties een verklaring gevonden voor het feit dat in onze Melkweg vrijwel geen sterhopen voorkomen die ouder zijn dan een miljard jaar. Daarmee hebben zij een sterrenkundig probleem opgelost dat al in de jaren vijftig werd ge...
Mars wordt regelmatig geteisterd door stofstormen. Die zijn soms zo uitgestrekt dat het hele oppervlak van de planeet aan het zicht wordt onttrokken. Onderzoek wijst uit dat stofstormen een aanzienlijke hoeveelheid statische elektriciteit opwekken. Kooldioxide en watermoleculen kunnen daardoor...
Onze Maan vormde zich uit de puinhopen van een van de meest dramatische gebeurtenissen in de geschiedenis van onze Aarde: een enorme botsing die 4.5 miljard jaar geleden plaatsvond tussen de jonge Aarde en een hemellichaam dat ongeveer zo groot was als Mars.
De opvolger van de ruimtetelescoop Hubble heeft al een naam: Webb. De lancering staat gepland voor 2013. De nieuwe kijker moet meer inzicht geven in de oorsprong van sterren en sterrenstelsels en de evolutie van het heelal.
Over een week passeert komeet Schwassmann-Wachmann 3 onze planeet. Spectaculair, want de komeet viel tijdens zijn vorige passage langs de zon uiteen in tientallen brokstukken. Amateur-astronomende bekijken de komeet nu al, maar ook speciale satelliet-telescopen onderzoeken 73P: die straalt nam...
Vijftig jaar geleden werd de Dwingeloo-telescoop in bedrijf gesteld. De Nederlandse radioastronomie heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een trendsetter, met als nieuw hoogtepunt de revolutionaire telescoop LOFAR.
In het licht van een felle gammaflits zien sterrenkundigen uit Nederland, Groot-Brittannië en Denemarken sporen van waterstofmoleculen in een ver sterrenstelsel. Het bestaan van die moleculen werd wel vermoed, maar op een afstand van 12 miljard lichtjaar waren ze nooit te vinden…tot een ...
De nieuwe Japanse infraroodsatelliet ASTRO-F werd op 21 februari gelanceerd. Wetenschappers uit heel Europa werkten mee aan de missie. Ook voor Nederland is een belangrijke rol weggelegd.
Uit diepzeeboringen blijkt dat de aarde in het Mioceen als het ware gehuld moet zijn geweest in een wolk van kleine stofdeeltjes.
Op 27 november jl. maakten Amerikaanse sterrenkundigen bekend dat een atmosfeer hebben gevonden bij een exoplaneet – een planeet bij een andere ster. De unieke waarneming wordt een doorbraak genoemd: tot nog toe wist men van de bekende 76 exoplaneten niet veel meer dan hun massa en omlooptijd....
Een groep astronomen van de Sterrewacht Leiden en SRON Netherlands Institute for Space Research heeft bij een andere ster gassen gevonden waaruit voor leven essentiële moleculen als eiwitten en DNA kunnen ontstaan. De astronomen deden hun ontdekking samen met hun Amerikaanse en Duitse collega’...
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft de oorsprong van korte gammaflitsen opgehelderd. Door snel reageren op zo’n extreem heldere explosie in het verre heelal konden ze de bron van de gammaflits opsporen: een neutronenster die wordt opgeslokt door een nabij zwart gat. Edo Ber...
Korstmos blijkt een hardnekkig organisme. Het kan zonder bescherming overleven in de extreme omstandigheden van de ruimte. Dat blijkt uit een experiment van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA met een Russische Foton onderzoekscapsule.
Bij sterrenkunde denk je al snel aan mensen die met telescopen naar de hemel kijken. Voor frequenties die lager liggen dan het visuele spectrum zijn je ogen niet geschikt. Zoals voor het infraroodspectrum, het microgolfspectrum en het radiogolfspectrum. Hiervoor worden sinds de jaren 1930 radi...
Mars heeft altijd geweldig tot de verbeelding gesproken. Was er ooit leven op Mars? En hoe zal het worden, als er een begin zal worden gemaakt met de kolonisatie van Mars?
Noord-Nederland speelt al lang een belangrijke rol in de radioastronomie. Het begon in 1956 met de ingebruikname van de beroemde radiotelescoop in Dwingeloo. In 1970 kwam daar de radiotelescoop van Westerbork bij. Momenteel is in het Noorden weer een revolutionaire radiotelescoop in aanbouw: L...
Pulsars, snel ronddraaiende compacte sterren, kunnen worden opgezweept tot bizarre rotatiesnelheden. Invallende materie afkomstig van een begeleidende ster is hiervoor verantwoordelijk. De ruimteonderzoekers Lucien Kuiper en Wim Hermsen van SRON hebben deze versnelling voor het eerst waargenom...
Het leven is ontstaan in de ruimte, zegt een team van scheikundigen. Hun bewijs: de bouwstenen van onze eiwitten zijn allemaal linkshandig – de spiegelbeeldversie van deze moleculen komt op aarde nauwelijks voor. Straling in de ruimte zou de rechtshandige moleculen hebben afgebroken.
Een team astronomen heeft een enorme ‘bel’ ontdekt in het gas rond een zwart gat dat zich in ons melkwegstelsel bevindt. De ontdekking betekent dat wetenschappers decennialang ernstig hebben onderschat hoeveel energie zwarte gaten weer terugpompen in het heelal; zij slokken dus nie...
Uit het verre heelal hamert energierijke straling in op onze atmosfeer. Uit de deeltjeslawines die de straling in de lucht opwekt kunnen natuurkundigen de energie van de straling meten: in sommige gevallen meer dan de theorie voor mogelijk houdt. Tijd voor nieuwe ideeën.
Een half jaar na de helderste gammaflits ooit onderzoeken sterrenkundigen de bron ervan: de sterk magnetische neutronenster SGR 1806-20. Met de schokgolven die de gammaflits veroorzaakte wil een internationaal team sterrenkundigen het binnenste van de magnetar onderzoeken.