De dood is ingrijpend, maar eigenlijk niets bijzonders. Filosofen denken al eeuwen na over hoe de mens (de angst voor) de dood kan overwinnen. Ook in de kosmos is ‘sterven’ de gewoonste zaak van de wereld.
Deze maand wordt ruimtetelescoop James Webb gelanceerd. Hij zal scherpe beelden van de wonderlijke geboorte van een ster leveren. Wat zegt de geboorte van een ster over onze eigen geboorte?
In een meteoriet uit Australië blijken deeltjes te zitten die nog ouder zijn dan de zon en de aarde. Dit ‘presolaire’ sterrenstof is ruim 7 miljard jaar oud – als de dateringen kloppen tenminste.
Vier jaar geleden ontdekten astronomen een aantal sterren die oud en jong tegelijkertijd leken te zijn, afhankelijk van de methode die gebruikt werd om hun leeftijd vast te stellen. Die schijnbare tegenstelling is nu doorbroken.
Hoogleraar moleculaire astrofysica van de Universiteit Leiden Ewine van Dishoeck ontvangt de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica. Van Dishoeck onderzoekt hoe sterren en planeten ontstaan en of er leven mogelijk is buiten de aarde.
Met telescopen hebben sterrenkundigen sporen van zuurstof ontdekt in een extreem ver sterrenstelsel dat al bestond toen het universum 500 miljoen jaar oud was. Het geeft een aanwijzing dat er in het buitengewoon jonge universum al sterren schenen.
Voor het eerst is het gelukt om sterren die zich op grote afstand van het centrum van de Melkweg bevinden accuraat te meten. De betrokken astronomen hopen de gehele ‘verre’ kant van de Melkweg in kaart te brengen.
Voor het eerst is de massa van een nabije ster bepaald aan de hand van licht uit de ‘achtergrond’ dat zij afboog met haar zwaartekracht. Door met ruimtetelescoop Hubble nauwkeurig naar de positie van een verre ster te kijken, wisten astronomen een dichtbij staande witte dwergster t...
Een internationaal team van astronomen heeft een ‘fossiel’ overblijfsel van de vroege Melkweg ontdekt, dat sterren van sterk uiteenlopende leeftijden bevat. Deze verzameling van sterren lijkt op een bolvormige sterrenhoop, maar is anders dan alle andere sterrenhopen die we kennen.
Drie reuzentelescopen die momenteel verrijzen, overtreffen de huidige kijkers verreweg wat betreft gevoeligheid. Het wordt daardoor mogelijk om exoplaneten direct te zien en naburige sterrenstelsels tot in detail te bekijken. NEMO Kennislink spreekt met een Nederlandse ingenieur van de Thi...
Het werd al jaren vermoed, maar nu is er voor het eerst bewijs: een superzwaar zwart gat verhindert met zijn energieke straling de vorming van nieuwe sterren. Astronomen namen een sterrenstelsel waar waarvan het centrale zwarte gat zorgt voor een ‘sterrenwind’ die de stervorming la...
De ontdekking van zwaartekrachtsgolven afgelopen februari is nú al het wetenschappelijke nieuws van het jaar. Wetenschappers duiken erop en komen nu met alternatieve methodes om ze te detecteren. Een aantal Nederlandse wetenschappers wil het publiek inschakelen om ze te meten.
Onderzoekers verbonden aan de Europese Gaia-ruimtetelescoop publiceerden deze week een gedetailleerde kaart met de posities van zo’n 1,7 miljard sterren in de Melkweg.
Elk jaar vinden er in de Melkweg tientallen gigantische explosies plaats. Maar tegen de tijd dat astronomen hun telescopen erop richten is het hoogtepunt van het spektakel vaak al gepasseerd. Postdoc Valério Ribeiro (Radboud Universiteit) zet twee gloednieuwe Afrikaanse telescopen in om deze n...
Al jaren ruziën astronomen over de afstand naar de sterrenhoop Plejaden. Amerikaanse wetenschappers zeggen nu dat ze de afstand met radiotelescopen op 443 lichtjaar hebben bepaald. Dat is zo’n 50 lichtjaar verder dan wat een Europese satelliet bepaalde. De discussie laait weer op.
Afgelopen donderdag lanceerde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA de GAIA-satelliet. Om 10:12 uur Nederlandse tijd lichtte de lanceerbasis in het Zuid-Amerikaanse Kourou op en GAIA was op pad om de meest precieze kaart van Melkweg ooit te maken.
Een internationaal team van astronomen, onder wie Amina Helmi van de Rijksuniversiteit Groningen, heeft ontdekt dat de Melkweg een golfbeweging maakt.
Waarnemingen van de nieuwe Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) laten zien dat de hevigste geboortegolven van sterren in het heelal veel eerder plaatsvonden dan tot nu toe werd gedacht. De resultaten zijn vorige week gepubliceerd in Nature en Astrophysical Journal.
Fans die contact zoeken met een ster zijn meestal niet gevaarlijk. Fans willen hun speciale ‘relatie’ met hun idool niet kwijt, evenmin als hun sociale contacten met andere fans.
Binnenkort lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA zijn infrarood-ruimtetelescoop Herschel. Project scientist Göran Pilbratt vertelt over dit ambitieuze project. “We gaan kijken naar dingen die niemand ooit eerder heeft gezien.”
Sterren worden meestal in grote groepen geboren, om daarna steeds verder uit elkaar te drijven. Onze zon is daar geen uitzondering op. Computationeel sterrenkundige Simon Portegies Zwart is op zoek gegaan naar de oorsprong van de zon, en de broertjes en zusjes waarmee hij in de kraamkamer lag....
Een zwart gat is een object in de ruimte dat zo zwaar is, dat zelfs licht er niet van kan ontsnappen. Zo donker dus, dat het absoluut onmogelijk is om het te zien. Toch zijn er een flink aantal zwarte gaten geïdentificeerd door te kijken naar het effect dat hun aanwezigheid op de omgeving heef...
Utrechtse onderzoekers hebben een nieuwe locatie van deeltjesversnelling ontdekt in supernovarest Cassiopeia A. Dat supernovaresten deeltjes tot hoge energieën versnellen, was al bekend; ruim tien jaar geleden werd het directe bewijs geleverd dat dit aan de buitenkant van zo’n restant ge...
Een magnetisch schild dat een ruimteschip afschermt van gevaarlijke straling, zoals het aardmagnetisch veld dat doet voor de aarde. Dat klinkt als Star Trek, maar Britse en Portugese wetenschappers hebben nu aangetoond dat het met een redelijk klein veld te doen is. Een magnetisch schild kan r...
Epsilon Eridani, een ster die op 10,5 lichtjaar van onze zon staat, blijkt planetoïdengordels te hebben. Niet eentje, zoals onze zon, maar wel drie. Epsilon Eridani lijk waarschijnlijk erg op onze zon vlak na het ontstaan daarvan.
Zo’n 13,7 miljard jaar geleden werd met een gigantische explosie, de Oerknal of ‘Big Bang’, ons heelal geboren. Negen miljard jaar later volgde er dicht bij huis een ‘Little Bang’, waaruit onze zon en zijn planeten zijn ontstaan. Althans, dat denken sterrenkundigen. Deze week werd een nieuwe c...
Dat ons Melkwegstelsel spiraalvormig is, is al heel lang bekend. Dat het ook symmetrisch is werd al lang gedacht, maar sommige delen van het sterrenstelsel zijn moeilijk te bestuderen. Amerikaanse wetenschappers hebben nu aangetoond dat de zogenaamde nabije-3-kiloparsec-arm, de spiraalarm die ...
De halo van sterren die ons Melkwegstelsel omhult, is een soort rivierdelta van grote en kleine stromen van sterren. Dat blijkt uit nieuwe gegevens van de Sloan Digital Sky Survey (SDSS). De grote sterstromen waren al langer bekend, maar nu pas is gebleken dat er veel meer van die lange linten...
Sterrenstelsels met een rechte balk van sterren in hun kern zijn iets van het moderne heelal. Uit een inventarisatie van oude en jonge sterrenstelsels blijkt, dat balkspiraalstelsels 7 miljard jaar veel minder talrijk waren. De centrale balk van gas en sterren lijkt een teken van volwassenheid...
Op vrijdag 1 augustus vindt in Europa een zonsverduistering plaats. Vanuit de noordelijke poolstreken, een groot deel van Europa en bijna geheel Azië schuift de maan gedeeltelijk voor de zon. In een smalle strook van het uiterste noorden van Canada, over Groenland, door Rusland, Mongolië en Ch...