De dood is ingrijpend, maar eigenlijk niets bijzonders. Filosofen denken al eeuwen na over hoe de mens (de angst voor) de dood kan overwinnen. Ook in de kosmos is ‘sterven’ de gewoonste zaak van de wereld.
Deze maand wordt ruimtetelescoop James Webb gelanceerd. Hij zal scherpe beelden van de wonderlijke geboorte van een ster leveren. Wat zegt de geboorte van een ster over onze eigen geboorte?
Hoe ontstaan supernova’s en waarom zijn ze zo innig verweven met het lot van het heelal?
Dit jaar verloor Betelgeuse plots tweederde van zijn helderheid. Sommigen dachten dat hij op het punt stond te exploderen. Wetenschappers concluderen nu dat de reuzenster een rookgordijn optrok.
Vier jaar geleden ontdekten astronomen een aantal sterren die oud en jong tegelijkertijd leken te zijn, afhankelijk van de methode die gebruikt werd om hun leeftijd vast te stellen. Die schijnbare tegenstelling is nu doorbroken.
Met telescopen hebben sterrenkundigen sporen van zuurstof ontdekt in een extreem ver sterrenstelsel dat al bestond toen het universum 500 miljoen jaar oud was. Het geeft een aanwijzing dat er in het buitengewoon jonge universum al sterren schenen.
Via het ambitieuze Starshot Breakthrough Initiative vertrekt in de toekomst wellicht een zwerm van superlichte ruimtesondes richting de sterren van Alpha Centauri voor onderzoek. Maar de beoogde ruimtescheepjes moeten zeker tien vierkante meter groot zijn en minder dan een gram wegen....
Voor het eerst is het gelukt om sterren die zich op grote afstand van het centrum van de Melkweg bevinden accuraat te meten. De betrokken astronomen hopen de gehele ‘verre’ kant van de Melkweg in kaart te brengen.
Voor het eerst is de massa van een nabije ster bepaald aan de hand van licht uit de ‘achtergrond’ dat zij afboog met haar zwaartekracht. Door met ruimtetelescoop Hubble nauwkeurig naar de positie van een verre ster te kijken, wisten astronomen een dichtbij staande witte dwergster t...
Sterrenkundigen hebben voor het eerst een ‘gulzig’ zwart gat op heterdaad betrapt. Dankzij de gecombineerde waarnemingen van drie ruimtetelescopen kon een groep met Nederlandse onderzoekers voor het eerst in detail, en vanaf het begin, een ster volgen die door een superzwaar gat wo...
Het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg verorbert slechts een minieme hoeveelheid van zijn maaltijd. Deze conclusie trekt een team van astronomen, onder wie dr. Sera Markoff van de Universiteit van Amsterdam, uit langdurige waarnemingen met de Chandra-röntgensatelliet.
50 jaar geleden ontdekte de geboren Nederlander Maarten Schmidt de afstand tot quasars, die tot dan toe werden gezien als ‘vreemde’ sterren. Schmidt bepaalde dat quasars veel verder weg stonden en veel helderder moesten zijn. Kennislink spreekt 50 jaar na dato met Schmidt over de o...
Europese astronomen hebben een planeet van ongeveer één aardmassa opgespoord die rond een ster van het nabije Alfa Centauri-stelsel draait. Het is de lichtste exoplaneet die tot nu toe bij een zonachtige ster is ontdekt. Dit onderzoeksresultaat werd 17 oktober 2012 online gepubliceerd in het t...
Dat sommige sterren met hoge snelheid rondom zwarte gaten draaien was al bekend, maar nu hebben astronomen in onze eigen Melkweg een ster gevonden die een omlooptijd heeft van 11,5 jaar. Nog nooit werd zo’n snelle ster gezien. De resultaten zijn vandaag gepubliceerd in het wetenschappeli...
De nieuwe ALMA-telescoop heeft de eerste wetenschappelijke publicatie opgeleverd. Astronomen ontdekten dat de planeten die om de ster Fomalhaut cirkelen geen enorme gasreuzen zijn maar juist kleine planeten, ongeveer zo groot als de aarde.
Het enige ‘middelzware’ zwarte gat dat we kennen blijkt te worden vergezeld door een groep jonge sterren. Astronomen denken dat ze naar het centrum van een dwergsterrenstelsel kijken dat grotendeels door een veel groter sterrenstelsel is opgeslokt.
Het lijkt erop dat een algemeen geaccepteerde theorie over hoe sterren ontstaan de prullenmand in kan. Europese sterrenkundigen hebben een ster ontdekt die volgens de huidige modellen helemaal niet zo mogen bestaan. Binnenkort publiceren de astronomen hun ontdekking in het wetenschappelijke ti...
Al meer dan tien jaar waren astronomen er naar op zoek, maar nu zijn ze eindelijk gevonden: sterren die even warm zijn als het menselijk lichaam. En ze blijken ook nog eens vlakbij ons te staan.
In de buurt van ons eigen Melkwegstelsel is een ‘zakkenroller’ actief. Uit onderzoek van Amerikaanse astronomen blijkt dat honderden sterren uit de Grote Magelhaense Wolk ‘gestolen’ zijn van een ander naburig sterrenstelsel: de Kleine Magelhaense Wolk.
Sterren heb je in alle soorten en maten, maar er zijn veel meer kleine dan grote sterren. Vandaar ook dat het aantreffen van een reuzenster in wording uniek is in de sterrenkunde. UvA-promovendus Lucas Ellerbroek en zijn team ontdekten er één, met behulp van een gloednieuw meetinstrument.
De bekende veranderlijke ster Mira in het sterrenbeeld Walvis sleept een ‘staart’ van gas achter zich aan.
Een groep astronomen van de Sterrewacht Leiden en SRON Netherlands Institute for Space Research heeft bij een andere ster gassen gevonden waaruit voor leven essentiële moleculen als eiwitten en DNA kunnen ontstaan. De astronomen deden hun ontdekking samen met hun Amerikaanse en Duitse collega’...
Een Amerikaanse sterrenkundestudente heeft drie sterren ontdekt die nog groter zijn dan de vorige recordhouder. Het gaat om KW Sagitarii, V354 Cephei en KY Cygni. Ze zijn alledrie zo’n 1500 keer groter dan onze zon.
Het vinden van planeten als de aarde, maar dan rond andere sterren, kan gelden als de heilige graal van de moderne astronomie. Een team van onder meer Nederlandse astronomen geeft ons nu een directe kijk op drie zonnestelsels in wording, waar de ingredienten voor het ontstaan van een ‘aa...
De eerste sterren in het heelal ontstonden waarschijnlijk al honderd miljoen jaar na de oerknal. Ze zijn al lang niet meer zichtbaar, maar ze hebben hun sporen nagelaten in het Melkwegstelsel.
De heldere ster Procyon schokt en trilt totaal niet. Dat hebben Canadese sterrenkundigen aangetoond met Canada’s eerste ruimtetelescoop MOST. De resultaten gaan in tegen al jaren bestaande theorieën over sterbevingen.
Hoe ontploft een witte dwerg? Spectaculair, dat zeker – zo’n supernova kan tijdelijk een compleet sterrenstelsel overstralen. Amerikaanse onderzoekers gaan een gigantische simulatie uitvoeren om de ontploffing tot in detail na te rekenen.
Tot vorig jaar stond de grootste radio-astronomieschotel in Duitsland. Nu staat er aan de andere kant van de Atlantische Oceaan eentje met een twee meter grotere diameter. Voor radioastronomen in Bonn vormt dat een gezonde competitie die ze graag aangaan. Hun ‘oude dame’ levert al dertig jaar ...
De grootste diamant die we kennen staat op 50 lichtjaar afstand. Astronomen hebben ontdekt dat de koolstof-kern van een witte dwerg-ster is uitgekristalliseerd tot een reusachtige diamant.
Eén van de grote mysteries van het ontstaan van sterren is wel hoe zware sterren worden gevormd. Deze sterren zijn minstens tien keer zo zwaar als de zon, waardoor ze zeldzamer zijn en we er minder over weten dan over het ontstaan van lichtere sterren zoals de zon. De geboorte van deze sterren...